Morgunn - 01.12.1938, Side 77

MORGUNN
201
andvígir, en lífsatvik og- nánari kynni af málinu leitt þá á
rétta braut.
Þó að hér hafi nú verið fljótt yfir sögu farið og margt
hafi mér við samningu þessa erindis í hug komið, sem ég
fæ ekki rúm fyrir til þess að það verði ekki of langt, þá
læt ég nú út talað um þessa hlið málsins í þeirri von, að
með því sem ég þó hef sagt, hafi komið í ljós, að vér stönd-
um einnig vel að þessu leyti, hvað afstöðu vora snertir til
kirkju og trúarbragða, að þótt málið hafi ekki enn náð
þeirri hylli kirkjunnar, sem það vafalaust mun ná, þá á
það sér þaðan frekara von velvildar en nokkurra ofsókna,
sem geti skaðað það, og varla þá annað en ónota, sem frem-
ur hvetja vini málsins til að standa fastara saman um það.
Þá vil ég að lokum stuttlega minnast á hið annað atriði,
sem andstaðan gegn sálarrannsóknunum hefir jafnan staf-
að frá. Það er eins og þér vitið og ég áður nefndi, frá
vísindunum.
En á því er nú einnig orðin mikil breyting frá því sem
í fyrstu var, ekki síður en frá trúarbrögðunum.
En hvernig stendur á því ? Eða hvað eru vísindi ? Ég, sem
ekki er neinn vísindamaður, ætla mér ekki þá dul að koma
með neina tæmandi skilgreining á því, nema mér finnst það
hljóti að vera verkefni þeirra, að í'annsaka og afla þekk-
ingar á hverju því fyrirbrigði, sem finnst í allri tilverunni,
i°g eigi engu að vísa frá eða telja það sér óviðkomandi, og
H. L.F. Helmholtz, nafnfrægur þýzkur vísindamaður, hefir
sagt, að sérstaklega beri að gefa þeim fyrirbrigðum gaum,
seni virtust ómöguleg samkvæmt fræðikenningunum, því
að þar lægi vísir til nýrra uppgötvana. En í þessu hefir
vísindamönnum ekki sjaldan skjátlazt, að telja nýjungar
fræðilega ómögulegar og vilja berja þær niður, þó að rann-
sókn hafi leitt síðar í ljós, að þar var merkileg uppgötvun
a ferðinni. En því meira hlýtur að ríða á þessu, sem hver
nÝjung er þýðingarmeiri og getur gripið dýpra inn í líf og
hðan alls mannkynsins.
Og sé það nú hugsanlegt að sanna, að eðtir 70—80 ára