Morgunblaðið - 10.02.2009, Qupperneq 11

Eftir Ágúst Inga Jónsson
aij@mbl.is
FISKFRAMLEIÐENDUR hafa
glímt við verðlækkun og nokkra
birgðasöfnun í vetur. Þeir hafa reynt
að aðlaga sig að sveiflum á markaði
með því að beina skipum og fram-
leiðslu í seljanlegri tegundir. Einnig
hefur vinnsla verið flutt á milli land-
vinnslu og sjóvinnslu eftir því sem
þörf krefur.
Vonir standa til að markaðir er-
lendis taki betur við sér þegar fastan
hefst í næsta mánuði með aukinni
fiskneyslu.
Ekki jafn slæmt og af er látið
Eggert Bendikt Guðmundsson,
forstjóri HB Granda, segir að staðan
sé ekki jafn slæm og af er látið og
þokkalega hafi gengið að selja afurð-
ir það sem af er ári. HB Grandi selur
sínar afurðir sjálfur og segir Eggert
að fyrirtækið sé í miklu og stöðugu
sambandi við kaupendur erlendis
sem þurfi að fá sína vöru með reglu-
bundnum hætti. Það sé ekkert nýtt
að birgðir safnist upp á ákveðnum
tímum innan árs og milli ára og sam-
kvæmt venju sé birgðasöfnunin mest
í kringum áramót. „Bæði eru kaup-
endur erlendis tregir til að taka
miklar birgðir rétt fyrir áramót og
frystistogararnir koma allir inn á
svipuðum tíma rétt fyrir áramót,“
segir Eggert.
„Allt sem þeir koma með liggur í
birgðum yfir áramótin. Svo mjatlast
þetta út þegar kemur fram í janúar.
Í lok síðasta árs var helst tregða í
sölu á dýrari tegundum eins og
þorski. Við veiðum hins vegar mikið
af ufsa og karfa sem eru í ódýrari
kantinum og hefur gengið vel að
selja.“
Verð á sjófrystum flökum
eins og það var fyrir 4-5 árum
Gústaf Baldvinsson, fram-
kvæmdastjóri Ice Fresh Seafood,
sölufyrirtækis Samherja hf., segir að
frá síðastliðnu hausti hafi sala al-
mennt verið treg og verð hafi lækk-
að. Lægra verð á afurðum sé meira
vandamál en birgðasöfnun og nú sé
verðið til að mynda á sjófrystum
flökum sambærilegt við það sem var
fyrir 4-5 árum. Mikið samband við
viðskiptavini sé nauðsynlegt og aldr-
ei eins og þegar tregða er á markaði.
Erfiðara hafi verið að selja dýrari
afurðir eins og þorsk undanfarið og
sjófrystar afurðir séu þyngri í sölu
heldur en landfrystar.
Reyna að laga sig að sveiflum
 Sjófrystar afurðir erfiðari í sölu en landfrystar og verðið hefur lækkað mikið
 Töluverð birgðasöfnun en að venju er hún langmest á þessum árstíma
Í HNOTSKURN
»Samherji gerir út sjö skipfrá Akureyri og Dalvík.
»HBGrandi gerir út fimmfrystitogara, þrjú ísfisk-
skip og fjögur uppsjávarskip.
Morgunblaðið/Kristján
Sjófryst Sölutregðu hefur einkum
gætt í dýru tegundunum.
Fréttir 11INNLENT
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 10. FEBRÚAR 2009
Eftir Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
„ÞARNA kemur fram tillaga um að
loftrýmiseftirlit á Íslandi verði í
höndum Norðurlandanna. Það er
mjög merkilegt, því að þau eru ekki
öll í Atlantshafabandalaginu, NATO.
Þannig að ef af yrði þá kæmu Norð-
urlöndin með reglulegu millibili
hingað til Íslands og hefðu þar sínar
flugvélar og sæju um þetta loft-
rýmiseftirlit, í stað þess fyrirkomu-
lags sem er núna þar sem ýmsar
NATO-þjóðir skiptast á um það,“
segir Össur Skarphéðinsson utan-
ríkisráðherra um tillögu Thorvalds
Stoltenbergs, fyrrverandi utanríkis-
og varnarmálaráðherra Noregs, um
loftrýmiseftirlit á Íslandi.
