Saga - 1957, Síða 79

293
indunum næstu ár á undan hafi 600 manna dá-
ið í Skagafirði, en 9000 á öllu landinu (Árf. á
íslandi, bls. 115) og Páll E. Ólason tekur þetta
eftir honum (Saga íslendinga VI. b., bls. 273).
Ég fæ þó ekki betur séð en að þessi heimild
byggist á misskilningi eða mislestri Þ. Thorodd-
sens á Fitjaannál (sbr. tilv. hér að framan um
ár 1699) og eigi ekki við harðindin 1696 — 1702,
heldur þau, sem gengu 1602 — 04 og Skarðsár-
annáll er heimild fyrir. Það mun því ekkert
leggjandi upp úr þessum tölum fyrir tímabilið
1696—1702. Jón Jakobsson, sýslumaður á Espi-
hóli, á að hafa séð skrá um alla bændur á ís-
landi, er gerð hafi verið í tíð Þorleifs lögmanns
Kortssonar (1662 — 79), og hafi þar bændur
verið 7000 á öllu landinu, en það svari til þess,
að íbúatala alls landsins hafi þá verið 56000
(Saga fsl. VI. b., bls. 277). Eftir sömu heimild
(Jóni Jakobssyni) hefur Hannes biskup Finns-
son það, að Þorleifur Kortsson hafi milli ár-
anna 1670 og 1680 látið telja fólk hér í landi og
að býlin hafi þá verið 7000, en fólkið alls mjög
lítið yfir 50000 (LLFR. XIV. b., bls. 213).
Þessar tölur bera það með sér, að hér er um
áætlaðan fjölda bænda að ræða, en ekki raun-
verulegt manntal, og þó að heimildarmaður sé
góður, þá tel ég varlegast að leggja ekki mikið
upp úr þessum tölum. Þær virðast þó valda
miklu um, að bæði Hannes Finnsson og síðan
Arnljótur Ólafsson álíta, að engin teljandi fólks-
fækkun hafi orðið á árunum 1696 —1702 (Skýrsl-
ur um Landshagi á íslandi I. b., bls. 325). Að
mínu áliti hníga veigamikil rök að því, að á
þessum árum hafi miklu fleiri látizt en fæðzt
hér á landi. Árin 1752 — 1759 eru mikil harð-