Fréttablaðið - 23.10.2010, Blaðsíða 33

LAUGARDAGUR 23. október 2010 33
fullyrðingunni, sem við vitum að
verður aldrei að veruleika en elur
bara á fordómum gegn feitum og
gerir feit börn að leyfilegu skot-
marki fyrir stríðni og neikvæða
umræðu. Ef Obama hefði tekið
jákvæða nálgun um heilbrigðar
lífsvenjur óháð holdafari hefði
ég stutt hana. En þessi nálgun er
vond af því hún elur á neikvæðri
umræðu um feit börn og hefur það
að markmiði að losa veröldina við
feit börn. Það finnst mér óhugnan-
legt takmark.“
Wann segir Bandaríkjamenn
þó ekki hafa þyngst að meðaltali
nema um nokkur kíló og enn sé
margt á huldu um samband heilsu
og þyngdar. Wann bendir og á að
alltaf hafi verið til feitt fólk, líka
áður en farið var að framleiða
ýmis konar unninn mat sem oft er
bent á sem orsakavald. „Það var
til feitt fólk fyrir tíma McDon-
alds og ég held reyndar líka að
ef að grannt fólk myndi hætta að
versla á McDonalds þá færu þeir á
hausinn. Punkturinn er sá að það
er ekki hægt að dæma heilsufar
fólks út frá holdafari. Ég er dæmi
um það, ég er 135 kíló, hreyfi mig
mikið og borða hollan mat. Og ég
er alin upp við heilsusamlegt sam-
band við mat, það voru þrjár mál-
tíðir á dag á mínu heimili, ekki
verið að narta á milli máltíða, ég
fór ferða minna hjólandi og elsk-
aði boltaleiki.“
Mótmælti gríni á kostnað feitra
Sú staðreynd að feitir geti lifað
heilsusamlegu lífi og liðið vel vefj-
ist hins vegar fyrir mörgum í sam-
félagi þar sem fitufordómar eru
ríkjandi. „Rannsóknir hafa sýnt að
feitum er mismunað margvíslega,
þeir eru síður ráðnir til starfa, þeir
fá lægri laun og þeir þurfa að þoli
alls kyns óréttmæta gagnrýni og
árásir.“
Það sem einhverjum finnst fynd-
ið getur verið særandi og Wann
rifjar upp atvik þegar hún fékk
félaga sína til að mótmæla fyrir
utan líkamsræktarstöð í San Frans-
iskó. „Þar var skilti með mynd af
geimverum sem á stóð „Þegar þær
koma þá éta þær feita fólkið fyrst
fyrst.“ Ókei − þetta er fyndið en
líka andstyggilegt og byggist á
þeirri hugmynd að ef þú ert dug-
legur að mæta í ræktina þá verður
þú ekki feitur. Svo við söfnuðumst
saman þarna fyrir utan með skilti
sem stóð á: „Éttu mig!“ [Eat me!],
dönsuðum og hreyfðum okkur og
skemmtum okkur mjög vel. Þetta
vakti gríðarlega athygli fjölmiðla
og var dæmi um vel heppnaðan
aktivisma.“
Í framhaldinu var áhugi stjórn-
málamanna vakinn og svo fór að
í San Fransiskó var ákvæðum um
bann við mismunun á grundvelli
holdafars bætt við mannréttinda-
lög og hafa nokkrar aðrar borgir í
Bandaríkjunum fylgt í kjölfarið.
Fjölbreytileika bera að virða
Wann segir sannarlega ekki hafa
haft áhuga á því að eyða peningun-
um sínum inni á líkamsræktarstöð
sem gerði grín að feitum. „Flug-
félög hafa gert út á mismunun í
garð feitra, auglýst það sérstak-
lega að þau rukki fyrir tvö sæti
ef fólk er mjög feitt, en að mínu
mati eru þau á villigötum þarna.
Þau ættu að gera feitu fólki kleift
að kaupa breiðari sæti gegn gjaldi,
þau myndu græða á því á endanum
held ég, fjölbreytileiki selur.“
Barátta Wann gegn fitufordóm-
um hefur vakið mikla athygli. Árið
1998 kom bókin hennar Fat!So? út
og hún hefur selst vel. Wann segir
að mikið líf hafi færst í mann-
réttindabaráttu feitra undanfarin
ár, alls kyns vefsíður blómstri og
feitt fólk sé farið að standa saman
í stað þess að einangra sig og lifa
í skömm.
Og jafnvel þó að fordómarnir
séu enn mjög miklir er hún bjart-
sýn. „Ég held að þetta verði ekki
alltaf svona, mannskepnan hefur
tilhneigingu til þess að losa sig við
það sem er rangt og veldur þján-
ingu. Ég held að í framtíðinni hætti
hún að líta á fitu sem uppsprettu
hins illa og sjái að fjölbreytileiki
holdafars er staðreynd sem ber
að virða eins og fjölbreytileika á
öðrum sviðum,“ segir Marilynn
Wann að lokum.
✚ Samfélag feitra
blómstrar
Hitt trendið að mati Marilyn
Wann er það að samfé-
lag þeirra sem að fagna
fjölbreytileika í þyngd hefur
vaxið og blómstrað. Þar hefur
netið hjálpað mjög mikið til
og blogg og tískusíður fyrir
feita á borð við www.fats-
hionista.com notið mikillar
hylli. Þetta er mjög jákvætt
bendir Wann á því feitum
konum finnst þær oft vera
skildar útundan þegar kemur
að tísku og fatakaupum.
■ ÓHUGNANLEGAR HERFERÐIR OG BLÓMSTRANDI SAMFÉLAG
Hræðilegar herferðir gegn feitum
Tvö trend eru í gangi núna sem snerta feita að mati Marilyn
Wann. Annað eru stöðugar herferðir gegn offitu til dæmis
herferð Michelle Obama gegn offitu hjá börnum. Fullyrð-
ingar hennar að það verði engin feit börn í Bandaríkjun-
um eftir 25 ár sé óhugnanleg og ljót. „Það er tvennt
sem þarf að athuga í sambandi við baráttu gegn
offitu,“ segir Wann. „Í fyrsta lagi ætti fólk að velta
fyrir sér: Hvernig myndi þér líða ef þú værir stöðugt
að heyra frá ráðamönnum, heilbrigðisstarfsfólki og
fjölmiðlum um hversu gott lífið myndi verða ef
það væri ekki til neitt fólk eins og þú? Í öðru lagi
er það hvernig barátta gegn offitu og draumur-
inn um þyngdartap vinnur gegn því að feitt fólk
geti lifað uppbyggilegu lífi. Niðurstaðan er að
ekkert breytist. Ég vil sjá feitt fólk rísa upp, bera
höfuðið hátt og þykja vænt um líkama sinn. Þá
breytist samfélagið.“
Langar þig í nýtt eldhús?
Kynnum innréttingar og tæki frá Þýskalandi
laugardag frá kl. 11-15
Vandaðu valið, og þú gætir fengið það sem þig langar í.
Suðurlandsbraut 20, Reykjavík | Sími 588 0200 | www.eirvik.is