Saga - 1965, Page 114

Minnisgreinar um Papa
1. Fyrir nokkrum árum ákvað ég að kanna sögu Papa
ýtarlegar en áður hafði verið gert, enda er hér um að ræða
skemmtilegan og lítt kannaðan þátt í sögu íslands. Það nú-
tímaverk, sem einna helzt er vitnað til um Papana, er fyrsti
kaflinn í riti Einars Ól. Sveinssonar um landnám í Skafta-
fellsþingi. Papaþáttur þessi er aukin gerð af grein um
þetta efni, sem birtist í Skími árið 1945. Ritgerð Einars
Ólafs um Papa og vandamál þeirra er að mörgu leyti
prýðisverk. Hér eru tíndar saman á einn stað margar til-
vitnanir úr frumheimildum, sem varða Papa sérstaklega
og einnig fyrsta fund íslands. Hér er minnzt ýmissa
Papa-örnefna, bæði hérlendis og ytra, og í greininni eru
ágætar hugleiðingar um vandamál Papanna yfirleitt. Þó
hafa mér fundizt agnúar á ritgerð Einars. Það er til að
mynda engan veginn augljóst, hvers vegna fornírsk nátt-
úrulýrikk (sem EÓS hefur að öllum líkindum snarað úr
ensku) skuli prýða ritgerð um Papa. Og á hinn bóginn eru
ýmsar eyður í verki hans, eins og ég mun víkja að seinna.
Með þessari athugasemd er mér það sízt í huga að varpa
neinni rýrð á fræðimennsku EÓS, heldur finnst mér það
sjálfsagður hlutur, að bent sé á veilur í einstökum atriðum,
einkum þar sem ritgerð hans er svo þekkt og áhrifamikil.
Þegar ég byrjaði að stunda Papa-fræði mér til afþrey-
ingar og uppsmíði, gerði ég mér brátt ljóst, hve víðtækt og
seinunnið vandamálið myndi verða. Áður en komizt yrði að
viðunandi niðurstöðum um sögu Papa og upphaf, var auð-
sæilega nauðsyn að takast á hendur ferðir til Suðureyja
og kanna þar þá staði, sem Papar byggðu, og einnig til ír-
lands, þar sem bókasöfn og handrita búa yfir fjölbreyti-