Búfræðingurinn - 01.01.1934, Qupperneq 25

Bin Beirra breytinga, sei?.
síðari
Gerlarnir _og_ mjolkin1.
orðiö heí'j.r á
ovn.aði vcr íslendinga
a siðari árum,er stofnun raóóIkurbúa.Stárf,þeirra er að froraleiða
fflargar tegimdir ai' veromætri og hollri. raq5ikurvoru.Ti 1 móoIkurbuanna
safnast mjólk irá mörgum og mist]öinum f j’osum.Frá m;i61 kurbúunura er
^r-henni svo droift át meðal hinna mörgu heimila,par sem eru neyt-
©ndur mjolkurframleiðslunnar.
. Su breyting,sem nú er á orðin,að senda mjjolkina óuima langar
leidir til vinnslu,í stað bess að vinna úr henni heimá jpví næst .
volgri frá spenanum,gerir mun’harðari kröfur til nákvætmí við með-
irgolkur-
.oicks vórup,
og 'gædi snertir. urundvoi.lur fyrir adur greindu
scarfier,áö bæði mjólkurvinnslumenn og m j óikurframleiðendur ]?ekki
sitt verksvið.Út fyá r.vjólkurbú.i á aldrei að fara annað en' fyrsta
f lokks vara.Til mg.olkurbúa' á aldrei að jpurfa að koma annað 'en’ fyrsta
flokks mjolk.En til jpess. að geta framleitt-fyrsta floklcs'irijólk,er
pað fyrst og fremst nauðsynlegt ,að m,jólkuyframleiðenduui sé af fag-
fcónnum a þvi sviði gefnar. greinilegar og abyggilegar upplýsingar
niéðhöndlun mjolkurinnar.
Mjóikin;er frá náttúibunnar hendi að efnasamsetningu fullgilt
aæringarefni.Þar af'leiðir,að fjöldi gerla ekki aðeins lifir i henni
heldur getur þeim^fjölga.ð'þar mjög ort.Sé eigi allrar nákværani gætt
á stuttum tíma,
cra3 . G-erlaf j ö íg-
við meðhöndlun mjólkurinnar,getur gerlunum fjölgað
svo að tala- jþeirra sk’ífti milj. eða tugum milj. pr.
hnin getur orðio það mik.il,að mjúlkin breytist
ri4ssi sitt fuilkomna gildi’
sottkveikjur er að
^irtlarnir lausir við-gerla
pví að sama skapi næstum ge: _ _ _ ____ _
iri>begar hún yfirgefur m,jolkurkirtlana‘. í júgrinu finnast. að" vieu
?erlar í mjolkinni,en-sennilegast. er,að þeir séu þangað komnir gegn-
spenaopið og hafi fikrað sig smátt og s.mátt inn \ sraágerðari.'kirt-
ilpipurnar.Það er einkennilegt við þessa júgurgeivla,aö su tegund,
eem er til staðar x jugrinu,finnst.sjaldan eða aldrei utan við það.'
heir einskö’fða sig^irm í júgránu. við þau skilyrði, sem þar eru fyrir
hendi. Gerlamagn júgursins er mjög.breytilegt,ekki aðeins fyrir eln-
stöku dýr,helaur einnig fyrir hvern"spena.Talan liggur oftast um
3-á-oo nr.cm3 mjólkur.Þo getur hún orðið miklu hærri.Þáð er aðeins
stig
smunur 4 þessum gerlum og hinuin svo^nefndu. júgúrbóIgubákteríijm.
ha.ð.,að þe'ssir gerlar ekki ætið orsaka júgurbólgu, cr því að þakka,að
^jþlkin og júgurvefurimi •fram'leiða- og verka sem mofeitur á móti
storri fjölgun þerárrafEf mótstöðuaflið veikist hjá kúnni,getui* gerl-
^num f j.ölgað svo,að þeir nái' yfirhöndinni og orsaki bélgu.Ástæður
ÖÍl þessa-eru m.a. ofkæling eða ófullkomnar mjaltir.Mjólk úr kúm með
OUgurbólgu er gerlarík og það eru. „oftast nær tegundir,sem eru skað-
ie-gar bæoi mönnum^og skopnum.Þannig mjólk má aldrei sendá til mjóik-
Urvinnslu,og só hún notuð heima fyrir handa skepnum,verður að s.jóöa
hana. '
"í, and’fúmslöftinu
<
1
fjos'inu erix'ætið a cveimi gerlar,ýmist laus-
'^úþóa^bundnir til rykagna.Fyr eða siðar fellur eitthvað af þeim
niour í mjólkurföturnar og því meira sem iireyfingih á rykinu er raeirj
°B föturnscr- standa lengur opnar- í f jósinu,hvcrt sem það er fyrir e'í
raj°-ltir.Það er sjálfsögð regla -að mjólka oigi. fyr en ca.y'í
eftir_gæftir og mokstur og yfirleitt gera allt,sem auöiö er
' •£’-' - * ró,iaeoan á mjöltunum stendur.
■ðn
klst.
hil þ'ess
'aþ halda fjosloftinu í
r’;agni f jósloftsins er sjaldan mikið -af þeim tegundum
fDdkurskéimadir.Öðru máli er að gegna ba gerla.sem u
í
gerla-
er orsak
a
losna frá
stafa
júgri
c , gegna þa ger.
og siðora kunna og falla niður
undir mjölt.um
m j ó 1 kina. Þær t e gmdi r
erla pr.g.kað er
ur i mjólkina,
i .kýrin er ohre: J
aka á stuttura 1
ar melting kýrinnar
er verra aö hald.a kúm og básura hreinum og einnig rneira
&tafa fra^mýkjunni.Hún inniheldur’margar miljonir g
-vi auglj'°st,að með einu litlu mykjukorni,sem fe.llu
nni.
ima
er
af
■Þa er verra að
, -cgum gerlum í mykjunni.Þess eru dæmi,að með sóðalegri meðhöndl-
rr,^oolk hafi meltingatruflun frá kúm ’oorist t.i.1 neytandans, se
-JoiKin ogerilsneydd'.