Sjómaðurinn - 01.12.1943, Blaðsíða 43

SJÖMAÐURINN
25
að reisa neinar lilöður, úr þvi að tiinbur var ekki
fyrir liendi. Nóg var af skelfiski og kröbbum, fiski
í sjónuni og villiöndum í loftinu.
Marquis de LaRoche var vanur að láta liendur
standa fram úr ermum. Hann tæmdi skipið, lét
flytja allt upp á eyna, sem án varð verið. Þá skýrði
hann „landnemunum“ frá því, að hann ætlaði að
snúa aftur lil Frakklands til þcss að sækja þeim
nauðsynjar þær, sem þá vanlaði. Þegar liann korii
aftur lil Parísar gaf hann Hinriki IV. skýrslu um
ferð sína og skýrði frá þvi, sem hann þarfnaðist.
En móttökurnar voru kuldalegar. Á þeim dögum
var venjan að senda tóm skip í slíkar ferðir og fá
þau lilaðin til baka.
1 slað þess að leggja aí' stað undir fullum segl-
uni i vesturátt, varð það lilutskipti bretónska að-
alsmannsins, að honum var varpað i Bastilluna.
Fimm árum síðar, árið 1003 — sama árið og stétt-
arbróðir lians, Sir Walter Raleigli, var varpað i
Tower-fangelsið — var de LaRoche látinn laus. Vel-
búið skip beið lians. Hann álti að sigla aftur til
Sableeyjar og hafa spurnir af, hversu hinni nýju
frönsku nýlenduey vegnaði.
Hinn 20. september 1603 lenti liann í annað
sinn heilu og liöldnu á eynni. En er hann litaðisl
um eftir landnemunum, fann liann aðeins ellefu,
sem eftir voru lifandi. Ilöfðu hinir orðið ein-
liverri farsóllinni að bráð? Engu slíku var til
að dreifa. Enginn liafði hcldur orðið ellidauður.
Það höfðu orðið nokkrir blóðugir bardagar, það
var allt og sumt. Hinir ellefu, scm eftir voru, voru
sigurvegararnir. De LaRoche undraðist, livað hafði
valdið ófriðnum, en þá sá hann, að þeir voru ekki
eins fátækir og þegar liann skildi við þá. Þeir
liöfðust við í traustum timburkofum. Þeir liöfðu
járnáhöld og tunnur mcð saltlcjöli. Þá voru þar
kistur fullar af gulli og gimsteinum. En á Sable-
ey hafði ekki verið neitt timbur, ekkert járn, engar
saltkjötstunnur og vissulega ekkert gull né gim-
steinar. Hvaðan liafði allur þessi auður komið?
„Landnemarnir“ liöfðu brált komizt að raun
um, liver óheillaþúfa eyjan var skipum þeim, sem
framhjá fóru. Þegar þrísiglt spánskt skip hafði
farizt á einu sandrifinu, liöfðu þeir hjargað skip-
brotsmönnunum á sina sérstöku vísu: Þeir létu
mennina drukkna, en björguðu góssinu. Tilraun
þessi lieppnaðist svo vel, að þeir sellu upp fölsk
Ijósmerki til þess að ginna sjófarendur, sem nálg-
uðusl eyna að hættulegustu rifjunum. Á þennan
liátl liöfðu þeir matað krókinn. En í kjölfar auðs-
ins sigldu árekstrar og skærur. Marquis de La-
Roche var enn á ný fljótur að taka ákvörðun.
Hann tók mennina ellefu og sigldi aftur til Frakk-
lands.
Árið 1633, þegar seglskipið Mary and Jane frá
Boston fórst á liinum mannhættulegu rifjum,
tóksl Jóni nokkrum Rose að komast í land og
dvelja á eynni í þrjá mánuði. Þegar hann kom
yfir á meginlandið í bát, sem liann hafði smáðað
sjálfur,- sagði hann frá því, að hann hefði séð
meira en álta liundruð nautgripi og marga svarta
melrakka. Ilann og tveir Boslonbúr stofnuðu fé-
lag lil veiða á Sableey. Þeir gengu lireinlega að
verki, því að tveim árum síðar var enginn naut-
gripur eftir.
Og víst er um það, að engir nautgripir voru
á Sableey árið 1756, þegar skip Bostonarkaup-
mannsins, Tómasar Hancacks, strandaði við eyna.
Hann var nærri því liungurmorða, þegar lionuni
var bjargað mörgum vikum siðar. Þegar hann kom
aftur til Boston, lét hann af miklu örlæti lilaða
stórt skip nautgripum og sauðfé, geitum, svínum
og liestum, lét í’lytja þá til Sableeyjar og sleppa
þeim þar. llugmynd Hancocks lánaðist mjög vel.
Hinir fjórfættu eyjarskeggjar björguðu mörgu
marinslífinu.
En það varð svo títt, að skipreika menn yrðu að
ganga á þetta forðabúr lifandi penings, að stofninn
gekk smám saman til þurrðar og hvarf að lok-
um með öllu. Eina undantekningin voru hestarn-
ir — villtir, litlir, með luhbalegt fax og tagl, sem
drógst við jörð. Þeir héldu áfram að reika um
ej’na.
Einhver liugsunarsamur maður flutti inn lcan-
ínur til Sableeyjar, og viðkoma þeirra varð all-
mikil, þar lil rottur bárust dag nokkurn á land
frá sökkvandi skipi. Þær seltust þarna að og átu
kanínurnar. á meðan þær entust. Til þess að
losria við þennan ófögnuð, reru íbúar Nýja Skot-
lands með bátsfarm af köttum yfir í eyna og
slepptu þeim þar. Kettirnir gerðu skyldu sína.
Þessu næst voru hundar setlir á land lil að útrýma
köttunum, og önnur tilraun var gerð til að ala þar
kanínur. En kanínunum vegnði ekki vel á Sable-
ey. Kanadiskar skógaruglur tólcu að venja þangað
koniur sínar, og svo kom að lokum, að kanínunum
var útrýttit í annað sinn.
Árið 1774 sóttu nokkrir menn um leyfi stjórn-
ar Nýja Skotlands til að fá að setjast að á eynni.
Stjórnin varð við beiðninni með því skilyrði, að
landnemarnir ynnu þess eið að lijálpa öllum skip-
brotsmönnum. Mennirnir unnu eiðin. Þeir komu
upp björguarstöð og sellu upp ljósmerki eftir fyr-
irmynd sakamanna Marquis de LaRoche. I hvert