Skólablaðið - 01.04.1944, Blaðsíða 21

GUNNAR HELGASON, 6. B:
SJÁLFSTÆTT ÍSLAND
Miklir og örlagaríkir tímar eru framundan
í sögu íslands. Þjóðin á fyrir höndum að end-
urheimta fornt frelsi sitt og sjálfstæði að
fullu og öllu. Við þessi merku tímamót í sögu
landsins væri ekki úr vegi að athuga, hvert
færi ísland hefur á að vera raunverulega
sjálfstætt.
Ekkert land er í rauninni sjálfstætt, nema
efnahagur þess sé traustur. Sjálfstæði ein-
staklinga og þjóða hlýtur ávallt að hvíla að
miklu leyti á óháðum efnahag og styðjast
við hann. Við þekkjum dæmi þess í sögunni,
hvernig farið hefur fyrir þeim þjóðum, sem
ekki hafa búið við efnahagslegt sjálfstæði.
Óhætt er að segja, að fyrir styrjöldina hafi
íslenzka þjóðin horfzt í augu við þá geig-
vænlegu staðreynd að standa á barmi gjald-
þrots. Þjóðin átti um tvennt að velja: annað
hvort að taka á sig milljónalán hjá ein-
hverri stórþjóðinni eða landið yrði hreint
og beint gert upp af þeirri stórþjóð, sem í
þann mund átti mestar kröfur á hendur okk-
ur. Að tilhlutun forlaganna fór þó á hvor-
ugan fyrrnefndan veg fyrir fslandi. Stríðið
skall á, og úr rættist fyrir okkur. Við tókum
að auka sölu fisks til Englands jafnframt
því, sem afurðaverð fór hækkandi. Fjölmenn-
ur erlendur her settist að í landinu og veitti
fjölda manna atvinnu, og atvinnuleysi hvarf
með öllu. Straumar aukins peningaflóðs fóru
um allar æðar þjóðlífsins. Seðlaveltan marg-
faldast, og inneignir fslands í erlendum bönk-
um hlaðast upp. En stríðsgróði og stríðs-
hagsæld eru skammgóður vermir. Grundvöll-
urinn undir fullkomlega sjálfstæðri efna-
hagsafkomu íslands í náinni framtíð hefur
enn ekki verið lagður. Ekki má byggja undir-
Gunnar Helgason.
stöðu nokkurs þess, sem á lengi að vara, á
sandi. Þá vita allir, hvernig fer. Grundvöll-
urinn verður að vera öruggur, „því að traust-
ir skulu hornsteinar hárra sala“.
Því hefur oft verið haldið fram, að ísland
sé fátækt og snautt land, landið sé illbyggi-
legt, hrjóstrugt og yfirleitt illa úr garði gert
af náttúrunnar hendi. Það er að vísu rétt,
að ísland hefur enn sem komið er farið var-
hluta af ýmsum þeim efnislegu auðæfum, sem
byggt hafa upp mörg ríki og þjóðfélög. En
íslendingar hlutu samt sinn skerf. Sá skerf-
ur er hinn mikli andlegi auður, sem felst í
bókmenntum íslendinga. Sú auðlegð hefur
reynzt íslendingum drjúgt vegarnesti á lífs-
leiðinni og verið biturt vopn til að halda á
loft merki íslands og íslenzkrar menningar.
Skólablaðið
19