19. júní - 19.06.1957, Blaðsíða 20

ADDA BÁRA SIGFtJSDÖTTIR:
HJÓNAVÍGSLUSKATTUR
Það er gamall og talinn góður siður, að persónur,
sem hyggja á sameiginlega heimilisstofnun, gangi
fyrir andlegan eða veraldlegan valdsmann og láti
hann framkvæma hjónavígslu. Þessi þjónusta
klerks eða yfirvalds hefur svo jafnan verið greidd
með smávægilegri fjárupphæð, sem engin teljandi
áhrif gat haft á fjárhag væntanlegs heimilis. En
tímarnir breytast og mennirnir með. — Lög mann-
legs félags hreytast hins vegar oft mun tregar en
tíminn og mennimir, og nú er svo komið vegna
úreltra laga um skatta og útsvör, að hjónavigslan
getur jafnvel kostað væntanlegt heimili röskar 20
þús. kr. árlega.
Nú orðið stunda flest hjónaefni a. m. k. í bæj-
um landsins launaða atvinnu, og oft munu þau
hugsa sér að halda því áfram eftir stofnun hjóna-
bands, eins lengi og ástæður leyfa. En þá er það,
sem ekki nægir lengur að greiða presti eða lög-
manni hina tilskildu upphæð. Þessi stutta athöfn
reynist þá vera þjónusta, sem greiða ber af eins
konar „stórluxusskatt“, sem er ofar öllum tollum
á munaðarvamingi. Við skulum reikna þennan
hjónavígsluskatt fyrir nokkur hjónaefni. Gemm
ráð fyrir, að þau séu t. d. bæði opinberir starfs-
menn og taki laun samkvæmt ákveðnum launa-
flokkum, og til þess að vera í sem beztu samræmi
við raunveruleikann skulum við í flestum dæmun-
um gera ráð fyrir að brúðurinn hafi lægri laun en
brúðguminn. Dæmin líta þannig út:
Launaflokkar: Samanl. skattar og útsv. beggja Mismunur eða
Piltur Stúlka Fyrir hj.vígslu Eftir hj.vígslu hjónav.skattur
V V 40.894,— 64.340,— 23.446,—
VI IX 29.004,— 47.615,— 18.611,—
VII X 25.737.— 42.480.— 16.743,—
VIII XII 21.015.— 34.680,— 13.665.—
IX XIII 18.022.— 29.680.— 11.658,—
ÍJtreikningur þessi er gerður af Skattstofunni.
Mismunur skatta og útsvara fyrir og eftir hjóna-
vígslu er hér frá kr. 11.658.— upp í kr. 23.446.—.
Þarf nokkum að undra, þótt ýmsir hiki við að
kaupa hjónavígslu þessu verði og menn spyrji,
hvort löggjafinn líti á hjónavígslu sem fullkominn
óþarfa, þegar þannig stendur á, að hjónaefnin hafa
bæði skattskyldar tekjur, óþarfa, sem réttmætt sé
að komi við pyngjur þeirra, sem hans vilja njóta.
Fullyrða má, að þessi vígsluskattur fæli margar
giftar konur frá störfum utan heimila og sjálfsagt
þykir einhverjum af gamla skólanum það vel farið.
En hefur þjóðfélagið í raun og veru efni á að stuðla
að því, að sem fæstar konur taki beinan þátt í at-
vinnulífi landsins? Er skynsamlegt að hamla á móti
því, að konur, sem notið hafa starfsmenntunar —
með æmum tilkostnaði þess opinbera — hætti að
gegna fyrri störfum, þó að þær sjálfar telji kleift
að gegna þeim áfram, og er réttmætt að koma í
veg fyrir að húsmæður afli heimilum sínum auka-
tekna með íhlaupavinnu? Vilji löggjafinn svara
þessum spumingum neitandi, ber honum tafar-
laust að breyta þeim skatta- og útsvarslögum, sem
sett vom meðan það var tiltölulega sjaldgæft, að
giftar konur hefðu sjálfstæðar launatekjur að
nokkru ráði. Þennan fráleita hjónavigsluskatt á taf-
arlaust að fella niður, með því að veita hjónum
heimild til að telja fram til skatts sem tveir ein-
staklingar. Þetta mundi ekki skaða fjárhag rikisins
eins stórkostlega og ætla mætti, því að æ fleiri
hjónaefni sjá við skattheimtu rikisins með því að
fresta hjónavigslu meðan bæði hafa skattskyldar
tekjur. Einnig mundu vafalaust allmargar konur
taka að sér vinnu utan heimilis, ef sérsköttun væri
leyfð, og gjalda þá ríki og bæ opinber gjöld af þeirri
vinnu. Eitt er það, sem virðist hafa glætt skilning
yfirvalda á þessu máli. f ýmsum verstöðvum þarf
stundum að bjarga miklum afla frá skemmdum,
og það varalið, sem þá er tiltækt, eru húsmæðum-
18
19. JtJNl