Búfræðingurinn - 01.01.1936, Blaðsíða 54

5o
ekki að vera í gangi^nemn-jstuthan- t.ívœr á~da&»- En-i. þessu-d^ilfelli
er sýróJjegi^d-Jco-mast má af með-minni-og um leið -áctyrahi h.rút og
jafnframt grönnri pípnr. Hrútur nr. 4 mundi—skila uh 4 1 á mín.
* eða 24o 1 á klukkueh\md^o&.)?yrfti Jpá áð vera í gangi um 8 stundir'
r«^iag^ii--6id^~fullnægja vatnsi)örfinni.
Við ofangreinda útreikninga er gengið út frá fuilri notorku
hrútsins,en hún fæst'kví aðeins.að vel sé gengið, frá.uppsetnin^u
hans og lagningu pipnanna.
í leiðslurnar eru venjulega notaðar galvaniseraðar plpur,og
séu þar skrúfaúar vandlega saman og samskeytin pétt,svo að hvergi
smiti vatn. Bæði pípur og hrút verður að leggja algerlega frost-
frítt, Best er að steypa pró eða lítið hús yfir hrútinn,er sé graf—
ið 1 jörð,eftir pví sem staðhættir leyfa. Gólf hússins verður að
vera steypt eða að steyptur sé sokkull undir hrútinn.svo traustur,
að hfúturinn titri sem m.innst við ventilslögin, djá parf fyrir ör-
uggu frárennsli fyrir það vatn,sem hrúturinn sleppir frá sér. Not-
orka hrútsins er mest,ef aðfærslupípan hefir halla 1:3 til 1:4. Er
best að hún liggi hallalaus 1-2 metra frá vatnsupptökustaðnum og
1-2 metra frá hrútnum,en par á milli með alveg jöfnum halla.
Lengd aðfærslupípunnar má reikna þannigs
Lengdin = H + (0,3H : h). í ofangreindu dæmi ætti hún þá að vera:
L = 24 + (0,3 x 24 : 6) = 25}2 metrar. Annars verður stundum að
víkja frá pessari reglu vegna staðhátta,en æskilegt er,að aðfærslu-
pípan sé aldrei styttri en 15 metrar. Hinsvegar minnkar notorka
hrútsins,ef aðfærslupípan er mjög löng í hlutfalli við fallhæðina.
Aðfærslupípuna parf að grunnfesta ("fundera"),þannig að hún
hreyfist sem minnst við ventilslög hrútsins. har sem því verður
við komið,skal reka niður stólpa með ca. 2 metra millibili og festa
pípuna rækilega við pá.
Við lindina eða vatnsbólið skal gera litla vatnspró,gjarnan
steinsteypta,með paki yfir,svo að engin óhreinindi geti komist að
vatninu,og sé vatnið leitt frá vatnsbólinu í þróna með pípu eða
stokk,sem sé víðari en aðfærslupípa hrútsins. í þrónni sé yfirfall
fyrir }?að vatn,sem kann að vera umfram það,sem aðfærslupípa hrúts-
ins getur tekið á móti. hetta yfirfall getur annað tveggja verið
skarð 1 þróarbarminn eða pípustubbur,er liggi efst úr þrónni og
nái gjarnan 2o - 4o cm út úr þróarveggnum. Aðfærslupípa hrútsins
liggi úr þrónni ca. 2o - 3o cm frá botni hennar. Fyrir pípuendanum
sé körfusifcti,til að varna hugsanlegu rusli inn.'í leiðsluna. Enn-
fremur er gott að hafa stopphana nálægt pípuendanum,svo að*~loka
megi fyrir leiðsluna. Hentugt er að hafa afrennslispípu með lausu
loki fyrir.úr þrónni niður við botn,svo að hægt sé að tæma hana til
hreinsunar.