Morgunblaðið - 20.06.2009, Blaðsíða 6
6 FréttirINNLENT
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 20. JÚNÍ 2009
Eftir Unu Sighvatsdóttur
una@mbl.is
HÁTEKJUSKATTUR sem ríkis-
stjórnin hyggst setja á tímabundið
sem lið í sparnaðaraðgerðum getur
skapað mikið ójafnræði milli heimila
þar sem hann verður lagður á ein-
staklinga án tillits til hjónabands.
Þetta er stefnubreyting frá því
fyrirkomulagi sem almennt ríkir í ís-
lensku umhverfi, þar sem litið er á
hjón sem einn skattaaðila. Eðlilegra
væri að líta á samanlagðar tekjur
hjóna við þessa skattlagningu, að
mati skatta- og lögfræðisviðs Delo-
itte.
Hærri laun en borga minna
Sem dæmi nefnir Gunnar Egils-
son, lögfræðingur hjá skatta- og lög-
fræðisviði Deloitte, tvö heimili sem
bæði hafa tvær fyrirvinnur en mishá-
ar tekjur.
Annars vegar eru hjón sem hvort
fyrir sig þéna 690.000. Samanlagt
eru tekjur heimilisins því tæpar
1.400.000 kr, en þó undir hátekju-
skattmörkum, sem rukkuð verða
mánaðarlega í hvert sinn sem laun
fara yfir 700.000 kr. á einstakling.
Hinsvegar má nefna heimili þar
sem önnur fyrirvinnan er með
150.000 í laun en hin með 750.000.
Samanlagt eru tekjur þess heim-
ilis 900.000 og því töluvert lægri en
eftir sem áður þarf annað hjónanna
að greiða viðbótar 8% skatt af laun-
um umfram 700 þúsund ofan á hina
hefðbundu 37,2% staðgreiðslu. Girða
mætti fyrir þetta ójafnvægi með því
að líta til samanlagðra tekna þeirra
hjóna sem eru samsköttuð. Taka skal
fram að hátekjuskatturinn er tíma-
bundinn og mun taka breytingum
um áramótin samhliða öðrum al-
mennum breytingum á ýmsum
sköttum.
130.000 kr. hækkun á fjölskyldu
Samkvæmt Hagsjá hagfræðideild-
ar Landsbankans munu fjölskyldur í
landinu allt í allt borga 130 þúsund
krónum hærri skatt að meðaltali á
þessu ári vegna breytinganna og 270
þúsund á næsta ári.
Um 20% þeirra skatttekna eru
hinsvegar vegna hátekjuskatts og
koma því ekki frá þeim tekjulægri.
Ójafnræði milli heimila?
Ríkisstjórnin hyggst ná um 13 milljörðum króna með auknum sköttum og tekjum á árinu 2009
Þar á meðal er 8% hátekjuskattur á tekjur yfir 700 þúsund á einstakling óháð samsköttun hjóna
Morgunblaðið/Heiddi
Hærri skattar Í heildina munu fjölskyldur í landinu borga 130 þúsund krónum hærri skatt að meðaltali á þessu ári
vegna breytinganna og 270 þúsund á næsta ári, skv. Hagsjá hagfræðideildar Landsbankans.
Í HNOTSKURN
»Við tekjuskattslögin ersett bráðabirgðaákvæði
um 8% hátekjuskatt á tekju-
skattstofn einstaklings um-
fram 4.200.000 kr á tíma-
bilinu frá og með 1. júlí til
31. desember 2009.
»Þegar hátekjuskattur varáður við lýði fyrir nokkr-
um árum var litið á hjón
sem einn skattaðila, en í
frumvarpinu nú er skatt-
urinn lagður á einstaklinga
óháð samsköttun hjóna.
» Í frumvarpinu felst einn-ig tímabundin hækkun
skatts á fjármagnstekjur úr
10% í 15% á fjármagnstekjur
sem eru umfram 250.000 á
tímabilinu 1. júlí til 31. des-
ember.
