Morgunn


Morgunn - 01.12.1986, Side 13

Morgunn - 01.12.1986, Side 13
austurlenskri trúarbragðaheimspeki með sterkum áhrifum frá hindúisma og búddatrú. Miðstöð alþjóðahreyfingarinn- ar var sett upp í Adyar í Indlandi, nálægt Bombay. Á síðari hlut 19. aldar óx samanburðartrúfræðinni fisk- ur um hrygg, og þekking á öðrum trúarbrögðum jókst á Vesturlöndum. Menn þóttust sjá, að innsti kjarni allra trú- arbragða væri hinn sami. Á þessu vildi guðspekiféiagið byggja og prédikaði, að með andlegri íhugun og þjálfun væri hægt að afla þekkingar og vissu um innstu leyndar- mál tilverunnar, þessa heims og annars, og guðspekin væri nútíma búningur þeirrar þekkingar, sem til þyrfti að ná fullkomnun og sameiningu við guðdóminn. Samkvæmt þessu er tilgangur guðspekireglunnar þríþættur: 1. að mynda kjarna af allsherjar bræðralagi mannkyns- ins, án tillits til kynstofns, trúar, kynferðis, stéttar eða hörundslitar. 2. að hvetja menn til að leggja stund á samanburð trúar- bragðanna, heimspeki og náttúruvísindi. 3. að rannsaka óskilin lögmál náttúrunnar og þau öfl, er leynast með manninum.11 Guðshugmyndin er ídealistísk. Eðli tilvei’unnar og hinn innsti kjarni alls er andlegur; guð er alls staðar og í öllu nálægur. 1 alheimsfræði sinni (kosmólógíu) gerir guðspek- in ráð fyrir því, að manneskjan þróist á ólíkum sviðum, en gert er ráð fyrir ,,astralsviði“ eða andaheimi á svipaðan hátt og spíritistar gera, og liggur það á milli jarðsviðsins og hinna guðdómlegu sviða, en alls er reiknað með sjö ólíkum sviðum eða stigum.2. Þessi heimspeki er náskyld nýplatónskum hugmyndum, bæði hvað viðvikur heims- myndinni og þekkingarfræðinni, en ekki verður hér farið nánar út í það.13 H. Um guSspeki, ágrip íil leitSbeiningar. Prentv. Odds Björnssonar, Akur- eyri 1913, bls. 13. 12. E. Briem, op.cit., bls. 80 og áfram. 13. Gunnar Aspelin, Filosofins historia, Studentlitteratur, Lund 1975, bls. 28 og áfram. MORGUNN ]_ \

x

Morgunn

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunn
https://timarit.is/publication/668

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.