Stoltenberg, fyrrverandi utan-
ríkis- og varnarmálaráðherra Nor-
egs, lagði fram tillöguna í skýrslu
um leiðir til aukins samstarfs Norð-
urlandaþjóðanna í varnar- og örygg-
ismálum á næstu tíu til fimmtán ár-
um á sérstökum fundi norrænu
utanríkisráðherranna í Ósló í gær.
Umrædd tillaga Stoltenbergs fel-
ur í sér að Norðurlandaþjóðirnar
sendi herlið til herstöðvarinnar á
Keflavíkurflugvelli og taki þátt í
Norðurvíkings-heræfingunum, áður
en þær taki svo yfir loftrýmis-
gæsluna sem NATO fer fyrir nú.
Athyglisverð tillaga
Össur telur tillöguna áhugaverða.
„Þetta er merkilegt út frá því að
tvær Norðurlandaþjóðirnar eru ekki
í NATO, það er að segja Finnar og
Svíar, og mér þótti þetta því mjög
eftirtektarverð tillaga. Hún er auð-
vitað algjörlega órædd heima og
engin afstaða til hennar tekin en ég
gekk sérstaklega eftir því á fund-
inum hvaða afstöðu þessar tvær
þjóðir sem ekki eru í NATO, Svíar
og Finnar, hefðu til málsins.
Mér þótti ákaflega merkilegt að
finnski utanríkisráðherrann, Alex-
ander Stubb, tók mjög undir þetta
og sagði Finna einkar áhugasama
um málið. Carl Bildt, utanríkis-
ráðherra Svía, tók miklu hóflegar í
þetta, sagði að þetta væri athyglis-
verð tillaga sem yrði skoðuð.“
Sparað í sendiráðunum
Spurður um aðrar tillögur segir
Össur eina þeirra varða stóraukið
samstarf á sviði utanríkisþjónustu.
„Í því gæti falist, til dæmis, aukið
samstarf við rekstur sendiráða. Það
er mjög góð reynsla af því að hafa öll
norrænu sendiráðin saman í Berlín.
Ég lagði mikla áherslu á að þetta
yrði skoðað í þaula og dró enga dul á
það að fyrir litla þjóð eins og Ísland,
sem þyrfti að draga saman seglin í
kreppu, yrði þetta mjög öflug lausn
við að halda úti víðfeðmu neti sem
kostaði lítið.“
Þá segir Össur eina af tillögunum
hafa gengið út á að sett yrði upp
samræmt eftirlits- og vöktunarkerfi í
Norðurhöfum, þar sem strand- og
landhelgisgæslur allra þjóða kæmu
að því að vakta umferð og skipu-
leggja sameiginlega sjóbjörgun,
hvort tveggja vegna opnunar Norð-
austurleiðarinnar.
Komið inn á öryggistefnu ESB
Af öðrum tillögum í skýrslunni má
nefna að framfarir í upplýsinga-
tækni geri kleift að auka samrekstur
öryggiskerfa, og er meðal annars
vísað til þess að Evrópusambandið
hafi markað þá stefnu að Evrópuríki
taka þátt í svæðisbundnu samstarfi
um hafeftirlit sem síðan geti orðið
hluti af sameiginlegu evrópsku
kerfi.
Ennfremur standi til að bjóða Ís-
lendingum þátttöku í verkefninu um
rekstur BarentsWatch, eftirlitskerfi
á Barentshafi, þar sem Norður-
löndin skiptast á upplýsingum með
Kanadamönnum, Rússum og
Bandaríkjunum. Er ætlunin að setja
kerfið upp í áföngum árin 2009-2016,
en jafnframt stendur til að setja upp
norrænt gervihnattakerfi yfir norð-
urheimskautinu fyrir 2020.
Með líku lagi þurfi Norðurlöndin
að skoða leiðir til sameiginlegs
reksturs ísbrjóta á norðurskautinu,
þar sem ráðgert sé að umferð skipa
muni aukast vegna hlýnunar.
Ljósmynd/Per Thrana
Í Ósló Per Stig Møller, utanríkisráðherra Danmekur, hinn finnski kollegi hans Alexander Stubb, Thorvald Stolten-
berg, fyrrverandi utanríkis- og varnarmálaráðherra Noregs, og Össur Skarphéðinsson, utanríkisráðherra Íslands.
