19. júní - 19.06.1963, Síða 11

fósturforeldrar hafa oft fengið þung áföll, þegar
fósturbörn hafa skyndilega verið rifin af þeim af
ýmsum ástæðum, sem oft hafa átt lítið skylt við
velferð barnanna. Löggjafinn hefur reyndar á
seinni árum tryggt rétt fósturforeldra að nokkru,
en það tekur nokkurn tíma að ávinna slíkan rétt,
og eðlilega vilja flestir heldur fá svo dýran fjár-
sjóð til eignar, en að láni, ef þeir á annað borð
taka að sér uppeldi barns.
Heyrt hef ég því haldið fram, að ættleiðingar
rugluðu ættartölur og mundu þegar fram í sækti
valda sifjaspellum, systkin mundu giftast og þar
fram eftir götum. Sjálfsagt er að hafa allar skýrsl-
ur í lagi við ættleiðingar og bókfæra eftir því sem
unnt er uppruna barnsins, enda veit ég ekki bet-
ur en að svo sé gert. En um feðranir barna hefur
víst ævinlega oltið á ýmsu hér á landi, og fjöl-
margir taldir rangt feðraðir bæði fyrr og síðar,
sbr. tilsvar prestssonarins: „Eru þá allar ungar
stúlkur í Skagafirði systur mínar“? Eg býst meira
að segja við, að mikið minna sé um rangfeðranir
nú en áður var, bæði af því að ekki er tekið eins
hart á barneignum utan hjónabands og þær
varða ekki embættis- eða álitsmissi.
K.R.F.Í. hefur frá upphafi barist fyrir því, að
mæður óskilgetinna barna hefðu öll umráð yfir
börnunum, enda þótt meðlag væri greitt af föð-
urnum. Það er áreiðanlega verk félagsins að
þetta ákvæði komst inn í sifjalöggjöfina frá 1921
og það hefur létt sálarstríð ótaldra mæðra og
gefið þeim öryggi, sem þær gátu ekki eignast á
annan hátt. Sjálfsagt má misnota þennan laga-
staf eins og allt annað og dæmi eru til að gert
hefur verið, en grundvallaratriðum má ekki
hagga. Móðirin er líklegri til þess að taka sínar
ákvarðanir um barnið af tilliti til velferðar þess,
eins og það kemur henni fyrir sjónir, heldur en
faðirinn, sem of oft vill fyrst og fremst losna við
meðlagsskyldu. Að hinu leytinu er sjálfsagt að
endurskoðuð séu lögin um ættleiðingar og reynt
að gæta sem mestrar sanngirni í allar áttir. Þetta
er sjálfsagt aðkallandi, enda nú orðið fengin svo
mikil reynsla um einstök tilfelli í þessu sambandi,
að það ætti að vera hægt fyrir löggjafann að gera
sér grein fyrir að hverju ber að stefna og hvað að
varast.
Þorkell Kristjánsson full-
trúi Barnaverndarnefndar
Reykjavíkur svarar þeim
spurningum, er til hans var
beint, þannig:
1. Eru mál varðandi ættleiðingar algeng hjá
barnaverndarnefnd Reykjavíkur.
Svar: Barnaverndarnefnd varð aðili að ættleið-
ingum frá 1947 og ættleiðingar eru taldar sérstak-
lega í skýrslum nefndarinnar frá 1950. Hefur þeim
farið fjölgandi eins og sjá má á eftirfarandi yfir-
liti.
Ár rjöldi Meðalfjöldi
(bæði ár mcðt.) ættleiðinga á ári
1950—1954 137 27,4
1955—1959 189 37,8
1960—1961 82 41,0
Á árinu 1962 mælti nefndin með 35 ættleiðing-
um. I 14 þessara tilfella var um ættleiðingar
stjúpbarna að ræða. Þá bárust, auk þessa, 5 ætt-
leiðingabeiðnir, sem ekki var talið fært að mæla
með.
Þess skal getið að barnaverndarnefnd hefur að-
eins verið beðin um ráðstöfun á 2 börnum 1962, en
hinum hefur verið ráðstafað á mjög handahófs-
kenndan hátt af ýmsum aðilum, þannig að vinkona
hefur þekkt aðra stúlku, sem þekkir „agalega
flott“ og góð hjón, er ekkert barn eiga og langar
til að fá barn gefins. Þessi börn eru flutt á heim-
ilin án þess að heimilin séu athuguð áður og e.t.v.
eru börnin búin að dvelja þar nokkurn tíma áður
en beðið er um meðmæli nefndarinnar. Þar sem
mörg þessara heimila líta sæmilega út og börnin
búin að dvelja á heimilinu, þykir hart að gengið
að taka börnin af þeim aftur og því mælt með
ættleiðingunni, þó að barnaverndarnefnd hafi tugi
heimila á biðlista á skrifstofu sinni, sem eru miklu
hæfari til þess að veita börnum uppeldi.
2. Hvert er hlutverk barnaverndarnefndar í
þeini málum? — Hefur nefndin úrslitavaldið, er
ekki yfirleitt farið eftir tillögum liennar?
19. JÚNÍ
9