Morgunn - 01.12.1938, Síða 24

150
MORGUNN
heldur listin fyrir lífið. Það má því fara nærri um, hver
áhrifin hafa verið, sem hann hefur haft á íslendinga. Sem
sýnishorn þeirra áhrifa vil ég lesa yður fáein orð úr bréfi,
sem vinkona mín, greind og menntuð kona úti á landi,
sem ég fermdi fyrir meira en 50 árum, skrifaði mér. Hún
segir: »Við hlustuðum 4 konur á útvarpið, þegar vinur yðar
Einar H. Kvaran var jarðsunginn. Ég held það hafi komið
tár í augu okkar allra. Þó þekktum við hann engar per-
sónulega. En hvað mig snertir, þá er langt síðan ég var
hrifin af sögum Einars H. Kvarans. Þær eru allar gull
— perlur, sem mikið er að læra af og betra mann að
lesa þær«.
Mér finnst hún hafi með þessum fáu, en fallegu orðum
tekið þann tón, sem hljómar í hjarta þjóðarinnar.
í líkum anda sagði eitt blaðið, sem ritaði um hann:
»Kærleiksboðunin varð æ ríkari í sálu hans«.
Og við þetta vil ég sjálfur bæta, að því lengur sem ég
hugsa um minningarnar um hann, því ljósara er mér, hve
ágætur maður hann var orðinn og var, maður, sem var
hvorttveggja jafnmikið áhugamál, að eiga göfuga lífsskoð-
un og auglýsa hana í framkvæmd, í ritum, athöfnum og
orðum.
Ég hef með ummælum mínum ekki ætlað mér þá dul,
að lýsa neitt tæmandi skáldinu og rithöfundinum Einari
H. Kvaran. Það hefir mikið verið ritað um hann. Hann er
mér vitanlega hinn eini rithöfundur, á íslenzka tungu, sem
komið hefir til orða, að yrði sæmdur Nobels verðlaunum.
Og þó að ekki yrði af því, vottar það nægilega, hvern
sess hann skipar í íslenzkum bókmenntum. Og það verður
sjálfsagt enn mikið ritað um hann af mönnum miklu
hæfarí mér, sem hvorki er skáld né rithöfundur.
Slíkan mann höfum við þá misst.
Ég hef með því, sem ég hef verið að segja, verið að
reyna að draga upp augnabliksmynd af honum, telja upp
það, sem mér fannst geta varpað nokkru ljósi yfir hitt,
sem enn er nú eftir að telja, það, sem að okkur snýr bein-