Fréttablaðið - 29.12.2010, Blaðsíða 42

29. DESEMBER 2010 MIÐVIKUDAGUR6 ● fréttablaðið ● áramót
SKAUPIÐ SETTI ALLT ÚR SKORÐUM
Áramótin hafa yfirleitt verið kósý
hjá Bryndísi Schram, leikkonu með
meiru, nema einu sinni á níunda
áratugnum.
„Ég var í lauslætislegu hlutverki í
áramótaskaupi hjá Flosa Ólafssyni
fyrir margt löngu. Atriðið var grín-
ádeila á sænskar klámmyndir sem
hétu Forvitin gul og Forvitin blá.
Hjá Flosa hét það Forvitin, gul, blá
og marin og ég lék Júlíu í Rómeó
og Júlíu. Eiginmanni mínum var
svo freklega misboðið að hann
gekk út úr samkvæmi sem við
vorum í hjá foreldrum mínum og
ég týndi honum í nokkra daga.
Þetta skaup var endursýnt um
daginn og þá labbaði hann aftur út
en var ekki eins lengi í þetta sinn!“
Eftirminnilegustu áramótin
Sterkar upplifanir um áramót geta verið af ýmsum toga eins og eftirfarandi frásagnir vitna
um. Þar koma funi og flugeldar við sögu, bæði í einkalífi og umhverfi svo og fegurð himinsins.
Almennt er fólk meðvitað
um þær hættur sem stafa af
flugeldum. Það ber hlífðargler-
augu og passar sig á eldi. Hins
vegar gleymist oft að huga að
heyrninni.
Hávaðinn frá flugeldum getur
valdið varanlegum skaða á
heyrn að sögn Ellisifj-
ar K. Björnsdóttur,
heyrnarfræðings
hjá Heyrn í Kópa-
vogi. „Sem betur
fer er fólk farið að
passa sjónina en
það gleymist oft að
hlífa heyrninni,“
segir Ellisif, sem
fær iðulega til sín
fólk í janúar með
suð fyrir eyrum eftir gamlárs-
kvöld. „Slíkt suð getur jafnvel
verið óafturkræft,“ upplýsir hún.
Ellisif segir ekki flókið að hlífa
heyrninni. Hægt sé að kaupa sér-
stakar heyrnarsíur sem dempi há-
vaða frá flugeldum en útiloki ekki
talað mál. Slíkar margnota síur
megi fá hjá þeim í Heyrn. Einnig
sé hægt að nota aðrar leiðir eins
og eyrnatappa og eyrnahlífar á
borð við þær sem iðnaðarmenn
nota jafnan. En er nóg að vera
með þykka húfu? „Það er betra
en ekkert en þó varla nóg,“ svar-
ar Ellisif.
Sá skaði sem verður við
of mikinn hávaða er kall-
aður hátíðniheyrnar-
skerðing. Það gerist
þegar fíngerðustu og
viðkvæmustu bifhár-
in eða skynfrumurn-
ar í kuðungi eyrans
skemmast. Hátíðni-
heyrnarskerðing
veldur því að hljóð-
myndin er ekki
lengur skýr, það
er erfitt að greina
hvaðan hljóð ber-
ast og einnig er erfitt
að greina hljóð í sundur. „Þegar
eyrun nema ekki hátíðnihljóðin
er hljóðmyndin óskýr á svipaðan
hátt og sá sem farinn er að tapa
sjón sér óskýrt. Sá sem heyrir
ekki öll hljóð þreytist fljótt því að
hann þarf stöðugt að einbeita sér
þegar hann hlustar,“ segir Ellisif
og telur Íslendinga aftarlega á
merinni hvað varðar heyrnar-
vernd. „Hér er oft of mikill há-
vaði á skemmtistöðum og tónleik-
um. Hávaðinn fer oft yfir þolmörk
eyrans og þær reglur sem gilda
um hljóðstyrk,“ segir hún.
