Búfræðingurinn - 01.01.1934, Blaðsíða 12

lo
boraðar eru holur fyrir sprengiefnið. K'-ú aðf erð krefst uiunst af
sprengiefni,en aftur er nokkur fyrirhöfn við boruninu.Hvort meta ber:
meira,er komið undir verði á sprengiefni og vinnu.A.lgengast mun,að
nota gr,~j6tborun við sprengingar.Eru holurnar meitlaðar^msð járni, er
hefi.r h’erta egg,en sé um mikið að rœöa er borað með prýstilofti og
telja Norðmenn það 12 sinnurn f|jótieg-ra.Hversu mikiö maðurinn borar
á dag fer eftir hörku grjótsins,geeðum borsins og dugnaði mannsins.
Norðmenn telja raeðal-dafesverk að bora 3,3,m,en senniiega er ísleneka
blágrýtið harðara en norskt grjót og.tel ég varla ráðlegt að ætla
meira en 1,3,o m i lagsverk,miðað við lo klst. og tínakaup.Svarar
pa.ð til lo steina,ef meðal-lioindýpt er 15-3o
er lagt ofaná,telja Norðmenn,að þuríi 0,5 kg
Darf að vera
í hver,jnm hrepp á landinu
e og ÍTændur gætu lextáð tTl,er'
ávalt að eigs
stakan^að
mannabústö öum
beit
að
cm .
af
ieir
)
nokkuð af sprengiefni,því að
bað.Það þarf að verá á þurrum
he^ar sprengiefnið
i fyrir 1 mOgrjót.
___maður, sem kami að sprengý
"þyrftu á þvi aT LaldáiTíIFí Kann
vont er fyri.r hvern ein-
taðjhelzt nokkuð frá
i.nkum þörf,að
er vildu læra
af a, m. k. 1
eða sjá uiii
he1zt einnig a ð
vve.ri
a og
emnig
:. fvil ik.
væru bví
manni úr hverjum hrepp, er tæk.i síðar að ser
sprengingar í þeim,hreppi.Á sl.íku námskeiði þyrf'ti
kenna að herða grjótbora,því að -það er talsvert vand:.
námskeið þyrftu ekki að' standa yfir nemá í örfáa dagf
ekki kostnaðarsöm.
Grjótnám síðustu ára hefir alls á landirru verið 2o-3o þús. .
£að veltur því að miklu,áð betta verk sé framkvsstót með viti,þannig
að það verði sem auðveldast og ódýrast.Reynið sprengiefnið og vitið
hvort það ekki uppfyllir baðar þessaí kröfur.
Gu ðmun duf J 6 n s s o n..
Sprenging skurða.
í Noregi tíðkast páð "nökkuð'" á'ð" gera skurði-með sérstoku skurða-
sprengiefni .Tvívegis hefir betta sprengiefni verið reynt iiér á landi
í sambandi við búsahaldasýninguna 1921 og^á Hvanneyri 1932.(ho má
vera að fleiri hafi reynt það,þótt ekki sé mér það kunnu^j.)Sprengi-
efni þett'a flyzt í loo gr patronum og kostar hvert kg 4-5 kr. eða
4o-5o uurar hver patrona.Skal nú s.kýrt frá reynslunni héðan frá Hv. s
Fyrst stungum við fyrir skurðinum.Síðan, gerðum viö holur í mið-
línu hans,þar sem patronurnar skyldu setjast í og reyndist. hæfilegt
að hafa 45 cm millibil á milli þeirra. Dýpt þeirra þarf að fafa efti.r
skurð^reiddinni,þannig aö holudýptin sé um það bil /6 af skurðbreidd-
inni eða
urn
35
cm fyrir 2ja m breióan skurð.Patronurnar eru siðan
settar niður í holurnar og,jarðvegi þjappað varlega að þeim eða vatni
helt í holurnar.Ikveikjupráður er(leiddur í eina palronuna,sama hver
þeirraAþað er, og kveikt í.Þegar hún springur verður við það svo mik-
ill þrýstingur, að sú næst'a springur og svo koll af kolli og má þannig
okkur vera urn 6o cm,én a Vifilsstöðum 1921 er uppgefln So cm aypr,
iþatronurnar voru þar með 4o cm millibili.Okkur tokst aö sprongja 3ja
m br. skurð,en höí'ðum þá holudýptina 5o cm.
1' 11 þess að sprengja 1 m3 úr skurði re.yndist okkur þurfa 2-2/2
patronu ~eð'a seni svafar' nálægt 1 kr'." virðT.Rr"það þvi 'tll-mlki'ð dýr-
ara en l.iandgroftuf og' þáð jafnvél þótt tekið sé tillit til þess,að
jöfnun ruðnings er talsvert minni on þegar skuroi.r eru handgrafnir.
Jarðvégunhn hér var mýrarjarðvegur, en verið getur . að þar ,sem vont
er að grafa muridi sprengingin borga sig betur,um það er ekici liægt að
segja. Sprehgielniö losar skurðbotnlnn al'L-langt niður og gæti þv.í
verið Hehtugt ád hleypa vaéni" i skuröTnn eftir sprenginguna og láta
bað ryð ja hinum lausu jarðefhiim ’burtu.U’ndir slíkum kringumstæðum mæla
Norðmenn alveg sérstaklega með skurðasþrengingu.Hygg ég,að#það geti
oinnig(komið til greina sumstaðar hér a landi,Ne hægt að fá sprengi-
efniö odýrur en her er gert ráö fyrir getur komio til mála að nota
það eða ef vinna er m.iög dýr. „ A , ,. -
Y J ° ,y \ Gudmundur Jonsson.
*