Fréttablaðið - 25.02.2010, Page 44

28 25. febrúar 2010 FIMMTUDAGUR
tonlist@frettabladid.is
TÓNNINN GEFINN
Dr. Gunni
Ég veit ekki hvers oft ég hef nöldrað yfir þeim hallærislegheitum að
íslenskir popparar skuli endilega þurfa að syngja á ensku. Ég nöldra
og rífst við menn, en þetta er bara ein af þessum endalausu umræðum
sem enda hvergi. Hjá poppurum koma alltaf sömu afsakanirnar, þess-
ar oftast: Enskan er tungumál rokksins / Við horfum lengra en til
Íslandsmarkaðar / Það er svo erfitt að gera íslenska texta.
Erfitt? Já, það er erfiðara að semja gjaldgengan
texta á íslensku en eitthvað þrugl sem hljómar
sannfærandi á ensku, en heitir það ekki metnaður
að takast á við það sem er erfitt? Af hverju semja
þá ekki allir íslenskir rithöfundar bækur sínar á
ensku? Vilja þeir ekki meikaða í útlöndum líka?
Mér finnst lágmark að fólk semji á því tungumáli
sem það hugsar á.
Og svo er það þetta með að ná lengra en á
Íslandsmarkað. Sigur Rós, frægasta hljómsveit
þjóðarinnar, söng á íslensku þegar hún sigraði
heiminn og það má jafnvel gera því skóna að sigur-
ganga hennar hefði orðið styttri hefði bandið sung-
ið á ensku. Íslenskan gaf hljómsveitinni dulúð sem
gekk upp í heildarpakkanum.
Góðir textar á íslensku gera popp að miklu
meira en bara eyrnakonfekti sem fer inn um annað
og út um hitt. Þegar vel samin lög og góðir textar renna saman í þétta
heild er hægt að fara að tala um máltíð – lögin lyftast upp á annað svið.
Íslenskt rokk í dag er helsýkt af ensku. Kannski þess vegna er það
ekki meira spennandi en það er. Í dag leggja örfáir rokkarar sig fram
við að gera íslenska texta, bönd eins og Morðingjarnir og Ég eru að
gera góða hluti, en restinni virðist alveg sama og tekur malbikið til
Enskulands.
Það er helst að íslenskan lifi góðu lífi í rappinu. Þar þykir geðveikis-
lega bjánalegt að rappa á ensku, sem er viðhorf sem ætti að vera við
lýði í rokkinu líka. Íslenska er frábært tungumál og með því eina sem
gerir okkur sérstök og svöl sem þjóð. Það er ferlega asnalegt að nota
sér það ekki.
Syngið á íslensku!
LILJA Í BLOODGROUP
OG HAUKUR Í DIKTU
Væru þau jafnvel enn
betri á íslensku?
Í vikunni kom út ný sam-
starfsplata Ali Farka Touré
og Toumani Diabaté. Ali,
sem lést árið 2006, var eitt
stærsta nafn heimstónlistar-
innar, en stjarna Touman-
is hefur risið jafnt og þétt
síðustu ár. Hann er mjög
eftirsóttur hljóðfæraleik-
ari og spilaði meðal annars
inn á plötu Bjarkar, Volta.
Trausti Júlíusson lagði við
hlustir.
Plötunni Ali & Toumani, með mal-
ísku tónlistarmönnunum Ali Farka
Touré og Toumani Diabaté, hefur
verið beðið með mikilli eftirvænt-
ingu. Fyrri plata þeirra félaga
In The Heart Of The Moon sem
kom út fyrir fimm árum sló ræki-
lega í gegn og hlaut meðal annars
Grammy-verðlaun.
Síðustu upptökur Ali Farka Touré
Ali & Toumani var tekin upp á
þremur dögum í Livingston-stúd-
íóinu í London sumarið 2005. Auk
gítarleikarans Alis og Toumanis,
sem er þekktasti kora-leikari heims
(kora er vestur afrískt strengja-
hljóðfæri, stundum kallað „belg-
gítar“), spilaði kúbanski bassaleik-
arinn Orlando „Cachaíto“ Lopez á
plötunni og sonur Alis, Vieux Farka
Touré spilaði á slagverk í þremur
lögum. Ali lést í mars 2006 úr bein-
krabbameini og Orlando sem var
meðal annars bassaleikari Buena
Vista Social Club, lést í febrúar
2009. Ali & Toumani er síðasta
platan sem þeir léku inn á.
Afríkublús
Bæði Ali Farka Touré og Toum-
ani Diabaté eru á meðal þekktustu
tónlistarmanna Afríku. Ali fædd-
ist 1939. Hann byrjaði að spila á
gítar eftir að hann heyrði malíska
gítarleikarann Keita Fodeba spila
árið 1956.
Ali hljóðritaði nokkrar plötur á
áttunda áratugnum fyrir frönsku
útgáfuna Sonafric, en vakti ekki
athygli að ráði utan heimalands-
ins fyrr en World Circuit endur-
útgaf valið efni af þeim seint á
níunda áratugnum. Gítarstíll Ali
Farka Touré þykir magnaður, en
hann á margt sameiginlegt með
bandarískum blúsgítarleikurum á
borð við John Lee Hooker. Ali gerði
nokkrar plötur fyrir World Circuit,
síðust þeirra var snilldarverkið
Savane sem kom út árið 2006,
nokkru eftir að hann lést.
