Búfræðingurinn - 01.01.1936, Síða 7

3
Girðingar.
Það,í;ein hér verður sagt um girðingar,má ekki skoðast sem tæm-
andi ritgerð iun það efni,heldur verður fyrst og fremst reynt að
draga fram nokkur aðalatriði þeirra leiðheininga,sem hægt er gefa
um efni girðinga og uppsetiiingu þeirra. hó er margt enn órannsakað
á því sviði.
A síðustu árum og áratugum hefir verið gert mjög mikið af girð-
ingum hér á landi,og er öllum það kunnugt, Árin 1928 - 1933 voru að
meðaltali lagðir 773 ’nn af allskonar girðingum,og má ætla,að þær
hafi kostað ekki minna en 1/3 miljón kr, hetta er mikið fé ,og
þurfa bændur að gera sér það fyllilega Ijest,að það er mjög mikil-
vægt atriði,að.girðingar séu sem haganlegast gerðar,bæði að efni og
vinnu,og að því er einkum stefnt í þessari rit'gerð að gefa sem
gleggstar upplýsingar um það.
Þ'ýðing girðinga.
hað mun nú flestum vera orðið ljóst,að ræktað land krefst
þess^að það sé varið gegn ágangi búf jár ••, hvort sem um er að ræða
sáðsléttur,gamalt tún eða engi. Beitin.ökemmir hið ræktaða land á
marga vegu. Mörg góð túngros þola hana illa(vallarfoxgras,háliða-
gras o.f1.),uppskeran verður minni,nema áburður' sé aukinn og túnin
sparkast út,einkum á vorin. Þetta er auðsýnilegast á nýrækt. Mikil
beit getur gert nýrækt að flagi á skömmum tíma og eyðilagt groður-
inn,en alls staðar verkar'beitin í þessa átt.
Áhrif beit.ar á gróður og uppskeru hafa litt verið rannsökuð
hér á landi. Einu íslensku tilraunirnar á þessu sviði,sem mér eru
kunnar,voru gerðar fyrir tilhlutun Ræktunarfélags Norðurlands hjá
Kristjáni Jónájsyhi í Nesi Fnjóskadal. Arangur tilrauna þessara
fyrir árin 1913 - 1,916 er birtur í Árnriti Ræktunarfélagsins 1916:
Ób'eitt gaf 4þo lcg af reit = loo
Haustbeitt gaf 4o9 - - " = 91
Vorbeitt 357 - - - = 79
Vor-og haustbeitt - 332 - - - 74
Taflan sýnir,að haustbeit minnkar uppskeruna um 9 %,vorbeit
um 21 % og vor- o-g haustbeit um 26 %. har sem óbeitt var,myndaðist
mjúkur þeli í rótina og grasið var hærra.
Saga girðinga.
Forfeður okkar gerðu mikið af.girðingum,og voru það aðallega
torlgarðar. Flestir girtu þeir tún sín,margir engi og sumir bithaga.
hess eru jafnvel dæmi,að menn gerðu garða yfir heiðar og óbyggðir.
Eftir Jónsbók var hver maður skyldugur til að gera garð um tún sitt.
Einnig gat hver bcndi heimtað,að granni hans legði á móti honum