Búfræðingurinn - 01.01.1936, Page 74

norska landbúnaðarháskólann i samfleytt 3 ár,reyndist meðalfeiti sum-
ars um 0,3 % hærri en meðalfeiti vetrar,en m-unurinn var 0,5 % i
Österdalen í Noregi samkvæmt rannsóknum Tuffs og jafnframt var
mjólkurmagnið meira. Hann skýrir þetta J)annigs Vetrarfóðrið er of '
einhliða,skortur á eggjahvítu,Jbessvegna lækkar á vetrum fyrst feitin
og síðan mjólkin,en hvorttveggja hækkar svo aftur að sumrinu,J>ví að
sumarbeitin hætir ár skorti vetrarfóðursins.
Við samanburð á meðalfeiti við Mjólkursamlag Borgfirðinga sumar-
og vetrarmánuðina sébt,að surflarfeiti er um 0,5 - 0,6 % hærri. Vetrar-
feitin er 3»4-o - 3»4-5,en sumarfeitin 3»95 - 9-,o5 %. bað er hægt að
draga ýmsar ályktanir út frá Joessu. En ekki er þó víst,að lækkun á
feiti og mýólkurmagni stafi alltaf af ónógu vetrarfóðri. Her á landi
veldur þar eflaust nokkru,að meiri hluti kúnna ber fyrir miðjan vet-
ur,og eru ]pær J)ví komnar fram hjá sínum feitilægsta tíma,þegar þær
koma á sumarbeitina. Gætir því geldmjólkur meira um mitt sumar en
um miðjan vetur. 1 einstöku hlutum Borgarfjarðarhéraðs er munur á
meðalfeiti sumars og veturs allt að 0,7 - 0,75 %>og virðist svo,
sem hæsta tröppustigið milli sumar- og vetrarféiti sé á þeim stöðum,
bar sem seint er byrjað að slá,og styður þáð þá skoðun,að snemmsleg-
ið hey sé fituaukandi.
Eeitirannsóknir. Að mæla kýrnytina í kg eða 1 er vandalítið
verk,en aftur á móti er mjög vandasamt að mæla feitina,svo að hægt
sé að slá því föstu,að ]dossí kýr hafi þetta feitimagn. Það er erfða-
eðli samfara fóðrun og hirðingu kýrinnar,sem skapar afurðamagnið.
Maður skyldi því halda,að sama kýr með sama fóðri og hirðingu mjólki
jafn feitri m.,jólk frá degl til dags,en svo reynist það ekki nema í
fáum tilfellum,og valda Jpví ytri áhrif.
Fyrst eftir burðinn .e.r feitin nokkuð há,meðan gætir áhrifa
broddmjólkurinnar,en að þessu undanteknu er feitin alltaf lægst
fyrstu mánuðina eftir burð meðan mjólkurmagníð er hæst. Undir venju-
legum kringumstæðum smá lækkar nytin,en feitin hækkar lítið eitt mót
næsta burði. Geldist kýrin snögglega af kulda í fjósi eða einhverjum
kvillum,eykst oftast feitin. Fyrstu dagana,sem kýrnar eru úti að vor-
inu minnkar oftast mjólkin,en feitin stígur langt yfir ,það vengulega.
Ástæðan getur verið kaldara loftslag samfara ánægju dýrins yfir frels
inu. Á góðri beit kemst þetta fljótt í jafnvægi,kýrin græðir sig og
feitin verður eins og eðlilegt.er fyrir kúna um beitartímann. ÞÓ
veldur óstöðug veðrátta ávalt sveiflum í feitinni. Þæf geta oft verið
0,1 - 0,2 % frá degi til dags,en þó eru þessar sveiflur stærri frá
einu mali til annars. Kvöldmjólkin er jafnan feitari en morgunmjólk-
in,en sá munur verður hverfandi,ef jafnmjalta er.Mestur verður mis-
munurinn við þrennar mjaltir,kveldmjólkin feitust,morgunmj. mögrust.