En eru margir sem þjást af há-
tíðniheyrnarskerðingu á Íslandi?
„Það er ekki búið að rannsaka það
sérstaklega hér en í löndunum í
kringum okkur er að koma fram
heil kynslóð fólks á fimmtugs- og
sextugsaldri með heyrnarskerð-
ingu,“ segir Ellisif og telur að um
40 prósent fólks af þessari kyn-
slóð hafi skerta heyrn. „Margir
spá reyndar ekkert í því heldur
hvá og kvarta yfir því að fólk tali
óskýrt,“ segir Ellisif og telur að
margir hafi fordóma fyrir heyrn-
artækjum. „En þeir gera sér ekki
grein fyrir hvað þau hafa þró-
ast mikið. Þau eru orðin mjög
lítil, með þróað hljóðkerfi og geta
sannarlega aukið lífsgæði fólks
sem farið er að heyra illa.“
Engin bið er eftir heyrnartækj-
um í dag auk þess sem Trygginga-
stofnun tekur þátt í kostnaði við
vissa heyrnarskerðingu. Ellisif
bendir einnig á að mörg stétt-
arfélög séu farin að borga hlut í
heyrnartækjum. - sg
Hugað að heyrninni
jafnt sem sjóninni
Ellisif K. Björnsdóttir, heyrnarfræðingur hjá Heyrn í Kópavogi, segir nauðsynlegt að
fólk hugi að því að vernda heyrnina í sprengjuregninu um áramót. FRÉTTABLAÐIÐ/GVA
NÁGRANNAR FLÚÐU BAK VIÐ HÚS
Eftirminnilegustu áramótaatvik
Katrínar Önnu Guðmundsdóttur
jafnréttishönnuðar tengjast flug-
eldum.
„Eitt árið sem ég bjó í Selja-
hverfinu voru terturnar að koma
fram á sjónarsviðið og pabbi
fjárfesti í einni stórri og myndar-
legri. Setti hana af stað úti á miðri
götu og lætin – sprengingarnar og
reykurinn – voru svo svakaleg að
nágrannarnir flúðu bak við hús en
við stóðum undir dyraskyggninu
og misstum af dýrðinni. Bróðir
mömmu sem býr í Kópavoginum
fullyrti hins vegar að þetta hefði
verið frábært sjónarspil.
Sömu áramót skaut ég upp
stórri rakettu en þá ekki vildi betur
til en svo að hún tók stóran sveig
og sprakk á bílastæði í götunni
fyrir ofan, í miðjum hópi fólks sem
stóð þar í mestu makindum. Til
allrar lukku slasaðist enginn.“
HÁFJALLAHEIMUR Í HÓPI VINA
Fyrsta skiptið sem Magnús Tumi
Guðmundsson jarðeðlisfræðing-
ur fór inn í Þórsmörk um áramót er
honum minnisstætt.
„Ég hef aldrei almennilega
kunnað að meta flugelda eftir
að hafa verið inni í Þórsmörk
um áramót, því það er svo miklu
skemmtilegra að vera langt frá
mannabyggðum og njóta stjörnu-
birtunnar og tunglsljóssins. Ég var
16, 17 ára þegar ég fór í fyrstu ára-
mótaferð í Mörkina, ásamt félögum
mínum, í hópi með Ferðafélagi
Íslands rétt fyrir 1980. Það var farið
á tveimur eða þremur rútutrukkum
í snjó og ófærð. Þar var kveikt
í brennu og mikið sungið. Mér
fannst þetta allt ævintýralegt
og óskaplega gaman. Ein besta
skemmtun sem ég veit enn í dag
er að komast í háfjallaheim í góðra
vina hópi.“
Margnota
heyrnarsíur sem
dempa hávaða en
útiloka ekki talað mál.
Auglýsendur vinsamlega hafið samband
Benedikt Freyr benediktj@365.is 512 5411
Hlynur Þór hlynurs@365.is 512 5439
Sigríður Hallgríms sigridurh@365.is 512 5432