»Um hjón eða samskattaðpar gildir reglan um
samsköttun þannig að vaxta-
tekjum er skipt jafn þegar
fjármagnstekjur eru teikn-
aðar og síðan er skattlagt
sérstaklega hjá hvoru um
sig.
»Ljóst þykir að skattarverði hækkaðir enn frek-
ar á næsta ári.
GERA má ráð fyrir því að um 15% nýbakaðra foreldra
verði fyrir skerðingu á fæðingarorlofi vegna sparnaðar-
aðgerða ríkisstjórnarinnar. Samkvæmt þeim mun há-
marksgreiðsla úr fæðingarorlofssjóði lækka úr 400.000
krónum í 350.000 krónur á mánuði.
Sem fyrr miðast greiðslurnar við 80% af mán-
aðartekjum. Þetta þýðir að þeir sem eru með mán-
aðarlaun 437.500 eða lægra finna ekki fyrir skerðingu.
Samkvæmt upplýsingum frá Félags- og trygginga-
málaráðuneytinu má áætla að rúmlega 30% karla finni
fyrir skerðingu á greiðslum en innan við 10% kvenna.
Helgast það af því að fleiri feður en mæður eru með laun
yfir 437.500 krónum. Meirihluti þeirra sem taka fæðingarorlof verður þó
ekki fyrir skerðingu miðað við reynslu fæðingarorlofskerfisins síðustu
mánaða.
Hin breytingin sem gerð er á fyrirkomulagi fæðingarorlofs gerir ráð
fyrir að foreldrar geti tekið út orlof innan 36 mánaða í stað 18 áður.
Ramminn verður því rýmri og mögulegt að dreifa orlofinu á lengri tíma.
15% foreldra finna skerðingu
Nýr Fæðingarorlof
skerðist hjá sumum
EIN tilraun ríkisstjórnarinnar í frumvarpinu til að ná
inn auknum tekjum er álagning afdráttarskatta á vaxta-
tekjur erlendra aðila hér á landi. Að mati Deloitte gæti
úrræðið hinsvegar á endanum lagt auknar byrðar á ís-
lenska skattborgara og því ekki skilað sér í reynd.
Rök ríkisstjórnarinnar fyrir tillögunni eru m.a. að
ójafnræði felist í því að skattleggja bara vaxtatekjur Ís-
lendinga en ekki vaxtatekjur erlendra aðila. Því er jafn-
framt haldið fram að í öðrum löndum séu vaxtatekjur
nánast undantekningarlaust skattskyldar.
Deloitte bendir hinsvegar á að skattlagning sem þessi
sé þvert á móti á undanhaldi víðast hvar í Evrópu og
Bandaríkjunum. Lánasamningar sem erlendir aðilar hafi gert við íslenska
lántakendur geti orðið gríðarlega íþyngjandi fyrir íslenska skattaðila.
Flestir feli þeir í sér ákvæði um staðgreiðslu á vaxtagreiðslur sem leggur á
lántakandann að taka á sig aukinn kostnað vegna þeirrar staðgreiðslu sem
Ísland kann að leggja á vexti skv. lögum. Hin endanlega skattlagning verði
því á kostnað íslenskra skattborgara en ekki hinna erlendu lánveitenda.
Lendir í reynd á Íslendingum
Tekjur Skattleggja
á vaxtatekjur.
HALLINN á ríkissjóði stefndi í 193 milljarða króna á
þessu ári ef ekkert hefði verið að gert. Þetta kom fram í
ræðu Guðbjarts Hannessonar, formanns fjárlaganefndar
Alþingis, í umræðu um frumvarpið í gær.
Fjárlög fyrir yfirstandandi ár voru afgreidd með 153
milljarða króna halla en vegna meira tekjufalls en gert
var ráð fyrir og aukinna útgjalda Atvinnutrygginga-
sjóðs stefndi í að útgjöldin yrðu 20 milljörðum hærri.
