19. júní - 01.10.1995, Blaðsíða 4

• KVENNARAÐSTEFNAN.
Kristín Leifsdóttir:
Ylfí VILJUM HUGAR-
FARSBYLTINGU
Sigríður Lillý Baldursdóttir segir frá
undirbúningi kvennaráðstefnunnar og
störfum þar.
Sigríður Lillý Baldursdóttir var for-
maður undirbúningsnefndar íslenskra
stjórnvalda vegna fjórðu ráðstefnu Sam-
einuðu þjóðanna um málefni kvenna og
varaformaður opinberu sendinefndarinn-
ar. Halldór Ásgrímsson, utanríkisráð-
herra, var formaður sendinefndarinnar en
gat því miður ekki verið á ráðstefnunni.
Við upphaf kvennaáratugarins 1975
var fyrsta ráðstefnan um málefni kvenna á
vegum Sameinuðu þjóðanna haldin í
Mexíkó. Við lok kvennaáratugarins árið
1985 var haldin önnur ráðstefna, í
Nairóbí, en um miðjan þann áratug, 1980,
var ráðstefna haldin í Kaupmannahöfn.
Þar átti að líta yfir farinn veg og þrýsta á
um framkvæmdir síðari hluta áratugarins.
„Nú eru tíu ár síðan ráðstefnan var
haldin í Nairóbí. Þar var samþykkt fram-
kvæmdaáætlun til ársins 2000 og þá talað
um að hafa ráðstefnu um málefni kvenna
árið 1995 til þess að fylgjast með fram-
vindu þeirrar áætlunar - Nairóbíáætlunar-
innar sem kölluð er. I upphafi átti það að
vera hlutverk ráðstefnunnar í Peking að
kanna hvað hefði áunnist af því sem var í
þeirri áætlun og hnykkja á um fram-
kvæmdir á þeim árum sem eftir lifa til
aldamóta,“ segir Sigríður Lillý um tildrög
nýliðinnar ráðstefnu.
„Mjög snemma í undirbúningsvinn-
unni var ákveðið að hverfa frá þessum
áformum. Við komumst fljótt að því að
ýmsar forsendur höfðu breyst og að svo
fáu hafði verið framfylgt af Nairóbíáætl-
uninni að það væri allt eins gott að hefja
leikinn alveg frá byrjun, að búa til nýja
framkvæmdaáætlun til aldamóta og gera
hana þá bæði markvissari og skýrari. Það
hefur ekki verið tekin ákvörðun um að
halda aftur ráðstefnu um málefni kvenna,
en það þýðir þó ekki að ákvörðunum Pek-
ingráðstefnunnar verði ekki fylgt eftir.“
4
Segja má að undirbúningur vegna ráð-
stefnunnar hafi hafist árið 1990 þegar
endanleg ákvörðun var tekin um að hún
skyldi haldin. Staðsetning hennar var
ákveðin í árslok 1992 og í ársbyrjun 1993
var framkvæmdastjóri ráðinn. Þá þegar
hófst kraftmikill undirbúningur, ekki ein-
ungis í aðalstöðvum SÞ í New York held-
ur líka í þjóðlöndunum. Það var svo í nóv-
ember 1994 sem Sigríður Lillý tók við
starfi sínu.
Samstarf SÞ og félagahópa
frá upphafi
„Óháðu hóparnir og SÞ hafa unnið
saman að undirbúningnum alveg frá upp-
hafi. Hjá SÞ er mikil áhersla lögð á að
næra slíkt samstarf. í undirbúningsferlinu
hafa verið haldnir margir fundir og ráð-
stefnur, sumt á vegum SÞ, m.a. svæðaráð-
stefnur í öllum heimsálfum og þá voru
haldnir fundir félagasamtaka samhliða,
eins og venja er á SÞ ráðstefnum.
Félagasamtökin hafa alla jafna tvenns
konar aðild að ráðstefnum SÞ. Áheyrnar-
aðild að ráðstefnunni sjálfri, en um slíka
aðild þarf að sækja með góðum fyrirvara,
eða þá að þau taka þátt í fundi félagasam-
taka sem haldinn er samhliða ráðstefn-
unni. Þar vinna þau sína vinnu og koma
skilaboðum sínum á framfæri við ráð-
stefnuna gegnum landa sína eða félaga
sem þar eru. Það eru sem sagt ekki ein-
ungis opinberar sendinefndir á opinberu
ráðstefnunni. Á ráðstefnunni í Peking
voru 7000 fulltrúar félagasamtaka með
áheyrnaraðild og settu þeir sinn svip á
ráðstefnuna og höfðu sýnileg áhrif á gang
hennar.
Hjá SÞ er virðing borin fyrir framlagi
félagasamtaka. Hjá þeim fæðast nýjar
hugmyndir og þar eru skoðanaskipti alla
jafna hreinskiptari en á milli opinberra
sendinefnda. Starf félagasamtaka eru við-
urkennd lífæð í undirbúningi ráðstefnu
sem þeirrar sem haldin var í Peking, því
voru það mikil vonbrigði þegar kínversk
yfirvöld ákváðu að flytja fundarstað fé-
lagasamtaka út úr borginni til Huairou
sem er í um 1 klst. fjarlægð frá ráðstefnu-
staðnum. Islensk stjórnvöld gerðu athuga-
semd við þessa ákvörðun og á tímabili var
útlitið afar dökkt varðandi fundinn og þá
um leið framgang ráðstefnunnar. Nú að
lokinni ráðstefnunni er það þó mat flestra,
m.a. íslensku kvennanna sem voru í Kína,
að samskipti fundar og ráðstefnu hafi ver-
ið viðunandi og eins og fyrr segir þá
höfðu félagasamtök veruleg áhrif á ráð-
stefnustað. Aldrei áður hafa jafn margir
fengið áheyrnaraðild að SÞ ráðstefnu. Það
fór þó ekki fram hjá neinum að ákveðnum
aðilum var meinað um slíka aðild og það
er umhugsunarefni þegar ráðstefnur fram-
tíðarinnar eru hafðar í huga hvort rétt geti
talist að einstaka land SÞ geti með synjun
sinni komið í veg fyrir að félag fái að
senda fulltrúa inn á ráðstefnu sem þessa.“
íslensku konurnar
22 íslenskar konur voru á fundi félaga-
samtaka í Huairou, en í opinberu sendi-
nefndinni á ráðstefnunni voru níu konur
og fjórir karlar. Mannréttindaskrifstofa Is-
lands átti áheyrnarfulltrúa á ráðstefnunni.
Sigríður Lillý tekur mjög skýrl fram að
mikil vinna hafi verið leyst af hendi á
fundunum. Langflestar konurnar sem fóru
til Huairou hafi fengið lágan styrk til ferð-
arinnar en orðið að brúa bilið úr eigin
vasa eða annars staðar frá. En styrkinn
veitti ríkið með því fororði að þær væru
að fara að vinna að verkefnum. Sumar
þeirra fóru sem einstaklingar og fóru þá
gjarnan með verkefni sem tengdust þeirra
eigin fagi og koma þá m.a. til með að
skrifa í fagtímarit þegar heim kemur og
fleira í þeim dúr. Aðrar fóru í nafni félaga
eða hreyfinga.
Heitt sumar
Á ráðstefnunni í Peking voru samþykkt