Morgunn


Morgunn - 01.12.1986, Qupperneq 38

Morgunn - 01.12.1986, Qupperneq 38
kirkjusafnaðarins í Reykjavík, og spíritisminn kenndi sig við vísindi og starfaði sem fræðslustefna. Að lokum skulu hér nefndir þeir þrír megindrættir, sem mörkuðu þróun- ina og getið var um í fyrsta hluta ritgerðarinnar: 1. Kirkjan, þjóðfélagið og menningin voru áður örofa heild, en í lok 19. aldar tóku undirstöður þess að bresta, og menn urðu sér betur meðvitandi um, að þróunin stefndi í átt til aðgreiningar. Þetta var undirrót þeirr- ar skoðunar, sem tók að gera vart við sig í blöðum og tímaritum á áttunda áratug 19. aldar, að ófremdar- ástand ríkti í kirkju- og trúmálum. Þessari skoðun óx mjög fylgi frá því um 1880, og var hún um aldamótin útbreidd, jafnvel meðal almennings. KFUM og skyld félög vildu ráða bót á þessu með því að efla almenna vakningu á grundvelli kirkjulegra játninga og lúthersks rétttrúnaðar með áherslu á persónulegri trúarsann- færingu (afturhvarfi) einstaklingsins. Óframdar- ástandið stafaði samkvæmt þessu af því, að kirkjan var að vissa tökin á fólkinu. Spiritisminn og dultrúarhreyfingin settu trúarvit- und einstaklingsins í hásætið og kirkjukenningar og trúarsetningar varð að endurskoða, að svo miklu leyti sem þær brutu í bága við nýjustu þekkingu og vísindi. Ófremdarástandið stafaði samkvæmt þessari skoðun af því, að kirkjan hélt dauðahaldi í úrelta heims- mynd. 2. Félagslegur grundvöllur spíritismans og dulspekinnar var í upphafi hin nýja borgara- og millistétt, en fljót- lega var einnig til hreyfing, sem náði til almennings, þar sem spíritisminn varð eins konar alþýðutrú. Hug- myndafræðilegt gildi dulspekifélaganna fyrir borgara- stéttina var greinilegast á síðari hluta annars áratug- arins og í upphafi hins þriðja. Hinn félagslegi grund- völlur KFUM voru lægri stéttirnar. Fyrir unga drengi úr verkalýðsstétt varð KFUM hvati og möguleiki ('protestant ethic) til þess að komast áfram í samfélag- 36 MORGUNN
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84

x

Morgunn

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunn
https://timarit.is/publication/668

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.