Lífið - 01.01.1936, Blaðsíða 64

60
LIFIÐ
leysisins var hálofuð. ,,Láttu heiminn eiga sig,
hann er einskis nýtur“.
Þegar kristindómurinn var gerður að ríkistrúar-
brögðum varð hann verkfæri í höndum drotnandi
yfirstéttar til þess að hneppa alþýðuna í þrældóms-
fjötra. „Hin kristna trú er hjátrú, er verndar hina
auðugu frá að vera brytjaða niður á vígvöllum
styrjaldanna”, sagði Napóleon. Hinn trúaði flýr á
náðir vonar um æðra og betra líf eftir dauðann..
Hann tekur því ekki virkan þátt í baráttunni fyrir
frelsi og framförum.
Skoðun manna á veruleika og gildi hlutanna er
engin tilviljun. Hún á rætur sínar í sögulegri þró-
un. Tvíhyggjan, þar sem menn gera ákveðna að-
greiningu anda og efnis, er þjóðfélagslegt fyrir-
brigði. Viðskiftabaráttan hefir knúið hana fram.
Veldissproti „andans“ er öryggi drotnaranna.
Stritandi múgurinn er brennifórn auðvaldsins. Guð
bauð að veröldin skyldi verða til. Hann setti hjól
viðburðanna í hreyfingu. „Hann gerði fátækan og
ríkan“. Og svo mörg fleiri eru þau orð. En öreig-
inn verður að þjást og byggja traust sitt á sælu
himnaríkis síðar meir.
Hin „fullkomna“ heimspeki fer á gandreið eitt-
hvað út í óveruleikann. Alls konar dul-,,speki-
kerfi“ hafa verið fundin upp. Þess vegna hafa all-
ar þjóðfélagsbyltingar sprottið út úr efnishyggj-
unni. Líffræðin kennir þróun lífsins frá einfrymi
til manns. Efni — og efni að eins — er undirstaða
alls. En heimspekin reynir stundum að fara króka-
stigu utan við efnið. 1 því liggur það, að hún er að