Frumvarp um ráðstafanir í ríkisfjármálum, sem nú er
verið að fjalla um á Alþingi, á að taka á því og bæta af-
komu ríkissjóðs á þessu ári um rúma 20 milljarða.
Guðlaugur upplýsti einnig á Alþingi að við fjár-
lagagerðina í vetur hefði gleymst ríkisábyrgð á 20 milljarða láni, sem þurfi
að gjaldfæra í tengslum við Seðlabankann. Ekki væri hins vegar gert ráð
fyrir að auka tekjur ríkisins til að mæta þessa og því stefndi í að halli á fjár-
lögum yrði 173 milljarðar króna á þessu ári. Hann boðaði strangan aga í
ríkisfjármálum, m.a. væri gert ráð fyrir að ráðuneyti réði ekki í ný störf né
í stað þeirra sem hætta. Einnig yrði sameining stofnana skoðuð.
Hallinn stefndi í 193 milljarða
Guðbjartur
Hannesson
ÞEGAR tekjur öryrkja úr lífeyris-
sjóði ná 30.000 krónum lækka mán-
aðarlegar bætur almannatrygginga
um 223 krónur. Við 300.000 króna
lífeyristekjur nemur skerðingin
rúmum 24 þúsund krónum. Skerð-
ingin byrjar þegar heildartekjur líf-
eyrisþega, sem samanstanda af bót-
um almannatrygginga og greiðslum
úr lífeyrissjóði, eru rúmlega 180
þúsund krónur á mánuði. Auk þess
skerðast bætur vegna annarra
tekna. Þetta er samkvæmt upplýs-
ingum frá Öryrkjabandalagi Ís-
lands.
Í mótsögn við stefnu stjórnar
Öryrkjabandalagið bendir á að
aldrei áður hafi lífeyrissjóðs-
greiðslur skert grunnlífeyri lífeyr-
isþega. Á sama tíma og stefna rík-
isstjórnarinnar sé sú að skerða ekki
launatekjur undir 400 þúsund krón-
um á mánuði sé nú, með fyrirhug-
uðum breytingum, verið að skerða
greiðslur til lífeyrisþega með hærri
greiðslur en 180 þúsund krónur á
mánuði.
Öryrkjabandalagið hefur sent frá
sér yfirlýsingu þar sem segir að
hreint siðleysi sé að lækka mán-
aðartekjur lífeyrisþega með tíu daga
fyrirvara eins og nú er lagt til. Ólíð-
andi er að stöðugt sé höggvið í sama
knérunn með „lágtekjusköttum“,
sem í sumum tilfellum eru hlutfalls-
lega hærri en væntanlegur há-
tekjuskattur. Í ályktuninni er mót-
mælt þeim kjaraskerðingum sem
koma fram í frumvarpi um ráðstaf-
anir í ríkisfjármálum.
„Hvað varð um yfirlýsinguna um
að snerta ekki tekjur undir 400 þús-
und krónum á mánuði? Gilda önnur
lögmál um öryrkja og ellilífeyr-
isþega?“ Þessa er spurt í ályktun
ÖBÍ, sem krefst þess að rík-
isstjórnin dragi áform sín til baka og
leiti annarra leiða til að ná fram
sparnaði. halldorath@mbl.is
Öryrkjabandalag Íslands segir það siðleysi að lækka tekjur lífeyrisþega með tíu daga fyrirvara
Bætur skerðast við 180.000 krónur
!
"# $
!"#
!$$%
!
!
&'
(
%
%
)!
&&*
%
!
)
&&*
,
-
&
. &
&
& ' & !
"# $
!"#
!$$%
!
!
&'
,
-
&
. &
&
' !
(
)"*+
!"#
!$$%
!
!
&'
,
-
&
.
'
& !
(
)"*+
!"#
!$$%
!
!
&'
,
-
&
.
'