Fréttablaðið - 05.11.2010, Blaðsíða 22

22 5. nóvember 2010 FÖSTUDAGUR
FRÁ DEGI TIL DAGS
greinar@frettabladid.is
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík SÍMI: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRAR: Arndís Þorgeirsdóttir arndis@frettabladid.is, Kristján Hjálmarsson, kristjan@frettabladid.is Trausti Hafliðason trausti@frettabladid.is og Höskuldur Daði Magnússon (dægurmál) hdm@frettabladid.is
HELGAREFNI: Sigríður Björg Tómasdóttir sigridur@frettabladid.is MENNING: Bergsteinn Sigurðsson bergsteinn@frettabladid.is ALLT OG SÉRBLÖÐ: Roald Eyvindsson roald@frettabladid.is og Sólveig Gísladóttir solveig@frettabladid.is
ÍÞRÓTTIR: Henry Birgir Gunnarsson henry@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Kolbrún Ingibergsdóttir kolbrun@frettabladid.is
HALLDÓR
Deilum ekki
Þór Saari er maður friðarins og kann
því illa að menn deili á Alþingi.
Honum blöskruðu átök um atvinnu-
mál á þingfundi í gær og bar fram
athyglisverða tillögu. „Mig langar
að biðja þingmenn að kveikja á því
hvort það sé hægt að koma fram
með tillögur í atvinnumálum
þar sem menn ganga út
frá því í upphafi að þær
muni ekki valda deilum.
Er hugsanlega hægt að
velta málinu fyrir sér á
þann hátt? Þannig væri
kannski hægt að
komast að einhverri
niðurstöðu.“
Kurteis Hreyfing
Þessu lét Sigmundur Davíð Gunn-
laugsson ekki ósvarað. Lagði hann til
að kannað yrði hvort ekki mætti fela
Hreyfingunni að segja til um hvernig
haga bæri þingstörfum og hafa bæri
þingsköp. „Vegna þess að Hreyfingin
hefur sýnt það og sannað frá því að
hún kom hingað á þing að hún
sýnir iðulega kurteisi í garð
allra þingmanna, hún talar
vel um samstarfsmenn
sína og umræðuhefð
Hreyfingarinnar
er til hreinnar
fyrirmyndar.“
Ein um lýðræðislegt kjör
Og ekki lét hann staðar numið.
„Hreyfingin talar líka bara í lausnum,“
sagði Sigmundur. „Hún gagnrýnir
ekki. Jafnframt sýnir Hreyfingin
líka að hún getur lagt mat á hvaða
tillögur mega koma inn í þingið en
hverjar ekki. Hverjar eru tækar en
hverjar eru bara til þess fallnar að
skapa deilur.“ Hreyfingin gæti því
lagt línurnar um hvað ræða mætti
í þinginu. „Og auk þess vitum við
líka, eins og hefur komið fram
hér margoft, að Hreyfingin
er eini lýðræðislega kjörni
þingflokkurinn á Alþingi.“
Að þessu var hlegið.
bjorn@frettabladid.is
Dálkahöfundur Fréttablaðsins þykist kunna skýringu á því, hvers vegna
ég get ekki mælt með Árna Mathiesen
í stjórnunarstöðu hjá FAO vegna ferils
hans í aðdraganda hruns. Skýring Björns
er einföld: „Í hans ráðherratíð (þ.e. Jóns
Baldvins) réði hann nefnilega ekki – eða
studdi til starfa – aðra en samflokksmenn“.
Ég efast um, að t.d. Ingimundur Sigfús-
son, fv. formaður fjáröflunarnefndar Sjálf-
stæðisflokksins, sem ég skipaði sendiherra,
telji það kompliment að vera stimplaður
krati. Alla vega er þessi fullyrðing blaða-
mannsins ekki sannleikanum samkvæm.
Fæstir þeirra sem ég „studdi til starfa“
hefðu gengist við því að vera kratar, enda
ráðnir í þjónustuna af utanríkisráðherrum
helmingaskiptaflokkanna. Það var því
varla öðrum til að dreifa til „að styðja til
starfa“, eins og Björn orðar það. Þannig
skipaði ég fyrstu konuna í sendiherraemb-
ætti, Sigríði Snævarr, eiginkonu Kjartans
Gunnarssonar, framkvæmdastjóra Sjálf-
stæðisflokksins
Hins vegar kannast ég ekki við að nán-
ustu samstarfsmenn mínir í EES-samning-
unum, t.d. Hannes Hafstein, aðalsamninga-
maður, eða sendiherrarnir Gunnar Snorri
Gunnarsson og Einar Benediktsson hafi
verið í Alþýðuflokknum. Heyrði ég rétt, að
Einar hafi verið að segja sig úr Sjálfstæðis-
flokknum? Ég sá hins vegar enga ástæðu til
að setja sósíaldemókrata í „Berufsverbot“
(atvinnubann), þegar starfshæfni þeirra
var óvéfengjanleg. Gott dæmi um það var
skipun Kjartans Jóhannssonar sendiherra
hjá EFTA. Kjartan er doktor í verk- og hag-
fræði og reyndist svo vel í starfi, að hann
þótti eftirsóttur sem framkvæmdastjóri
EFTA. Tímabilið 1988-94 er lengsta sam-
dráttarskeið lýðveldissögunnar. Af sparn-
aðarástæðum var því lengst af ráðningar-
bann í gildi, þ.e. nýtt fólk var aðeins ráðið
til starfa í stað þeirra sem hættu. Í góðær-
inu fram að hruni fjölgaði starfsmönnum
utanríkisþjónustunnar gríðarlega.Vonandi
verður þó langt í það, að annar utanríkis-
ráðherra slái met Davíðs Oddssonar, sem
skipaði ellefu sendiherra – flesta hverja
pólitíska trúnaðarmenn sína – á þeim fáum
mánuðum, sem hann gisti ráðuneytið, áður
en hann stýrði Seðlabankanum í hrun.
