Fréttablaðið - 29.12.2010, Blaðsíða 22

22 29. desember 2010 MIÐVIKUDAGUR
FRÁ DEGI TIL DAGS
greinar@frettabladid.is
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík SÍMI: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRAR: Arndís Þorgeirsdóttir arndis@frettabladid.is, Kristján Hjálmarsson, kristjan@frettabladid.is Trausti Hafliðason trausti@frettabladid.is og Höskuldur Daði Magnússon (dægurmál) hdm@frettabladid.is
HELGAREFNI: Sigríður Björg Tómasdóttir sigridur@frettabladid.is MENNING: Bergsteinn Sigurðsson bergsteinn@frettabladid.is ALLT OG SÉRBLÖÐ: Roald Eyvindsson roald@frettabladid.is og Sólveig Gísladóttir solveig@frettabladid.is
ÍÞRÓTTIR: Henry Birgir Gunnarsson henry@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Kolbrún Ingibergsdóttir kolbrun@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI OG ÚTGÁFUSTJÓRI: Ari Edwald
RITSTJÓRI: Ólafur Þ. Stephensen olafur@frettabladid.is AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Steinunn Stefánsdóttir steinunn@frettabladid.is
Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að
fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í
gagnabönkum án endurgjalds. Issn 1670-3871
HALLDÓR
Stjórnlagaþingskosningarnar skiluðu því sem að var stefnt, stjórnlaga-
þingi þar sem fólki af landsbyggðinni er
úthýst. Helsti sigurvegarinn, Þorvaldur
Gylfason, var ánægður með niðurstöð-
una og hafði engar áhyggjur af stöðu
landsbyggðarinnar. Hann sagði í sjón-
varpsviðtali fyrir fjórum vikum að borg
og sveit væru systur og að þeim myndi
sem góðum systrum semja vel á stjórn-
lagaþinginu.
Þorvaldur telur hins vegar að þeim
systrum semji illa í kjördæmafyrir-
komulaginu sem notað er við Alþingis-
kosningar, þar sem of margar systur
sveitarinnar sitja til borðs með borg-
inni. Það skipulag segir Þorvaldur að
sé bæði ranglátt og orsaki spillingu í
stjórnmálunum.
Yfirlýsing Þorvaldar er þá sú að
sveitasystir geti ekki gætt hlutar borgar-
systur og því þurfi borgarsystirin að
gera það sjálf og þar að auki verði
borgarsystirin að taka að sér hlutverk
sveitadömunnar. Að öðrum kosti muni
þeim systrum ekki semja. Þá verður
niðurstaðan eins og á stjórnlagaþinginu,
sem er framundan, að sveitasysturinni
er vísað frá borði og er ætlað það eitt
að þjóna hinum útvöldu og óspilltu til
borðs, þegjandi og hljóðalaust.
Krafan um jafnt vægi atkvæða er
ekki þegar öllu er á botninn hvolft,
krafa um jafnræði í afmörkuðum skiln-
ingi, heldur yfirlýsing um að hinir hæf-
ari búi í borginni og hinir vanhæfari
og spilltari þar fyrir utan. Þorvaldur
Gylfason fellst fúslega á þær leikreglur
að konur á höfuðborgarsvæðinu eigi að
fá sínar kynsystur sem sína fulltrúa
á stjórnlagaþinginu og að hann geti
ekki verið kosinn fulltrúi þeirra. En
hann er fullkomlega sannfærður um
það að hann eigi að vera fulltrúi kjós-
enda sveitarinnar, karla sem kvenna.
Þeir kjósendur eru að hans mati af
einhverjum ástæðum ekki þess verð-
ugir að velja úr sínum hópi fulltrúa á
fulltrúasamkomu þjóðarinnar. Ef svo
yrði áfram þá mun þeim systrum borg
og sveit ekki semja vel. Eina fyrirkomu-
lagið sem Þorvaldur og skoðanabræður
hans boða að friður geti verið um sé 19.
aldar stéttaskipting þjóðarinnar í hús-
bændur og hjú með jafnaðarstefnu þar
sem sumir eru jafnari en aðrir.
Húsbændur og hjú Þorvaldar
Stjórnlaga-
þing
Kristinn H.
Gunnarsson
fyrrverandi
alþingismaður
H
versu margir vilja veðja á að gengi krónunnar veik-
ist ekki þegar gjaldeyrishöftum verður aflétt, áhrif
verði lítil á verðlag og lán hækki ekki í kjölfarið
vegna verðtryggingar þeirra? Líklegt er að í hópi
þeirra sem skulda megnið af húsnæði sínu verði fáir
til að taka þessu veðmáli.
Íslenska krónan hefur verið
í höftum á árinu sem nú er að
líða. Höftin hafa hjálpað til við
að koma á stöðugleika í efna-
hagslífinu og við að ná niður
verðbólgu. Til lengri tíma eru
höft hins vegar skaðleg, koma
í veg fyrir fjárfestingu og leiða
til einangrunar. Stigið hafa fram
hagfræðingar, svo sem Jón Daníelsson hjá London School of Econ-
omics, sem hafa kallað á tafarlaust afnám gjaldeyrishafta og í
raun sagt mistök að láta þau vara jafnlengi og gert hefur verið.
