Búfræðingurinn - 01.01.1934, Qupperneq 21

Eggjab.ví-tiiiúagn l:,iarn.fóður.-3.
heyinu
fóðr>un
íslenzlcir 'bó.fræðingar haía iengi kennt,að kjarnfóðurgjöf væri
fyrst og frerast nauðsynleg til þess aó bæta upp eygjahvítuskort í_
o’kkar,og^liefir verið lögð sérstök áherzla a þetta atriði við
xnjolkurkúa.Að minum dorr.i er þetta undir faestum kringumstæðum
rétt kenning.>essu til skýringar skai tekið dæmi: 4co kg þung kyr
mjólkar 2o kg af mjólk daglega möð^.4 % feiti og étur 16 kg af toðu.
Her er með vil.ja gert ráð’ fyrir i)ví,að kýrin se^í hárri nyt og eti
óvenjuiega mikið af töðu;16 kg á dag..mun vera hámarkstoðugjöf ,Lvar
sem er kflandinu.Dæmið er valið pdnnig vegna pessjað eggjahvituporfin
i kjarnfóðrinu er talin að vera peim mun^meiri,þvi nythærri sem k.ýr-
in er og peim xuun meira af heyi sémJhún étur.öamkvæmt kenningum fóð-
urfræðimiar á þessi kýr að purfa til
viðhálds,3,5 ffe( fe-fóðureining)
og cioo g^mhe (ralie=meltanleg hreineggjahvj ta) ’ a dag. Gerum rað ryrir
að liér sé^úm meöaltöðu að ræða,sem af þurfi 2 kg 1 fe með llo g mhe .
Viðhaldsfóðriö er þá 7 kg af•töðu(3,5 fe),en í 7 kg af meðaltööu eru
3.5 x llo = 365 6 mhe eða#185 g framyfir það,sem'ýþarf i viðhaldið.
Til mjóIkurmyndunar eru pá fftir 9 kg af tööu eða 4,5'fe með
4.5 x llo =495 g mhe.Af mhe er pví fyrir hendi til mjólkurmyndunar
4-9.5 + 185 = 68o g .Fóðurfrreöin kennir,aö^kýr geti mjólkaö 2,5 kg uf
mjólk með 4 % feiti fyrir hverja afurdafóðureiningu^ eða alls gefiu
4,5 x 2,5 = 11,25 kg af mjólk^fyrir pessa töðug,jöf,án ,be-ss að 1 eggja
af.Þa er ennfremur talið,að kýrin purfi i hæsta lagT <oo g mhe t’TT
myndunar á einu kg af mjolk með 4 % feiti.í 11,25 kg burf hún }ná
x
11,25 x 6o = 675 g mhe eða tæplega eins mikið og fyrir henai er.Með
öðrum orðum^uppbótarpörfin á mhe^er engin,jafnvel pott kýrin mjólki
2o kg af mjólk með 4 % fJ.ci og éti 16 kg af töðu a day.Fjólki kýr.i
mimia;Og éti minria af töðu.sem er m.iög algengt, er ennpa siður um
ii
:óður
t
1
P ^ =
— I >
,(ca. 15o g mhe pr. fe).
Samkvæmt því,sem tekið er fram hér á undan,vantar hana
2o +=11,25 =8,75 kg af mgólk. í kjarnfóðri jjarí1 /húnað fá 8,75
3,5 fe,eða e.f gefið er sildarmjöl og mais 3. hlutföll'unum 1:3,
0,8 kg síldarmjöl og 2,4 kg mais.Kjarnfóðrið verdur alveg nægilega
eggjahvíturíkt; með pessum blöndunarhlutfölium,eins og nú skal sýnt.
fram á.Af mhe parf kýrin,til viðbótar við pað,sen í töðuniii var,
8,75 x 60 = 525. g .í góðu síldarmjöli,eins og verið hefir á^bpðst.ól-
um hin síðari ár,eru minnst 5oo g mhe pr. kg.í 0,8 kg eru pá 5oo:t>7~8 =
5oo x 0,8 = 4oo g . í ei.nu kg af mais er óliætt að. reikna meö 65 mhe .
I 2,4 kg eru pá 65 x 2,4 - 156 g mhe .4oo I56 -^556 6 mhe alls í
kjarnfoöri eða nokkuð fram yfir pað,sem porf er- á.
"~t pessu sambandi er^fróðlegt að athuga,hve #gera negi ráð fýrir
mörgum % af mhe í kjarnfóðrinu,ef ^gefin eru^p““‘* 1_~
einu af síldarmjöli,og er pað fljótreiknað út rr.-
voru nefndar:5oo +65 x 3 = 695 g mhe ,í 4 kg eða
1 kjarnfoórinu,ef^gefin eru þrju kg af mais á móti .
J -- -- - í. = - töluia þeim, sem áður
4ooo g af kjarnfóðri.
Mhe v.eröur pá 695 x loo £ in ^
— íTqög~T « ca. 17 j4 % . .
Þess ma geta.að bæoi0síldarmjÖlið og masinn eru iðulega töluvert
eggjahvíturíkari en hér er gert ráð fyrir,og það mun því undir
flestum kringuiristæöum,vera. nægilegt að gefa eitt kg af síldarmjöli
a moti brem af máís. Þar sem kýr eta ekki nema ca.12 'kg/af heyi,en
það mun ekki oo lgengt ^er pjaj'avél hægt að komast af með minna sílda.r-
lang-
mjöl.En trygga.st tel ég pó að 'fylgja noklcýrnvegin þeim hlutfölluia
sem aður var getið,því að. mikilsvert er að nægileþt sé af eggjanvitu-
efnum í foðrinUjOg með pessu e.i
þeim,að.skaði se að.
* *
engin hætta a,að svo mikið verði af
að pví,að óparft sé,að kjarnfóður
g mhe pr. fe
Eg hefi pá fært nokkur rök
m jolkurkúa innihaldi meira en 17-13 % mhe eða 15o-16o g mhe ±.-i.. .
Kann petta í fljotu bragði að virðast dálítið einkenniíegt,begar pess
eiygætt,að fe til mjólkurmyndunar þarf að innihalda lpo g mhe,en 1
meðaltöðu er ekki nema llo g pr. fe.Eins og að framan er skýrt,stafar
petta af pvi,að jafnvel pótt miðað. sé við bað allra mesta,sem kýr
eta af töðu,þa duga eggjahvítuefni hennar 1 jafnmarga lítra af mjólk
og foðureiningarnar. Orsök^þessa er aftur sú,að í peirri hluta toðunnar,
ei* reiknast sem viðhaldsfóður,verður afgangs töluvert af eggjahvítu-