Fréttablaðið - 29.12.2010, Blaðsíða 16

16 29. desember 2010 MIÐVIKUDAGUR
Þegar gosinu í Eyjafjallinu lauk
og ljóst var að af því hlyti enginn
alvarlegt heilsufarslegt tjón, leit
þjóðin eitt augnablik snögglega
upp úr skurðinum. Brúnin lyftist
– „er hægt að nýta þetta?“ Askan
sem lá yfir Suðurlandi beið þess
eins að verða mulin ofan í gráa
tóna af ICE LAVA HARD ROCK
augnskuggum.
Enginn efniviður er það fáskrúð-
ugur að ekki megi nýta hann í eitt-
hvað. Þótt framan af ári hafi hug-
vitsfólk og hönnuðir verið búnir
að finna hin frumlegustu hráefni
til að smíða úr hljómaði heróp úr
búðum þeirra þegar ljóst var að
skrapa mátti upp ösku og bæta í
deigið.
Aska í öll mál
Á árinu mátti því festa kaup á
ýmiss konar eldsumbrotavarn-
ingi. Meðal þess sem var á boð-
stólum voru eyrnalokkar, unnir úr
silfri og bræddu íslensku hrauni,
kerti, unnin úr ösku, rauðamöl og
sjávargrjóti sem og svokölluð eld-
fjallasápa, úr ösku og Shea-smjöri
fékkst á internetinu. Ilmvatn var
framleitt úr vatni Eyjafjalla jökuls,
andlitsmaski úr leir jökulsins og
sýning á glerlistaverkum, þar sem
listamaðurinn nýtti öskuna úr gos-
inu í glerjung og skreytingar, var
opnuð á árinu.
Ekki má gleyma að hreina ösku
mátti kaupa í krukkum eða jafn-
vel 27 lítra brúsum og á öðrum
stað fengust stakir hraunmolar í
handmáluðum öskjum. Ef askan
var ekki nýtt beint af kúnni voru
listamenn og hönnuðir undir djúp-
um áhrifum frá gosinu, og tehett-
ur og húfur í eldfjalls líki sáust á
heimilum og hausum. Enda ekkert
skrýtið. Eyjafjallajökull var eitt af
tíu helstu orðum ársins; á veraldar-
vísu.
Það segir jafnframt sína sögu að
skartgripahönnuður, sem meðal
annars hannar línu sem hann kall-
ar Icesaveþvæla, var útnefndur
bæjarlistamaður Akraness. Línan
inniheldur meðal annars hringa,
hálsmen og nælur. Stærstu mál
ársins voru meitluð í fjörusteina og
fiskiroð og seld á bænda-, sveita-
eða jólamörkuðum. Okkur varð
ekki skotaskuld úr því að koma
landsins efnum í afurðir. Og má
þá heldur ekki gleyma ullinni.
17 kílómetra trefill
Heimilinu var dýft ofan í pott af
rollum á þessi ári. Lopi varð súr-
efni í ógöngunum. Slétt og brugðið,
vettlingar, hosur, treflar, peysur,
ennisbönd, ipod-hulstur, sólhatt-
ar, myndarammar, engin verkefni
voru of smá eða of stór.
Nokkurs konar eldfjallateppi leit
dagsins ljós. Þjóðþekktur óperu-
söngvari lenti á forsíðu Frétta-
blaðsins þar sem hann hafði það
huggulegt við kertaljós og prjónaði
lopapeysur í jólapakkana. Sautján
kílómetra langur trefill var lagður
í gegnum göng fyrir norðan. Íbúar
á öllum aldri í Fjallabyggð lögðu
prjónaskapnum lið og við vígslu
Héðinsfjarðarganga náði trefill-
inn frá miðbæ Siglufjarðar inn
í miðbæ Ólafsfjarðar. Listakona
prjónaði 52 mismunandi húfur
á 52 vikum. Önnur komst í frétt-
irnar fyrir að prjóna 80 eyrna-
skjól á tveimur vikum. Fjölskyld-
an klæddist lopapeysum, setti á
sig partíhatta og mætti á ástar- og
hamingjudaga á Hofsósi.
