Morgunn


Morgunn - 01.12.1986, Síða 29

Morgunn - 01.12.1986, Síða 29
gáfu ofurmenna, þ. e. a. s. innblástur snillinga. Taldi hann, að slíkir menn, sem bæru af öðrum í einhverju tilliti, hefðu sérgáfu til að virkja krafta, sem byggju í dulvitundinni, og tjá þá í búningi meðvitundarinnar. En hann taldi ekki hægt að skýra sköpunargáfu og innsæi snillinga með tilvísun til mannlegrar dulvitundar einnar, hér hlytu einnig að vera æðri öfl að verki. Þetta taldi Myers einkum og sér í lagi vera einkenni á dulspekingum og trúarbragðahöfundum, en ætti einnig við, þegar um væri að ræða skáld, rithöfunda og vísindamenn.5 6 Hann benti einnig á, að bænin (hug- leiðsla) væri mikilvægt tæki til þess að greiða æðri öflum leið að vitund mannsins. Hér er komið mjög nærri rómantískum þankagangi um gildi hins góða og fagra og um eðli hugsjóna og upptök í hinu guðlega eða a. m. k. í því yfirmannlega. Það er í sjálfu sér ekkert undarlegt, að menn, sem voru að gefast upp við að halda raunsæisstefnunni til streitu í þjóðfélagi, sem ekki átti yfir að ráða neinni hefð eða félagslegum grundvelli fyrir þá hugmyndafræði, skyldu leita á vit slíkra hug- mynda sem koma fram í bók Myers. Bókin er auk þess vel skrifuð, með innsæi skáldsins og nákvæmni vísindamanns- ins. Þessar hugmyndir voru heidur ekki svo fjarlægar við- fangsefnum þeim, sem einkenndu íslenska heimspekihugs- un, ef hægt er að tala um slíkt, hvort heldur á 19. eða 20. öld. Má þar nefna höfunda eins og Björn Gunnlaugsson (Njóla) og Brynjólf Jónsson frá Minnanúpi (Saga hugsun- ar minnar). Rómantísk ,,guðspeki“ hefur og verið rauður þi’áður í ljóðum þjóðskálda okkar eins og Bjarna Thoraren- sens, Jónasar Hallgrímssonar, Gríms Thomsens, Steingríms Thorsteinssonar, Matthíasar Jochumssonar og Einars Benediktssonar. 'William James var allra þekktasti vísindamaðurinn, sem sálarrannsóknamenn og spíritistar vitnuðu til. Hann var Pi’ófessor við Havardháskólann í Bandaríkjunum, upphaf- 5. F.W.H. Myers op. cit., bls. 70 og áfram. 6. Ibid., bls. 219. MORGUNN 27
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84

x

Morgunn

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunn
https://timarit.is/publication/668

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.