Morgunn - 01.12.1986, Qupperneq 60

DAVID LDRIMER:
UM SIÐFRÆÐI OG
EÐLI MANNSINS
Því hefur verið haldið fram að róttækar breytingar á
gildismati tuttugustu aldar mannsins stafi af róttækum
breytingum á skynjun hans; að það hvernig við lítum á
heiminn og sjálf okkur hafi djúp áhrif á skoðanir okkar
og atferli. I þessari grein ætla ég að fjalla um samhengi
heims-invnda (þ. e. skoðana um Guð, manninn og náttúr-
una) og siðfræði eða siðareglna. Eftir nokkrar stuttar
athugasemdir mun ég taka fyrir hina kristilegu siðfræði,
sem byggir á kenningum um umbun og refsingu, og síðan
framkomu „mekanískra" viðhorfa og afleiðingar þeirra.
Djúpsálarfræðin og nútíma eðlisfræði hafa aukið þekk-
ingu okkar á sjálfum okkur og á heiminum og dregið úr
áhrifum hinna vélrænu viðhorfa í veigamiklum atriðum.
Ég mun taka fyrir reynslu við dyr dauðans (rdd) og bera
niðurstöður vísindarannsókna saman við vitnisburð fram-
liðinna. í ljós kemur að þessari reynslu svipar að nokkru
leyti til mystiskra upplifunar og sameiginlega gefa þær
tilefni til víðfemari skilgreiningar á sjálfinu og einstak-
lingnum. Að lokum mun ég bera saman hugmyndir um
andlega aðlöðun eftir dauðann og karma og tengsl þeirra
við lausn og hugljómun.
Langflestir menn eru þátttakendur í einhverju ríki,
stofnun eða hópi þar sem þeir verða að fara eftir ákveðn-
um reglum og fullnægja vissum skilyrðum, skilyrðum í
58
MORGUNN