Sjómaðurinn - 01.12.1943, Side 42

24
SJÖMAÐURINN
Eftir KURT JUHN.
SJÖ HUNDRUE MÍLUM undan New York, ausl-
ur af Nýja Skotlandi, er ey ein. Þegar Cabot-
feðgar fundu iiana árið 1497, var liún 209 mílna
löng, 70 mílna l)reiS og 600 fct yfir sjávarmál, þar
sem hún var Jiæst. Hinir guSliræddu sjófarendur
nefndu eyna Santa Cruz, en liiS guSrælcilega nafn
gleymdist fljótt. Nú er liún nefnd Saldeey (Sand-
ejö, er 20 mílna löng, aSeins ein míla á Jjreidd og
liæsti tindur liennar er 60 fet á liæS.
Hún er Jiægt og liægt aS söldvva í sjó, og eftir
47 ár verSur liún öll komin í kaf. í nánd viS iiana
eru langar grynningar og óteljandi rif, sem sltip-
um er mikil liætla búin af. Slvip, sem steyta þar á
grunni, sökkva nær þegar í staS. Á eynni eru tveir
vitar og strandvarSstöS. Menn og Iconur Jma á
þessu landi, sem Jiægt og Iiægt sigur i sæ. Börn
leilca sér þar á milli sandhólanna, Villiblóm teygja
upp Ivollana.
Þegar horft er frá eynni út á IiafiS, getur aS
líta kirkjugarS strandaSra skipa, óteljandi skips-
flök, mismunandi illa út leikin. Naktar rengur og
Þessir þakgeymar halda hitasliginu miklu jafnara,
ekki aSeins eftir lengd vagnsins, heldur einnig
milli þaks og gólfs. Gólfrúmið notast betur, svo
hægt er að flylja meira í vagninum en áður. Það
er ekki þörf á að cndurnýja ísinn eins oft í þessum
vögnum og eldri gerðum, en það liefur í för með
sér verulega lækkun frystikostnaðarins. Þess
vegna er vaxandi eftirspurn eftir þessari gerð
kælivagna.
ÁSur náði hraðfryst vara aðeins útbreiðslu í
þéttbýli. Vegna núverandi nauðsynjar á að dreifa
henni einnig þar sem strjálbýlla er, liefur ox’ðið
nauðsynlegt að endurbæta aðferðir við flutning
liennar með skipum. Fæi’anlegir geymar eru í
stöðugiá framför. Þeir eru venjulega frystir með
þurrum is, eða einhvers konar plötum, sem frystar
ei’u á hleSslustaSnum. Framleiðslu betur einangr-
aðra kælibifreiða er meiri gaumur gefinn. Síðast
hafa verið endurbættar bifreiðar, sem flytja aðeius
stuttar leiðir og eru oft afblaðnar.
(Þýtt úr amerísku tímariti.)
gapandi skipsskrokkar mæna upp úr sjónum eins
og beinagrindur skrimsla frá foi’sögulegum tímum.
Náttúran liefir komið liér fyrir hi’æðilegustu
skipagildru heimshafanna. í skjalasafninu í Ilali-
fax er uppdrátlur, sem sýnir óglöggar útlínur
langrar eyjar, en allt í kring eru rnörg smástrik,
sem hvert þeirra táknar sokkið liafskip. Strikin
eru 213 að tölu, en það er þó aðeins saga áttatíu
ára — frá 1801 lil 1881.
Jafnótt og hafið gleypir eyna, tortímir hún
skipunum. Fyrir hvcrja fermílu lands sem Sable-
ey hefur orðið að láta af liendi við Ægi, hefur
hún grandað sex skipunx. Stult yfirht yfir sögu
eyjarinnar sýnir, að hún hefur ekki farið i rnann-
greinarálit í vali fórnardýra sinna.
Árið 1552 sti’antlaði þrisiglt portúgalslct skip á
Sableey. Nokkrum ínönnum af skipshöfninni tókst
að synda i land og bjarga allmörgum nautgripum,
sem voru í skipinu. Mennirnir smíðuðu lítið segl-
skip úr rekaldinu og fórxx frá eynni, Nautgripirnir
urðu eftir.
Ái’iS 1583 taldi Sir Humphrey Gilbert, hálfbróð-
ir Sir Walter Raleighs, Elísabetu drottningu á að
fá sér í hendur fimm skipa flota. Hann ætlaði að
sanna, að liægl væri að konxa á fót nýlendu i Ara-
bíu. Hann sigldi af stað, og skömmu siðar blakti
fáni drottningarinnar yfir Nýfundnalandi. Sir
Humphrey kannaði eyna, rannsakaði jarðveginn,
safnaði dýrmætunx steinum, lét gera landabréf
og teikningar og skrifaði ýtarlega skýrslu. I l'lota
lxans voru fimm skip, en Sableey var vandfýsin í
þetta sinn, því að það var flaggskipið Delight, scm
bún grandaði.
Árið 1598 var fyrsta tilraunin gerð til að nenxa
laixd á eynni. Marquis de LaRoche, bretónskur
aðalsmaður, var fyrii’liði leiðangursins. Honxxnx
var fengið í liendur gott skip og sextíu „land-
nemar“, senx höfðu ekki verið spurðir að þvi,
hvort þeir vildu fara. Þeir liöfðu verið teknir úr
fangeslun Frakldands. Marquis de La Roclie var
góður skipstjóri. Hamx lenti heilu og höldnu á
Sableey.
Árangur landkönnunar hans var ekki uppörv-
andi. Þarna var sandur, eins langt og augað cygði,
nxelgi-as, lyng, illgi’esi, en elckert tré. Iljörð villtra
nautgripa var á reiki xun eyna — leyfar portú-
galska skipsstrandsins 1552. En það var ekki liægt