Vann með Björk og Damon
Toumani er fæddur 1965. Hann er
sonur kora-leikarans Sidiki Dia-
baté sem hljóðritaði fyrstu kora-
plötu sögunnar árið 1970. Toumani
tók sína fyrstu plötu, Kaira, upp í
London árið 1988. Á henni er hann
einn með hljóðfærið. Auk þess að
leika hefðbundna malíska tónlist
hefur Toumani unnið töluvert með
vestrænum tónlistarmönnum.
Hann gerði plötu með ameríska
blúsaranum Taj Mahal, tók þátt
í Mali-plötu Damons Albarn og
spilaði inn á Volta með Björk, svo
dæmi séu tekin. Í kjölfarið koma
hann fram á nokkrum tónleikum
á Volta-túrnum við mikinn fögn-
uð. Toumani þykir hafa náð meiri
færni á koruna heldur en nokkur
annar. Hans nýjasta sólóplata er
The Mandé Variations frá 2008.
Sérstakur seiður
Ali og Toumani eru hvor frá sínu
héraðinu í Malí. Ali er að norðan, en
Toumani að sunnan. Á Ali & Toum-
ani leika þeir þjóðlög frá báðum
héruðum. Þó að Ali hafi verið flott-
ur söngvari þá er tónlistin hér að
langmestu leyti án söngs. Það er
samspil þessara tveggja snill-
inga sem galdrar fram þann sér-
staka seið sem einkennir plötuna.
Ali pikkar grunninn og Toumani
dansar yfir með korunni.
Ali var orðinn sjúkur maður
þegar platan var tekin upp, en
harkaði af sér. Hann vildi klára
verkið. Platan hefur fengið frá-
bæra dóma, til dæmis fullt hús í
Songlines, Guardian og Observer.
Seiðandi samspil snillinga
TOUMANI OG ALI Auk þeirra spilaði bassaleikari Buena Vista Social Club, Orlando
„Cachaíto“ Lopez, á nýju plötunni, en hún geymir síðustu upptökur Alis og Orlandos.
> Plata vikunnar
Insol - Hátindar
★★★★
„Gott yfirlit yfir feril trúbadorsins
Insols sem er löngu tímabært að
nái eyrum íslenskra tónlistaráhuga-
manna.“
TJ
> Í SPILARANUM
Benni Hemm Hemm - Retaliate
The Brian Jonestown Massacre - Who Killed Sgt. Pepper?
Johnny Cash - American VI: Ain’t No Grave
Black Rebel Motorcycle Club – Beat The Devil’s Tattoo
Joanna Newsom - Have One On Me
BENNI HEMM HEMM JOANNA NEWSOM
Hinn angurværi tónlistarmaður Bonnie
„Prince“ Billy, sem heitir reyndar réttu
nafni Will Oldham, gefur út nýja plötu 23.
mars. Gripurinn nefnist The Wonder Show
of the World og er eignuð Bonnie „Prince“
og hljómsveitinni The Cairo Gang. Kemur
hún út á vegum bandaríska indí-fyrirtæk-
isins Drag City sem hefur áður gefið út tón-
list með Pavement, Bill Callahan og Joanna
Newsom. Á Valentínusardag sendi Bonnie
„Prince“ frá sér stutt myndband þar sem
gefið var í skyn að plata væri á leiðinni og
nú hefur það sem sagt verið staðfest.
Bonnie „Prince“ hefur verið sérlega
afkastamikill á ferli sínum og gefið út
fimmtán hljóðversplötur. Á síðasta ári komu
út tvö stykki, hljóðversplatan Beware og
tónleikaplatan Funtown Comedown. Árið
2006 tók hann upp plötuna The Letting Go
í Reykjavík með Valgeiri Sigurðssyni og
fékk hún góðar viðtökur gagnrýnenda, eins
og reyndar flest það sem Bonnie „Prince“
hefur sent frá sér.
Bonnie með undrasýningu
Hljómsveitin Muse spilar á
skosku tónlistarhátíðinni T In
The Park í sumar.
Bassaleikarinn Chris Wolsten-
holme hefur miklar áhyggjur
af því að tónleikar sveitarinn-
ar stangist á við heimsmeistara-
keppnina í fótbolta sem fer fram
á sama tíma. „Úrslitaleikur-
inn verður þessa helgi. Ef Eng-
land kemst í úrslitaleikinn gæti
ég þurft að horfa á landsleikinn
í staðinn fyrir að spila,“ sagði
hann.
Rapparinn Eminem spilar einn-
ig á hátíðinni og verður þetta
í fyrsta sinn í sjö ár sem hann
stígur á svið í Bretlandi. Þetta
verður einnig í fyrsta sinn sem
hann verður aðalnúmerið á tón-
listarhátíð þar í landi síðan hann
spilaði á Reading-hátíðinni árið
2001. Hann ætlaði reyndar að
spila í Bretlandi á Evróputúr
sínum árið 2005 en hætti við
vegna ofþreytu.
Meðal annarra flytjenda á T
In The Park verða Jay-Z, Empire
of the Sun, Kasabian, Wolfmoth-
er, Gossip og The Prodigy. Þessi
árlega hátíð sem verður haldin 9.
til 11. júlí hefur jafnan verið troð-
full af frægum hljómsveitum.
Á síðasta ári spiluðu þar Kings
of Leon, Blur, Snow Patrol og The
Killers.
Velur á milli Muse og fótbolta
MUSE Hljómsveitin Muse spilar á tón-
listarhátíðinni T In The Park í Skotlandi
í sumar.
BONNIE „PRINCE“ BILLY Bonnie „Prince“ Billy sendir
23. mars frá sér plötuna The Wonder Show of the
World. NORDICPHOTOS/GETTY