Vilji lesendur hins vegar forvitnast
um það, hvers vegna ég tel, að utanríkis-
ráðherra hefði átt að láta ógert að senda
Mathiesen til Rómar, geta menn séð
rökstuðning minn fyrir því í greininni
(Land)hreinsun á heimasíðu minni: jbh.
is. Ætli okkur veiti af að efla annars konar
útflutning næstu misserin.
Enn um landhreinsun
Stöðu-
veitingar
Jón Baldvin
Hannibalsson
var utanríkis-
ráðherra
1988-1995
Í
stefnuyfirlýsingu ríkisstjórnarinnar segir orðrétt að hún ætli
að „stuðla að beinum erlendum fjárfestingum“. Þetta er þar
réttilega sagt ein forsenda þess að hægt verði að ná góðum
og jöfnum hagvexti, sem aftur sé forsenda þess að afnema
gjaldeyrishöft og lækka vexti, verja störf og fjölga þeim á ný,
ná markmiðum ríkisstjórnarinnar um jafnvægi í ríkisfjármálum
og verja velferðarkerfið.
Hvað hefur ríkisstjórnin svo
gert til að framkvæma þetta lykil-
stefnumið sitt, að stuðla að bein-
um erlendum fjárfestingum?
Hún hefur beinlínis lagt stein í
götu útlendra fjárfesta. Magma-
málið er skýrasta dæmið, þar
sem ríkisstjórnin reynir að ógilda
löglega gerða samninga eftir á.
Þótt hver nefndin eftir aðra komist að þeirri niðurstöðu að ekki sé
hægt að hnekkja kaupum Magma á HS orku vill annar stjórnar-
flokkurinn taka fyrirtækið eignarnámi og það kemur honum ekki
við hvernig það verður gert, (til dæmis með því að brjóta lög, EES-
samning og stjórnarskrá), bara að það verði gert. Þetta er stefna,
sem er ekki sérstaklega líkleg til að „stuðla að beinum erlendum
fjárfestingum“.
Ríkisstjórnin virðir ekki viðlits útlenda fjárfesta, sem henni
eru ekki þóknanlegir. Fréttablaðið sagði frá því í fyrradag að
samgönguráðuneytið hefði látið hjá líða í heilan mánuð að segja
hollenzka fyrirtækinu ECA frá áliti Flugmálastjórnar um að dýrt
gæti orðið og flókið að veita fyrirtækinu starfsleyfi hér á landi.
Forstjóri fyrirtækisins var hingað kominn í góðri trú um að stjórn-
völd myndu veita fyrirtækinu tilskilin leyfi. Þetta eru vinnubrögð
sem eru ekki talin til fyrirmyndar þegar á að „stuðla að beinum
erlendum fjárfestingum“.
Í skattamálum hefur ríkisstjórnin gert breytingar, sem fæla ekki
eingöngu nýja erlenda fjárfesta frá landinu, heldur hafa hrakið þá
sem fyrir voru burt. Í úttekt Markaðarins, fylgirits Fréttablaðsins,
í fyrradag kom fram að tíu erlend fyrirtæki, sem greiddu hundr-
uð milljóna í skatta, hurfu úr landi vegna upptöku skatts á vaxta-
greiðslur til erlendra aðila. Sum fyrirtækjanna fluttu aðsetur sitt
til skattaparadísarinnar Svíþjóðar. Þannig varð ríkissjóður af mikl-
um tekjum og það mistókst herfilega að „stuðla að beinni erlendri
fjárfestingu“.
Í sömu úttekt var haft eftir hollenzkum skattasérfræðingi á
vegum Marels, Pim Peters, að ef hann væri að leita að staðsetn-
ingu fyrir nýtt fyrirtæki myndi hann einna sízt beina sjónum að
Íslandi, meðal annars vegna þess að skattur á arð dótturfélaga væri
fráhrindandi. Þá dygði ekki að hafa lágan skatt á tekjur fyrirtækja:
„Það eru til mörg lönd sem bjóða betur þótt tekjuskattsprósentan
sé hærri.“ Þetta bendir ekki til að ríkisstjórninni hafi í þessu efni
tekizt að „stuðla að beinni erlendri fjárfestingu“.
Stefna ríkisstjórnarinnar er býsna skýr og skorinorð. En það
virðist hafa tekizt alveg afleitlega að framkvæma hana, enda er enn
sem komið er mjög lítið um beina erlenda fjárfestingu eftir hrun.
Stefna ríkisstjórnarinnar er skýr en framkvæmd-
in virðist ekki hafa heppnazt sem bezt.
Að stuðla að
fjárfestingum
Ólafur Þ.
Stephensen
olafur@frettabladid.is
SKOÐUN
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI OG ÚTGÁFUSTJÓRI: Ari Edwald
RITSTJÓRI: Ólafur Þ. Stephensen olafur@frettabladid.is AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Steinunn Stefánsdóttir steinunn@frettabladid.is
Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að
fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í
gagnabönkum án endurgjalds. Issn 1670-3871