Fréttablaðið - 12.08.2010, Blaðsíða 20

20 12. ágúst 2010 FIMMTUDAGUR
FRÁ DEGI TIL DAGS
greinar@frettabladid.is
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík SÍMI: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRAR: Arndís Þorgeirsdóttir arndis@frettabladid.is, Kristján Hjálmarsson, kristjan@frettabladid.is Trausti Hafliðason trausti@frettabladid.is og Höskuldur Daði Magnússon (dægurmál) hdm@frettabladid.is
HELGAREFNI: Anna Margrét Björnsson amb@frettabladid.is og Sigríður Björg Tómasdóttir sigridur@frettabladid.is ALLT OG SÉRBLÖÐ: Roald Eyvindsson roald@frettabladid.is og Sólveig Gísladóttir solveig@frettabladid.is
ÍÞRÓTTIR: Henry Birgir Gunnarsson henry@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Kolbrún Ingibergsdóttir kolbrun@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI OG ÚTGÁFUSTJÓRI: Ari Edwald
RITSTJÓRI: Ólafur Þ. Stephensen olafur@frettabladid.is AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Steinunn Stefánsdóttir steinunn@frettabladid.is
Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að
fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í
gagnabönkum án endurgjalds. Issn 1670-3871
Á fundi bæjarráðs Reykjanesbæjar hinn 29. júlí sl. var samþykkt að heimila
skuldarabreytingu á kúluláni sem gefið
var út þegar Reykjanesbær seldi Geysi
Green Energy hlut sinn í HS orku. Breyt-
ingin fólst í því að Magma Energy yfir-
tæki lánið sem GGE hafði gefið út og yrði
þar með greiðandi lánsins. Allir ráðsmenn
Sjálfstæðisflokksins að viðbættum full-
trúa Framsóknarflokksins sem væntan-
lega er farinn að borga sjálfstæðismönn-
um fyrir sæti sitt í bæjarráði, greiddu
þessu atkvæði sitt. Nýr fulltrúi Samfylk-
ingarinnar í bæjarráði hafði enga skoðun
á málinu og sat hjá.
Það mátti auðvitað reikna með að sjálf-
stæðismenn samþykktu þennan gjörning
en afstaða fulltrúa Framsóknar og Sam-
fylkingar í þessu máli er algjör kúvend-
ing borin saman við afstöðu fulltrúa sömu
flokka í síðustu bæjarstjórn.
Það hefur komið í ljós í umræðu undan-
farinna vikna og mánaða að mikill meiri-
hluti íslensku þjóðarinnar er á móti því að
HS orka verði í höndum einkaaðila með
tilheyrandi framsali á nýtingarrétti nátt-
úruauðlinda. Til þess að koma til móts við
þennan vilja íslensku þjóðarinnar gat bæj-
arráð hafnað þessari skuldarabreytingu
sem hefði væntanlega gert það að verkum
að Magma hefði hætt við þessi viðskipti
sem að mestu leyti eru fjármögnuð með
yfirtöku á lánum og aflandskrónum.
Þarna fór því forgörðum síðasta tæki-
færið, sem við höfðum til þess að koma
í veg fyrir þessi viðskipti, án þess skapa
íslensku þjóðinni milljarða skaðabóta-
skyldu ef til riftunar kæmi. Skilanefndir
bankanna geta því fullnustað viðskipti
sín við Magma Energy. Bæjarráðsmenn
í Reykjanesbæ hafa engan áhuga á því að
reyna að koma í veg fyrir það.
U
mræðan um fjárfestingar útlendinga á Íslandi tekur á
sig æ skrýtnari myndir. Nú hefur Jón Bjarnason sjávar-
útvegsráðherra beðið viðskiptaráðherra að láta kanna
hvort óbeint eignarhald kínverskra fjárfesta í fyrirtæk-
inu Stormur Seafood sé í samræmi við lög. Viðskipta-
ráðherra hefur falið nefnd um erlenda fjárfestingu rannsóknina.
Eins og fram kom hér í blaðinu í gær eiga Kínverjarnir 43 pró-
senta hlut í Stormi með óbeinum hætti, í gegnum eignarhlut í
íslenzkum félögum sem eiga hlut í sjávarútvegsfyrirtækinu.
Lengi hefur verið vitað að slík óbein eignaraðild, upp á 49 pró-
sent að hámarki, er lögleg hér á landi. Þetta hefur komið fram í
almennum umræðum, á Alþingi
og í opinberum gögnum sjávar-
útvegsráðuneytisins, sem notuð
hafa verið til að útskýra fjárfest-
ingarumhverfið hér á landi.
Jóni Bjarnasyni hefði átt að
duga að fá afhenta frekar ein-
falda skýringarmynd, sem hans
eigið ráðuneyti hefur útbúið til
að skýra núverandi lög. Í staðinn vill hann „rannsókn“ sem virðist
álíka þörf og rannsókn á máli ökumanns sem ekur á 85 kílómetra
hraða á klukkustund á vegi, þar sem hámarkshraðinn er 90.