Á fyrri hluta komandi árs ætlar Seðlabankinn að birta endur-
skoðaða áætlun um afnám haftanna, enda ekki seinna vænna, nú
þegar sér fyrir endann á efnahagsáætlun stjórnvalda í samstarfi
við Alþjóðagjaldeyrissjóðinn. Það væri hins vegar ekki úr vegi
fyrir stjórnvöld að búa í haginn fyrir breytinguna og tryggja að
veiking krónunnar gagnvart öðrum gjaldmiðlum komi ekki af
stað annarri hrinu skuldavanda heimila með því að lán hækki í
takt við hækkandi verðlag á innfluttri vöru.
Í viðtali við Fréttablaðið í fyrrahaust benti Nóbelsverðlauna-
hagfræðingurinn Joseph Stiglitz réttilega á að verðtryggð lán
væru áhættusamningar sem stjórnvöld hefðu átt að vara við.
Hann sagði það sama um gengistryggð lán, sem síðan kom í ljós
að voru raunar ólögleg að hluta og hefur verið girt enn betur
fyrir með nýjum lögum. Stiglitz benti á að nær væri að tengja lán
launavísitölu og endursemja um þau á þeim forsendum.
Ekki verður annað séð en að þessar hugmyndir Nóbelsverð-
launahagfræðingsins verðskuldi alvarlega skoðun, því þarna
mætti með lagasetningu fjarlægja stóran áhættuþátt tengdan
afnámi gjaldeyrishafta. Hægur vandi er fyrir heimili landsins
að halda að sér höndum í innkaupum á innfluttri vöru (annarri
en nauðsynjavöru) og stýra neyslu sinni þannig að heimilishaldið
fari ekki á hliðina. Eins og stendur er fólk hins vegar berskjaldað
fyrir áhrifum verðhækkana á lán þess. Horfast verður í augu við
að þjóðin losnar tæplega við krónuna í bráð. Á meðan ríður á að
lágmarka skaðann sem af henni hlýst.
Vísitölur sem settar eru á með lögum hlýtur að mega afnema
með lögum. Þarna er ekkert meitlað í stein. Í nýútkominni skýrslu
Seðlabankans til efnahags- og viðskiptaráðherra um peninga-
stefnuna eftir höft er meira að segja velt upp hugmyndum um að
breyta viðmiðunarvísitölu verðbólgumarkmiðs bankans. Bent
er á að fræðileg rök séu fyrir því að verðbólgumarkmið bankans
eigi að miða við þá vísitölu sem sýni mesta tregðu. „Sem gæti
þá jafnvel verið launaþróun fremur en verðlagsþróun,“ segir í
skýrslunni. Spurning hvort það sama á ekki við um vísitöluteng-
ingu lána.
Tillaga Nóbelsverðlaunahagfræðings rifjuð upp:
Verðtrygging víki
á undan höftum
SKOÐUN
Óli Kristján
Ármannsson
olikr@frettabladid.is
K A K A Á R S I N S 2 0 0 9
Þessi er alveg svakaleg!
Kveðjum árið með köku ársins.
Atli talar tungum
Atli Gíslason er gamall MR-ingur og
lögfræðingur í þokkabót. Hann sýndi
það í verki í samtali við blaðamann
mbl.is í gær, spurður um þá yfirlýsingu
Lilju Mósesdóttur að hún íhugaði
að segja skilið við þingflokk VG. „Ég
ætla að svara þér á latínu,“ svaraði
Atli, og fylgdi því eftir með þessu:
„Cogito ergo sum.“ Frasinn er
alkunnur en vont er að gera sér
grein fyrir því hvað Atli átti við.
Ekki hjálpar að hann neitaði
að skýra það betur. Atli
hefði því í raun allt eins
getað svarað blaða-
manni á táknmáli í
þessu símaviðtali.
Lilja sönnuð
Það má samt spreyta sig á að túlka
ummælin. „Cogito ergo sum“ er frasi
eignaður heimspekingnum René
Descartes og jafnan þýddur á þessa
leið: „Ég hugsa, þess vegna er ég.“
Við vitum að Lilja Mósesdóttir er
sannarlega að hugsa um
úrsögn úr þingflokknum
og af því leiðir að Atli
hefur fært sönnur á tilvist
samflokkskonu sinnar.
Það er ekki víst að
allir verði
ánægðir
með
það.
Ég er Ögmundur
Ögmundur Jónasson innanríkisráð-
herra er ánægður með Ásmund Einar
Daðason, samflokksmann sinn. Hann
skrifar á vef sinn: „Ásmundi Einari
spái ég bjartri framtíð í íslenskum
stjórnmálum. Hvers vegna?
Jú vegna þess að hann er
fylginn sér, heiðarlegur,
skeleggur og drengur
góður. Ég er oftast sammála
honum. Ekki alltaf. Enda er
hann Ásmundur Einar.
Ég er Ögmundur.“
Og þá er það
komið á hreint.
stigur@frettabladid.is