Logsoðið hugvit
Nýtnin var einstök, hugvitið ólýsan-
legt – í askana látið. Enginn kann-
aðist við árið 2007 – það var eins
og gamli fulli frændaperrinn sem
hlegið var að þegar nafnið hans
dúkkaði upp. Allir vildu gleyma
honum en hann var nú einu sinni
ættingi, ekki svo auðveldlega hægt
að hrista hann af sér. „Draslið úti
í bílskúr? Hvað ertu að tala um?“
Þar sat Íslendingurinn í Egginu
sínu sem hann var búinn að fela í
bílskúrnum og málaði og logsauð
kertastjaka.
Crème brûlée logsuðutækið kom
þar að góðum notum, þar sem það
lá gleymt ásamt öðrum gashitunar-
tækjum. Nú mátti loks nota tækið.
Heimilisfaðirinn setti fjölskyld-
una á slysó þegar hann reyndi að
svíða hárið af liðinu í heimaklipp-
ingu. En þá kom aloe vera plantan
að góðu.
Sumt, sem auðveldara er að sjá
af, mátti selja á Barnalandi. Svo
sem píanóið sem enginn kunni
hvort sem er nokkurn tímann á.
Gapandi dýrtíð
Fyrrum lúxusrottur lifa eins og
heilagar Maríur í kreppunni. Segj-
ast aldrei hafa notað dýr sjampó og
leggja allt það ódýrasta á minnið
sem fæst í Bónus til að virka vand-
aðar og hófsamar. Nægjusemi og
útsjónarsemi eru einkunnar orðin.
Sem kristallast í skíðaferðunum
sem eru ekki lengur farnar til
Aspen heldur norður. En þá hefst
útreikningurinn.
Orðlaus reiknar reykvísk fjöl-
skylda út kostnaðinn við skíðaferð-
ina norður, göslandi um á risabíl
með börnin (þrjú og öll að æfa).
Tekur saman 50 þúsund króna
bensínkostnað og ekki er matar-
kostnaðurinn minni (allar mál-
tíðir á Bautanum eða Rub). Hvað
þetta er allt dýrt! Reiðin beinist að
engum snjóvélum í Bláfjöllum og
loks borgarstjóranum. Fjölskyld-
an er gapandi reið yfir 200 þúsund
króna helgi. Og skellir sér þá bara
næst í skíðaferð til Madonna á
Ítalíu fyrir skít og kanil. Græjurn-
ar og íþróttafötin eru hvort sem er
keypt á mörkuðum í Fenjunum en
ekki í Útilífi. Og matur innifalinn
svo þetta sleppur.
Flott á því í Fljótshlíðinni
Árið fór fram að stórum hluta
á internetinu. Á Facebook taldi
Íslendingurinn vini sína og
afmæliskveðjurnar. „132 kveðj-
ur, ég er orðlaus – takk þið!“ Allir
voru á Facebook. Allir uppgötvuðu
náttúruna. Allir, eða svona næst-
um því, voru í framboði til stjórn-
lagaþings. Allir fóru norður á skíði
og allir fóru í útilegur. Húsafell og
Þórsmörk voru eins og meðalstór-
ar flóttamannabúðir eftir jarð-
skjálfta vegna útilega. Og allir
fóru að sjá gosið.
Á einni nóttu var Íslendingur-
inn orðinn fjallgöngugarpur sem
fannst ekkert sjálfsagðara en æða
um miðja nótt upp á fjall (varð að
sjá þetta í ljósaskiptunum), í fimm
stiga frosti og birta mynd á Face-
book daginn eftir. Með beljandi
eldfljót í bakgrunni. Einhverjum
þótti ögrun felast í sjálfumglöðum
smettum vinnufélaga og nágranna
á fésbókinni og ákváðu að skella
sér bara líka í Fljótshlíðina. Í galla-
buxum og strigaskóm með Snick-
ers og orkudrykki í nesti.