Björn Valur Gíslason, þingmaður Vinstri grænna, gagnrýndi fyrr
í vikunni fyrrverandi ríkisstjórn fyrir „andvaraleysi, kæruleysi og
hirðuleysi“ með því að láta óbeint erlent eignarhald í sjávarútvegi
viðgangast – sem er þó lögum samkvæmt og ekkert leyndarmál.
Einkum af hálfu Vinstri grænna, en einnig í öðrum flokkum,
er nú talað eins og erlent eignarhald í atvinnulífinu sé í sjálfu sér
glæpur og af hinu illa. Þeir sem svona tala telja sig ekki þurfa að
ræða kosti eða galla erlends eignarhalds; það sé vont, punktur.
Það sem raunverulega er ástæða til að rannsaka er hvort hin fáu
dæmi um óbeint erlent eignarhald í íslenzkum sjávarútvegi hafi
haft æskileg eða óæskileg áhrif. Hafa störf horfið úr landi? Hefur
hagnaður farið úr landi og arður samfélagsins af sjávarútveginum
minnkað? Kemur það sjávarútvegsfyrirtækjum hugsanlega til góða
að fá erlent áhættufé í stað erlends lánsfjár, sem er að sliga þau
mörg? Koma útlendir eigendur með verðmæta þekkingu, reynslu
og sambönd inn í sjávarútveginn eða eru þeir til óþurftar?
Lykilspurning er þessi: Hefur eitthvað gerzt vegna óbeins erlends
eignarhalds í íslenzkum sjávarútvegi, sem ekki hefur gerzt vegna
beins eignarhalds íslenzkra útgerðarfélaga í útlendum sjávar-
útvegsfyrirtækjum? Felur erlend fjárfesting ekki í sér gagnkvæm-
an hag fjárfesta og heimamanna, eins og yfirleitt virðist hafa verið
raunin þegar íslenzkir útgerðarmenn kaupa erlend fyrirtæki?
Ef niðurstaðan verður sú að erlent eignarhald hafi meiri jákvæð
áhrif en neikvæð, er þá ekki nær að tala um að rýmka reglurnar
og opna fyrir beina erlenda fjárfestingu í sjávarútveginum; hafa
sambærilegar reglur og íslenzka útgerðin fer eftir þegar hún fjár-
festir víða erlendis?
HALLDÓR
Afstaða fulltrúa
Framsóknar og
Samfylkingar er
algjör kúvending
borin saman við afstöðu full-
trúa sömu flokka í síðustu
bæjarstjórn
Ólafur Þ.
Stephensen
olafur@frettabladid.is
SKOÐUN
Hið raunverulega rannsóknarefni um erlent
eignarhald í sjávarútvegsfyrirtækjum:
Hverju breyta
útlendir eigendur?
Síðasta tækifærið forgörðum
Orkumál
Guðbrandur
Einarsson
íbúi og fyrrum
bæjarfulltrúi í
Reykjanesbæ
Fást í heilsubúðum,
matvöruverslunum og
völdum N1 stöðvum
Lífrænir ávaxtasafar úr ferskum ávöxtum án
aukefna, viðbætts sykurs og rotvarnarefna.
Umræðan, í boði VG
Það er móðins að skammast út í
þingmenn VG þegar þeir rökræða
um þjóðmálin. Hver á fætur öðrum
hafa kverúlantarnir risið upp til að
saka Ögmund Jónasson um að hafa
verið ómálefnalegur þegar hann
líkti ESB við Þriðja ríkið. Ögmundur
svarar þessu skilmerkilega. Með því
að skamma hann fyrir
þetta er verið að drepa
umræðunni á dreif.
Gagnrýnendurnir eru
ómálefnalegir.
Óvinirnir eru víða
Í þessum anda varð landbúnaðar-
ráðherra heldur ekki svarafátt þegar
Samkeppniseftirlitið af kunnri
meinfýsni básúnaði þá skoðun sína,
sem enginn bað um, að það auki ekki
samkeppni að sekta bændur fyrir að
selja mjólkina sína þangað sem þeir
vilja. Kastljósið beindist að ráðherra og
var hann krafinn um mótrök. Svarið lá
fyrir hvers manns fótum: Bændur eiga
óvini innan gamaldags Samkeppnis-
eftirlits, Þar er hatast við landbúnað.
Gott er, að hér er málefnaleg
og lýðræðiselskandi vinstristjórn.
Nú sést hvað Morfísfrasar
hægrimanna voru orðnir
fábrotnir.
Facebook-þrýstingur
Á Akureyri hefur verið deilt um vænt-
anlegt útibú KFC og nýja leigubíla-
stöð í miðbænum. Undirskriftum er
safnað gegn áformunum. Pétur Bolli
Jóhannsson, skipulagsstjóri bæjarins,
var spurður út í málið í gær og svar-
aði á þann veg að mikil pressa hefði
verið komin frá íbúum að fá KFC til
bæjarins. Meira að segja hefði
verið stofnuð Facebook-síða
um málið. Á Facebook má
finna um 900 milljón síður.
Ætlar Akureyrarbær líka að
verða við öðrum óskum þar?
- kóþ, mþl