Samvinnan verði aukin
 Tillaga um að Norðurlöndin taki að sér loftrýmisgæslu yfir Íslandi í framtíðinni
 Álitin ein af mörgum leiðum til aukinnar norrænnar samvinnu á Norðurslóðum
Stepp ehf Ármúla 32 Sími 533 5060 www.stepp.is stepp@stepp.is
G
ra
fí
k
a
2
0
0
9
GÓLFEFNI ÞEKKING ÞJÓNUSTA
TEPPI FYRIR GISTIHEIMILI
THORVALD Stoltenberg gengur út
frá eftirtöldum meginatriðum.
Á Norðurlöndunum sé vilji til að
efla samvinnu ríkjanna í utanríkis-
og öryggismálum. Hagsmunirnir á
þessum slóðum séu enda sameig-
inlegir, óháð ólíku sambandi land-
anna við Evrópusambandið, ESB,
og Atlantshafsbandalagið, NATO.
Einnig sé samstaða um að vægi
heimshlutans sé að aukast í hern-
aðarlegu og stjórnmálalegu tilliti,
meðal annars vegna olíu- og gas-
vinnslu í heimshlutanum.
Þá sé einhugur um það í ESB og
NATO að auka beri svæðisbundna
samvinnu aðildarríkja og þeirra
ríkja sem standi utan þessara
samtaka, sjónarmið sem rifja upp
þau orð Pertti Torstila, ráðuneytis-
stjóra í finnska utanríkis-
ráðuneytinu, að Finnar vilji sjá
Norðmenn og Íslendinga taka þátt
í auknu svæðisbundnu samstarfi
Norðurlandanna á vettvangi ESB.
Þá bendir Stoltenberg á að vax-
andi kostnaður vegna hergagna og
annars búnaðar til landvarna gefi
tilefni til frekara samstarfs í
varnarmálum, auk þess sem opn-
un siglingaleiða kalli á aukið sam-
starf um hafeftirlit í norðri.
Vægi heimshlutans að aukast
VALGERÐI
Sverrisdóttur,
þingmanni Fram-
sóknarflokksins,
líst vel á tillög-
una um að loft-
rýmiseftirlit á Ís-
landi verði í
höndum Norður-
landanna. „En
það þýðir ekki að
ég sé á móti
Natólöndunum almennt. Ég geri
mér hins vegar grein fyrir því að
þessi tillaga nýtur meira fylgis á Ís-
landi en hugmyndin um að það séu
almennt Natólönd sem sinni þessu
eftirliti.“
Valgerði finnst jafnframt að
skoða eigi til hlítar hugmyndina um
samræmt eftirlits- og vöktunarkerfi
í norðurhöfum sem strand- og land-
helgisgæslur allra þjóða kæmu að.
„Mér finnst þetta allt athygl-
isvert,“ segir hún.
ingibjorg@mbl.is
Hugmyndir sem
skoða á til hlítar
Valgerður
Sverrisdóttir
„HUGMYNDIN
um að Norð-
urlönd færist til
nánara samstarfs
við Nató á N-
Atlantshafi í
gegnum loftrým-
iseftirlit á Íslandi
finnst mér skyn-
samleg,“ segir
Björn Bjarnason,
þingmaður Sjálfstæðisflokksins.
Um samræmt eftirlits- og vökt-
unarkerfi allra þjóða í norður-
höfum segir hann: „Ég er eindregið
hlynntur því að þetta samstarf
verði þróað og tekið mið af ein-
stökum svæðisbundnum verk-
efnum. Ákvarðanir um nýtt varð-
skip og nýja eftirlitsflugvél
Landhelgisgæslunnar hafa byggst
á því að Íslendingar geti verið virk-
ir þátttakendur borgaralegra ör-
yggisráðstafana á N-Atlantshafi.
Ég tel að nú eigi að taka af skarið
og fela Landhelgisgæslunni fyr-
irsvar þessara mála af Íslands hálfu
og leggja Varnarmálastofnun nið-
ur.“ ingibjorg@mbl.is
Nánara samstarf
er skynsamlegt
Björn Bjarnason