Upp, upp, upp á fjall
Fjallgöngur hafa tekið við sem lík-
amsræktin. „Ræktin er bara fyrir
pakk,“ segir plebbinn og fussar og
sveiar upp fjallið. Stafir, 66 gráður
norður, tínir ber, svo ódýrt. Hugg-
ar sig við að þetta sé alveg líkt
Mont Blanc sem hann kleif fyrir
þremur árum í boði bankans nema
bara hreinna loft og ekki eins tíma-
frekt. Enginn kannast við að hafa
farið til Tyrklands og Egyptalands
til skiptis síðustu árin, öll albúm
í geymsluna. Í staðinn eru komn-
ar myndir af plebbanum með fífil
í náttúrunni í lopapeysu.
Íslendingurinn sér sér samt færi
þegar hann fer í sumarbústaðinn
þar sem enginn sér hann né heyr-
ir og dröslar þá öllum græjunum
með sem hann felur þess á milli í
bílskúrnum.
Hnakkrifist um berjalyng
Íslendingurinn árið 2010 fjárfest-
ir ekki lengur í steinsteypu. Það
er bara fyrir liðið sem er gráðugt.
Hann þarf ekki lengur material
hluti, enda andans maður og nátt-
úrubarn. Með það bak við eyrað fór
landsnytja-Íslendingurinn í berja-
mó (með allar græjurnar) og lenti í
rifrildi uppi í Heiðmörk innan um
lyngið. Hann skóflaði fjölskyld-
unni argur aftur upp í bílinn og
eyddi deginum í að keyra á milli
þúfna í leit að leynistað. Næstu
nótt var hann enn vakandi klukk-
an fjögur, að gera bláberjalíkjör og
þurrka berin við fimmtíu gráður í
ofnskúffu. Facebook-síðan Sultu-
gerð, uppát og aðrar kræsingar
eignaðist 117 aðdáendur á einum
sólarhring.
Árið var hressilegt. Herópið var:
Burt með bölmóðinn. Við áttum að
hætta þessu kvabbi. Og muna að
við höfðum hvert annað, samveru
og kærleikinn. Virkjum samkennd-
ina með skilyrðislausri væntum-
þykju. Þú gast hins vegar gleymt
því ef þú bjóst í Aratúni.
Kertagerð lúxusrottunnar
Íslendingar mokuðu út úr vopnabúrinu á árinu sem er að líða, óbeygðir og jafnvel enn svolítið vígdjarfir. Vopnabrak heyrðist þegar
tómum sultukrukkum, prjónum og gönguskóm var skóflað úr hrúgunni. Líka gömlum girðingarstaurum, fjörusteinum og nagla-
dekkjum. Úr þessu var síðan hönnuð sápa, eyrnalokkar, vínstaup og arinsett.
LOPA-RAMBÓ Íslendingurinn varð fjallgöngugarpur á einni nóttu sem taldi það ekki eftir sér að ganga í tíu klukkustundir upp á gjósandi eldfjall. FRÉTTABLAÐIÐ/ANTON OG KRISTINN
Innlendir vendipunktar 2010
Fréttablaðið gerir upp árið með
greinum um innlenda vendi-
punkta eftir valda höfunda. Vendi-
punktarnir snúast um markverðar
fréttir og atburði sem gerðust á
árinu og gætu haft áhrif til fram-
búðar á Íslandi.
Júlía Margrét
Alexand-
ersdóttir er
blaðamaður á
Fréttablaðinu.
INNLENDIR VENDIPUNKTAR 2010
Enginn kannaðist við
árið 2007 – það var
eins og gamli fulli frænda-
perrinn sem hlegið var að
þegar nafnið hans dúkkaði
upp. Allir vildu gleyma hon-
um en hann var nú einu sinni
ættingi.
JÚLÍA MARGRÉT ALEXANDERSDÓTTIR