Búfræðingurinn - 01.01.1934, Side 8

Búfræðingurinn - 01.01.1934, Side 8
6 i Ujf dregui* hann úr frekari kólnun.Það er því nokkurs um vert, 1 i o%ir-\ -L00 J" loftsinB að og punkbur úr frosthætte Uftir bví sem hita ir jþví liggur daggpunktur hærra 6„ ifalcla naeturloftið við~~,ioF5ina.Þess er áður ror- bg ' sumarnottíra kolnar mjóg og .iöröiri kælir svo að da gc aregur fyrix' of ?ui frostiaark,joví að hinn losnandi hiti hetta er pó ekki taliö jafn-veigamikið 'og áður var. það rakar i,oft- r nÉL'XHií mliini,’ heiðskírum O O' w o k\röldi er hærc frosthæt'ta •Á utgeisiunar kaldan en en beitt og getur hetta tjor' t.d. i j.-2’ etur öví getið,að yfirborð jarðar eða grcðurlugið,vegna neðstu loftlögixi, sem geta bví verio m 'hæð'"yfir .jörð.ku er kalt loft byngra í sér ekki stigið upp, ef logri er.tar sem kalda loft leitað undan brekkunni .t.d. niður ar og oftir því sem brattinn er meiri .og víöátcan stærri, siíkir straumar sterkari,en þó ávalt svo veikir,að þoirra verður e vart,tiema með sérstökum rannsóknum.Þannig getur kalt fi'offc safnast dældir og dali og froáthættan því aukist eftir því sem neð.ar dr öfugt við það sem venjuloga á sér stað(t. d. að vetri til). Siíkt f.: bratt f .iaJ.lshi.ið- ítil^WPa xki < 1. ».n t n O i mætti ka11a dalafrost.í kcldu loftsti'aumar’ graí meiri en ivöxnum fjallahlíðum verðt berum hlíðurn,se.kir örari ost þessir kötdu kólnunar,bar sem g.roöur er.Þessu atriði er sennilega minni gaumur gefinn en skyXdi éénkam tildala.Þar sem mat jurtagarðar eru í hal'Ia og víðáttumikið brattlendi fyrir ofan þá,mætti hlaða garð fyrir ci'an bá(brekkumegln) og láta hann liggja á nokkuð liallandi laá li. Kalda’ lo'ftlð mundi þa íe ienda a garðinum og síga niður nieð honum og ekki koma garðúvöxtunum að sök,nema það væri m.jög mikið(l’il hliðanna jþýrfti oinnig garða. ) 8taðir,sem liggja lagt,og hafa því mikla frosthæutu af^áðurnefnd ri ástéðu,eru oft einnig blautir. Frosthætta þeirra var því áður tal.in stafa af mikilli uppgufun og barafleiöandi mikilli kófun.Það var bví ráölagt að ræsa fram slíkar l:\gtliggjandi mýrar,til þess að minnka e uppgufunina og töldu sumir fræðimenn,að við það uundi meðalhiti árs- ins hækka,jafnvel um nokkur stig,ef þetta væri frnmkvnnt í stóruía stíl.Finnar og Svíar hafa varið miklu fé til uppþurrlmnar á stórum landsvæðum,sem ekki átti frekar að nota,i þessum tilgangi.NÚ eru flestir þeirrar skoðunar,að frsunræsla hafi lítii eða engin áhrif á hitastig loftsins,jafnvel þó um stór svæði sé aó ræða.Stundum má ræsa kalt; loft fram úr Íægðum með stórum skurð'om, sem liggja úr iægðinni, þar som hinir köldu straumar að síðustu koma saman. Stöðuvötn og hafið draga úr frosthættu.Þefcta kemur tii í vatnið kólnar seinna en burrt lancf. líálda ioftið hitnar þvl vic að nertingu við yatnsyfirborðið;við það stígur ioi'tið upp,og í gangiKólni þvx, a ð selckur það dypra koma x nýtt kalt kemur að neðan og þannig kemst loftstraurrur vatnið á yfirborðinu niður fyrir eða niður í 4 gr. iiiður,en annað heitara kemur uppa yf irborðið. Djup vötn ve.rka því bet- ur en grunn.Mu eru því hinn bozti afleiðari fyrir kalda loftið. nokkurn ræktum, 7.,Plönturnar og f jyostið.Til eru þær plöntui1, se: da,deyná stráx og frostmarki er náð.Én þsx.r jur m ekki þola þsxr jurtir,seni vió þó-, kartöfiur sennilega kulda, dey0... þola aliar nokkurt frost,nokkuð mismunandi 2-4 gr.,en rófur og grastegundir meira. Frostið byrjar oftast að' gera vart við sig á þann há11,að vatn dregst; útúr frumunum í millibilin milli þeirra og frýs þar veröa upplausnir frumanna#.sterkari og þurfa meira til a að^sterlcar upplausnir frjósa seinna en veikar.Aukist frostiö sjálfar frumurnar frjósi,úrfellist nokkuð af efnum og hc-Iir ^TSTþað ð frjósa-, pvi ilf; leg áhrif.Annars virðist mestu úf um,hvort skaði veröur magn hans oa; getur ísmyndun í í > I/ ,svo að það skað- inn veldur , gera að ao frosfinu eða ekki,mikið frckar en aiilirún.um frumanna verið alit eins :íér virðist það þyí^hafa rnikið að segja ystingur our áo sem skaoleg og I frumunum sjálfum hversu stor millirúnin eru.Seu þau^stór,verður þrýstingui'inn af ákveðnu ismagni mírmi en ef millirúmin eru smá.í sambundi við þétta má rnixina á bað,að í fjölærum jurtum,sem þurfa að þola mikið frost eru frumuiaillirumin stór. 1 fað hefir einníg nikið að segja við hverskonar veðurfar plantan venst.bænski buvísindamaðurinn Ákermann fann,að plontur frusu þanriigs Varpasv-eif gras, sem staðið hafði úfci desembermán. fraus við +-11 gr. do - - - í vermihúsi x±óx$x?p?. - - *- 9 - Kartöflur , scm geymdar voru við 2o-23 gr. hita f'rusu við +-2,14 - do 0- 1 - +3,08 - Ungir trjasprotar 0.0 sumrinu - - +&--í-±q Sömu - - vetrinum • ^ 4-2o S.y.kurma pi pIxntnanna hefir mikil áhrif á frostþolni þeirra'j'því meira sykuriixniha 1 d, þeim mun meiri frostþolni. 1

x

Búfræðingurinn

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Búfræðingurinn
https://timarit.is/publication/696

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.