Faxi

Volume

Faxi - 01.12.1982, Page 28

Faxi - 01.12.1982, Page 28
Kostirnir væru hins vegar: • trygg umönnun • daglegt samneyti viö annað fólk • vera ekki öörum til trafala • geta búiö í hentugu húsnæöi. í sömu skýrslu er gerö grein fyrir mismunandi áhrifum stofnana eftir rekstrarformi þeirra þ.e.a.s. hefö- bundinna og óhefðbundinna stofnana. Heföbundnar stofnanir höföu eftirfarandi áhrif: • sjálfsmynd einstaklinganna varö neikvæöari • aölögunarhæfni þeirra minnk- aöi • félagsleg samskipti og athafn- arsemi varö í lágmarki framtíöin var litin döprum aug- um og lítt sem ekkert aö henni hugaö. Óhefðbundnar stofnanir höföu allt önnur áhrif, þ,e, stofnanir sem umfram allt eru minni, og þar sem félagsstarf og þjónustutilboð af ýmsu tagi eru veitt, þar var tilfinn- ingin varðandi þaö að eldast já- kvæöari: • Þær stuðluðu aö aukinni at- hafnasemi og virkari samskipt- um milli einstaklinga. • Fólk deildi tilfinningum sínum, skiptist á skoðunum, ræddi aö- stæöur sínar og eignaðist fé- laga. • Þátttaka í félagslífi utan stofn- unar varö virkari. • Miðun út í framtíöina lengri. Biðröð við vinsæia vatnsnuddið. En hugum þá örstutt aö öldrun og atvinnu. Eins og fjallað hefur veriö um hér aö framan er stór hluti ævinnar eftir þegar náö er 60-70 ára aldri. Miðaö viö hinn háa meðalaldur íslendinga nú orðið er ekki óraunhæft að hugsa sér aö margir eigi þá 15-20 ára virkt lífsskeið framundan. Þaö er viöurkennt, aö allt frá fyrstu vikun- um er ungbarninu mikilvægt að hafa viðfangsefni (eitthvaö til aö horfa á, finna og skynja) viö hæfi. Þetta á viö um alla mannsævina. Til hinsta dags er manneskjunni mikilvægt að hafa örvandi og þroskandi viöfangsefni sem gefa lífinu tilgang. Þegar vinnulok nálg- ast er því mikilvægt aö huga aö, hvaö geti tekið við, þannig aö ein- staklingurinn veröi ekki fyrir áfalli vegna skyndilegra umskipta. Þaö sem hér skiptir máli er því einkum eftirfarandi: 1. Hæg breyting og aöiögunar- tími. Þaö er aö ekki veröi skyndi- legt rof frá því aö hafa unniö fullt starf frá kl. 9-5, eða jafnvel fram á kvöld eins og oft tíökast í íslensku þjóöfélagi, og yfir í algjöra kyrrsetu eöa aögeröaleysi. Slíkt leiöir óhjá- kvæmlega til krepputilfinningar sem tengist því, aö einstaklingn- um finnst hann skyndilega vera einskis nýtur, utanveltu og ein- mana. Auk andlegrar deyföar, framtaksleysis og einsemdar sem slíkt getur leitt til, lætur líkamleg hrörnun oftast ekki á sér standa en líkamleg viöbrögö eru óaðskiljan- lega samofin andlegu ástandi og félagslegum þáttum. 2. Hafa eitthvað fyrir stafni sem hefur tilgang þann hluta dagsins sem ekki er unnið. Hér er mikil- vægt aö nýta reynslu og þroska hinna eldri í þágu yngri kynslóðar- innar. Aldraöir gætu lagt sitt aö mörkum innan ramma skólakerf- isins til aö viðhalda menningararfi okkar og brúa kynslóðabilið. Til þess aö þeir geti minnkaö viö sig og unnið hálfan dag áöur en aö vinnulokum kemur eöa unnið létt- ari störf, hlutastörf eöa á vernduð- um vinnustöðum þurfa ýmsar breytingar aö koma til. Þessir þættir varða löggjöf og lífeyrissjóösmál, vinnumarkaös- stefnu og persónuleg viöhorf. Ef til vill er þaö síðasta mikilvægast, en þaö er forsenda hinna atriöanna. Eigin vitund og viöurkenning á nauðsyn breytinga og nauðsyn þess að berjast fyrir þeim. Ekki er síður mikilvægt aö þekkja sinn vitj- unartíma og geta sætt sig viö að minnka viö sig vinnu í tíma og hætta störfum, þegar þaö er tíma- bært þ.e.a.s. áður en einstakling- urinn er farinn aö tapa á því sjálfur og e.t.v. farinn aö skemma fyrir öörum. 3. Undirbúa endanleg vinnulok. Þaö kemur aö því, aö einstákling- urinn er ekki fær um aö stunda launavinnu. Þá er mikilvægt, aö hann leggi ekki árar í bát heldur lifi áfram skipulegu lífi meö föstum liðum eins og venjulega en setjist ekki í biðsal dauöans. Þaö sem hann geturgerter: • aö skipuleggjatíma sinn • aö halda fasta liöi • aö virkja sig félagslega • aö stunda íþróttir og göngu- feröir • aðsækjaleikhúsognámskeið. Þaö er endalaust hægt aö læra og lifa virku lífi til æviloka. Mörgum finnst þetta erfitt. Oft má heyra viö- bárur: ,,Æ,ég treysti mér ekki út í dag”, „þaðerhálftilgangslaustað vera aö fara í göngutúr án þess aö hafa eitthvert erindi”, ,,ég held þaö sé samahvar ég ligg”, o.s.frv. Allt þetta tengist uppgjafartilfinn- ingunni og hræöslu viö aö gera þaö óvenjulega og viðurkenna í verki aö eitthvað markvisst sé hægt og þurfi aö gera. í þessu felst jú endanleg viðurkenning á því aö endirinn nálgist. Aö lokum þetta: Þaö er ekki nóg aö bjóöa þjónustu og skipuleggja hana fyrir aldraða. þaö þarf fyrst og fremst aö virkja þá sjálfa og breyta viðhorfum einstaklinga og stjórnvalda. Aldraöir eiga fullan rétt á því að eiga úrkosti og geta tekið virkan þátt í lífinu eins lengi og þrek þeirra leyfir. Ekkert nema opin umræöa og viöurkenning á málefnum aldraöra ásamt virkni þeirra sjálfra getur leitt til nauö- synlegra aögeröa og viöhorfs- breytinga. Þannig er ráöstefna að þessu tagi ánægjulegt framtak og um leið og ég þakka fyrir aö hafa verið beöin aö leggja fram minn skerf hér í dag vona ég, aö um- ræöan um þessi mál hér á Suður- nesjum sé rétt aö byrja. Fjölbrautaskóli Suðurnesja Keflavík Pósthólf 100-Sími 92-3100 FLUGLIÐABRAUT Námsbraut í bóklegum greinum til atvinnuflug- prófs verðurstarfræktvið Fjölbrautaskóla Suð- urnesja árið 1983 efnæg þátttaka fæst. Inntökuskilyrði eru 17 ára aldur, grunnskóla- prófog einkaflugmannspróf í bóklegum grein- um. Skriflegar umsóknir sendist á skrifstofu skól- ans, eóa til Flugmálastjórnar, Reykjavíkurftug- velli, í síðasta lagi 21. desember 1982. Jón Böðvarsson skólameistari Agnar Koefoed-Hansen flugmálastjóri FAXI- 208

x

Faxi

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Faxi
https://timarit.is/publication/678

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.