Fréttablaðið - 28.08.2010, Blaðsíða 68

36 28. ágúst 2010 LAUGARDAGUR
Í
slenskukennsluvefurinn Ice-
landic Online, www.iceland-
ic.hi.is, var opnaður árið 2004
en vinna við hann hófst árið
2000. Aðgangur að honum
hefur alla tíð verið ókeypis.
Birna Arnbjörnsdóttir, prófessor
í annarsmálsfræðum við Háskóla
Íslands og verkefnastjóri Iceland-
ic Online segir síðuna vinsæla um
allan heim en hún hefur hingað til
verið hugsuð fyrir háskólastúdenta.
Það mun þó breytast í september.
„Námskeiðið hefur gjörbreytt
möguleikum fólks, sérstaklega
erlendis, til að læra íslensku. Það
eru ótrúlega margir úti um allan
heim sem vilja læra íslensku og
við erum núna með sextán þúsund
skráða notendur,“ segir Birna en um
tuttugu þúsund sækja síðuna í hverj-
um mánuði „Það er rosalega mikið
notað miðað við að íslenska er ekki
útbreitt mál.“
Mörg hundruð til Íslands
Notendur vefsins eru að stórum
hluta frá Bandaríkjunum, Bretlandi,
Þýskalandi og Frakklandi en dreif-
ast þó víða um heim. Birna segir að
um fjórðungur notenda vefsins sé á
Íslandi. „Einhverjir þeirra eru okkar
stúdentar en hér koma líka mörg
hundruð manns á hverju sumri að
læra íslensku og núna er þess kraf-
ist að þeir fari í gegnum vefinn áður
en þeir koma. Þetta þýðir að þeir
vita meira, kunna meiri íslensku og
eru áhugasamari.“
Icelandic Online er samstarfs-
verkefni Stofnunar Vigdísar Finn-
bogadóttur, Stofnunar Árna Magn-
ússonar í íslenskum fræðum og
fleiri aðila. Birna segir nafn Vigdís-
ar hafa hjálpað gríðarlega í kynn-
ingu vefsins víða um heim. „Þegar
fólk sér nafnið Vigdís Finnboga-
dóttir er búið að tengja þetta við
eitthvað jákvætt sem fólk ber virð-
ingu fyrir. Auðvitað líka vegna þess
að það tengist Háskóla Íslands,“
útskýrir Birna sem segir Háskólann
hafa skuldbundið sig til að halda síð-
unni við.
Áhugamaður um miðla og netið
Hvernig kviknaði hugmyndin að
verkefninu? „Já, hvernig kviknaði
þetta. Ég kom hingað heim eftir að
ég var búin að kenna annarsmáls-
fræði lengi í Bandaríkjunum en
á sama tíma var Matthías Viðar
Sæmundsson, dósent í íslenskum
bókmenntum, mikill áhugamaður
um miðla og netið,“ segir Birna en
Matthías keyrði þetta áfram til að
byrja með. „Svo hefur Úlfar Braga-
son, prófessor hjá Árnastofnun,
verið prímus mótor í gegnum tíð-
ina. Auk þess kemur fjöldi fólks að
verkinu; kennslufræðingar, tækni-
fólk og hönnuðir.“ Kolbrún Frið-
riksdóttir hefur verið ritstjóri
háskólaefnisins frá upphafi. Vef-
urinn er aðallega kostaður með
erlendum styrkjum og af Háskól-
anum en Rannís hefur líka styrkt
þróunina ásamt Hugvísindastofn-
un Háskólans.
Icelandic Online fékk á síðasta
ári tvo styrki frá Nordplus Sprog
til að stækka við sig og mun hinn 7.
september næstkomandi opna Ice-
landic Online þrjú og fjögur og Ice-
landic Online fyrir innflytjendur.
Nú þegar er Icelandic Online eitt
og tvö til.
Íslenska fyrir innflytjendur
„Á ráðstefnum hér heima og erlend-
is höfum við mjög oft verið spurð að
því af hverju við værum ekki með
vef fyrir innflytjendur. Ástæðan er
einfaldlega sú að þetta er á Háskól-
ans vegum og fyrir nemendur hans
og það hefur ekki verið áhugi hér-
lendis til að veita okkur styrki til
að setja saman námskeið fyrir inn-
flytjendur.“
Elsa Arnardóttir, framkvæmda-
stjóri Fjölmenningarseturs, hafði
samband við Birnu á síðasta ári
og viðraði þá hugmynd að Stofn-
un Árna Magnússonar í íslensk-
um fræðum og Stofnun Vigdísar
Finnbogadóttur tækju sig saman
og þróuðu vefnámskeið fyrir inn-
flytjendur. Þau fengu til liðs við sig
Ingibjörgu Hafstað hjá Fjölmenn-
ingu ehf. en Halldóra Þorláksdótt-
ir er ritstjóri.
Innflytjendahluti Icelandic
Online verður miðaður við sam-
skipti innflytjenda við Íslendinga.
