Útvarpstíðindi - 13.12.1948, Blaðsíða 6

4(52
ÚTVARPSTÍÐINDT
fræðimönnum þeim, í norrænum mál-
um, er um það skrifuðu. T. d. segir
prófessor W. P. Kers í London um
verkið, að það sé „listaverk fært í
nýjan listabúning eins vel (ef ekki
betur) og nokkru skáldi hafi áður
tekizt — ekki einu sinni H. Ibsen eða
B. Björnson“.
Formála fyrir íslenzku útgáfunni
af „Gísla Súrsson" hefur Matthías
Jochumsson skrifað, og segir hann
þar m. a.: „Sturlungu og hennar öld
skildi Miss Barmby svo vel, að ég ef-
ast um, hvort ekki sé auðvelt að telja
á fingrum sér þá menn á Norður-.
löndum — meðtöldu íslandi —, sem
skilja hana betur“. Á öðrum stað
segir hann: „Mín sannfæring er sú,
að hér sé lagt upp í hendur íslend-
incja fyrirmynd, er sýni, hvernig
sönnum listamanni ber að byggja,
sjónarleik á fornsögum, þeim sem
sjálfar eru listaverk.“ (Leturbr. höf.)
Þá hefur Matthías og ort ágætt
kvæði í minningu skáldkonunnar og
er ein vísa þess svo:
„Þú ljúfa Englands unga BEATRICE,
þitt yndis-nafn mér sýnist leiðarstjarna,
er lengi blítt mun lantíi voru skina;
og birtast oss, svo listaveginn vísi,
að vakni forna snilldin lands vors barna
á hjarta vort vér mcrkjum minning þína".
(Leturbr. höf.).
Matthías hefur, eins og áður er(
sagt, þýtt leikritið og er ekki umj
verk snillingsins að deila. Hitt er svö
annað, að sé ekki því betur með far-
ið, getur málsnilld þýðandans misst
marks, þar sem segja má, að um
rýmað mál sé að ræða oft á tíðum, og
þá á stundum notuð orð og orða-
sambönd, sem nútímafólki kynni a'ðl
reynast erfitt að átta sig á í fljótu
bragði. Um þá hlið málsins er ekki!
að sakast, því fonnsins vegna verðurí
þýðingin einmitt sígilt verk til lestr-
ar, þó síðra kunni að reynast til
flutnings. Ekki hefur leikur þessi
verið fluttur á íslenzku leiksviði, svo
mér sé kunnugt, en hann var aftur
á móti fluttur í útvarpinu fyrir
nokkrum árum síðan, líklega 7—8
árum, og hafði þá Ingibjörg Steins-
dóttir leikstjórnina með höndum. —
Ekki er heldur við því að búast, að
leikurinn verði, fyrst um sinn, leik-
inn hér á leiksviði, því, þó að hann
sé ekki nema í þremur þáttum, þá
skiptast þættirnir í það mörg atriði
ög þau örstutt sum, að eftir lauslega
athugun taldist mér svo til, að svið-
setning hans myndi kosta ein 12
mismunandi „leiksvið“ eða leiktjöld.
Það, sem oft hefur verið tilgreint
og talinn einn stærsti kostur leikrits-
ins, er, hvað nákvæmlega höfundur-
inn fylgi Gísla sögu Súrssonar, án
þess þó að það skaði leikinn sem
slíkan. Þetta er að vísu rétt, en þó
ber þess að gæta, að höfundurinn
hefur með öllu sleppt að láta draum-
konur Gísla koma fram á sjónarsvið-
ið, svo og lætur sig litlu skipta þann
þunga straum örlagatrúar og duU
speki, sem gengur eins og rauðiuv
þráður í gegnum sögu Gísla og er
látin þar valda þáttaskiptum í lífi;
hans og baráttu fyrir tilverunni.
Ekki fer heldur hjá því, að maður
reki augun í allt það málskrúð, sem
höf. leggur í munn þeirra Vésteins'
og sérstaklega Gísla, þegar lýst er
vináttu þeirra. Er ekki örgrannt um,
að þar skjóti höf. yfir markið og
verði málskrúðið full væmið á köfl-
um og varla leggjandi í munn full-