„Innflytjendaíslenskan er fyrir
innflytjendur, þá sem búa hér á
landi. Það er allt annað í gangi
þegar verið er að kenna innflytj-
endum heldur en háskólanemend-
um. Þarfirnar eru allt aðrar.“
Nemendur skiptast á skoðunum
Birna segir að stig eitt upp í fjög-
ur af vefnum séu miðuð við þarf-
ir háskólanemenda. „Þar er hrað-
ar lagt inn, annað efni og gert ráð
fyrir því að nemendur hugsi svo-
lítið um málfræði. Þeir sem læra
íslensku kunna nokkur tungumál
fyrir annars læra þeir oftast ekki
íslensku.“ Stig fjögur er lokastig-
ið sem sett verður upp. „Fjögur
endar í miklum spjallrásum þar
sem eru undirþemu og það er hægt
að tala um tónlist, kvikmyndir og
glæpasögur á íslensku. Hugmynd-
in er að við kennum nemendum að
skiptast á skoðunum.“
Aðstandendur vefsins eru að
mestu leyti hættir að búa til náms-
efni sjálfir á stigi þrjú og fjögur
að sögn Birnu. Fyrstu tvö stigin
voru hins vegar að mestu leyti
hönnuð af þeim sjálfum. „Fólk er
alveg ótrúlega jákvætt og elsku-
legt að leyfa okkur að nota efnið
sitt. Við höfum aldrei fengið neit-
un, aldrei,“ segir Birna og telur
upp nokkra aðila sem þau hafa
verið í samstarfi við: „Við erum
til dæmis í samvinnu við tónlistar-
vefinn www.rjominn.is. Ritstjór-
inn Egill Harðarson er búinn að
vera mjög hjálplegur en við erum
að nota umsagnir þeirra um plötur
og diska og byggjum upp kennsl-
una út frá því. Svo hafði ég sam-
band við Guðnýju Halldórsdótt-
ur og Halldór Þorgeirsson sem
eru með Umba og fékk leyfi til að
nota búta úr kvikmyndinni Karla-
kórinn Hekla. Þetta eru hugverk
þessa fólks þannig að þetta er
mjög rausnarlegt.“
Myndbönd eru á nýju hlutunum
eins og þeim eldri og fólk hefur
tekið vel í að leika hlutverk í þeim.
„Við vorum svo heppin að fá Þór-
unni Hafstað kvikmyndagerðar-
mann til samstarfs við okkkur. Við
fórum til dæmis í Heilsugæsluna
úti á Nesi og þar var fólk boðið og
búið að hjálpa okkur. Þetta er búið
að vera alveg ómetanlegt,“ segir
Birna brosandi og heldur áfram:
„Menntamálaráðherra sem er sér-
fræðingur í glæpasögum tók vel
í að tala um þær á vefnum. Frú
Vigdís var með og prófessorar hér
hafa setið og hannað fyrir okkur
efni. Þetta er rosalega skemmti-
legt.“
Sýndar-Reykjavík
En hvað tekur nú við, eftir opnun
nýju síðanna? „Okkar draum-
ur hefur alltaf verið að setja upp
sýndarveruleika til að kenna
tungumál. Næsta verkefni er sam-
vinna við Háskólann í Reykjavík
um Virtual Reykjavík ef við fáum
fjármagn til þess. Þá búum við til
sýndarheim eins og í tölvuleik sem
nemandinn er sendur inn í. Hann
lendir til dæmis á Lækjartorgi og
á að nota íslensku til að komast á
áfangastað.“
Nafn Vigdísar hefur mikil áhrif
Íslenskukennsluvefurinn Icelandic Online var opnaður árið 2004. Hann hefur vakið athygli víða og notendur hans eru nú um
sextán þúsund sem dreifast um heiminn allt frá Bangladesh til Rúmeníu og Ungverjalands. Marta María Friðriksdóttir hitti Birnu
Arnbjörnsdóttur prófessor og verkefnastjóra vefsins sem sagði henni frá tilurð vefsins, jákvæðni fólks og nýjum verkefnum.
Birna segir að í upphafi hafi fólk spurt
aðstandendur Icelandic Online um
það hvað væri svipað vefnum erlend-
is. Svar þeirra var á þá leið að ekkert
væri eins. „Og tíu árum seinna þá er
ekkert til enn þá. Það er fullt af tungu-
málavefjum í heiminum en enginn
eins og þessi. Þeir sem eru í þessu
yfirleitt er tæknifólk sem veit lítið um
tungumálakennslu eða kennarar sem
vita lítið um tæknina.“
Í vikunni hitti Birna mann sem
sagðist vera í sambandi við mann
í Ungverjalandi. „Hann segist skrifa
honum á íslensku og maðurinn svari
honum á íslensku. Hann spurði hann
hvernig stæði á því að hann talaði
svona góða íslensku. Maðurinn svar-
aði: Ég var á Icelandic Online.“
Vinahjón Birnu voru í Taílandi. „Þar kemur maður til þeirra og ávarpar þau
á íslensku. Þau spurðu hann út í íslenskukunnáttuna og þá hafði hann verið
á Icelandic Online.“
Birna segir stóran hóp fólks vera Íslandsáhugafólk. „Ég held að þetta sé
markaðurinn sem við erum ekki alveg að átta okkur á. Þetta eru alvöru
Íslandsvinir,“ segir Birna með áherslu.
ÉG VAR Á ICELANDIC ONLINE
Fólk um allan heim kann sitthvað í
íslensku vegna Icelandic Online.
JÁKVÆÐNI Í GARÐ EINSTAKS TUNGUMÁLAVEFS
DREYMIR UM SÝNDARVERULEIKA
Birna Arnbjörnsdóttir segir rausn-
arlegt af fólki að leyfa aðgang að
hugverkum sínum.
FR
ÉTTA
B
LA
Ð
IÐ
/VA
LLI