Saga - 1985, Qupperneq 253

ÖXAR VIÐ ÁNA
251
kletta hafi gálgatré ekki verið lagt öðruvísi en með miklum erfiðismun-
um. Sakamenn hafa eflaust verið dysjaðir nærri aftökustað á Þingvöllum
en beinaleifar má enn tína úr mörgum grjótholum kringum nefnda kletta;
fundu greinarhöfundar bein í könnunarleiðöngrum sínum, en beinin
virðast úr kúm og kindum enda von, því búfé er ákaflega hætt fyrir gjám
á Þingvöllum eins og þráfaldlega kemur fram í Jarðabók Árna Magnússonar
°g Páls Vídalíns. Heimildarmönnum um Þingvelli á 18. og 19. öld hafa því
verið jafn auðfundnar beinaleifar í Stekkjargjá og auðvelt er að finna þar
samsíða kletta með brellum nútíma myndavélar. Fullyrðingar höfundar
um hengingarstaði á Þingvöllum út frá ungum heimildum, sögnum um
beinaleifar og órökstuddum ætlunum um lag gálgans, mega því teljast
vafasamar og virðast þjóna því markmiði að fmna staði til þess að benda
á í þjóðgarðinum til að gera hann sögusvið.
Sama markmiði virðist gegna frásögn höfundar af Drekkingarhyl.
Höfundur segir svo á bls. 11, „flúðin, sem steypist fram undan brúnni úr
Drekkingarhyl uppi í gjánni, var áður fyrr allmikill og fallegur foss“. En
þegar steinbrú var gerð 1911 „var sprengt burt allmikið haft“, og segir
höfundur að við það hafi vatnsborð hylsins lækkað og breytti þetta foss-
inum í bratta flúð. Aftur kemur höfundur að Drekkingarhyl (bls. 55) og
lýsir honum nú svo að hann var áður „djúpur hylur, eða svelgur betur
sagt, með þröngu klettahafti og þó nokkrum fossi niður af'. 1 framhaldi
þessarar lýsingar er frá því sagt með tilþrifum í stíl hvernig konum var
drekkt í hylnum; þeim var troðið með valdi í poka fram á klettabrík og
hrint fram af; höfundi þykir svo til þessa athæfis koma að hann endurtekur
lýsinguna fáum línum neðar með nýjum stílbrigðum.
Fátt eða ekkert er vitað með hverjum hætti konum var drekkt á íslandi
°g síðast var konu drekkt á þingi svo vitað sé 1749. Sveinn Pálsson sem
kom á Þingvöll 1793 lýsir Öxará í dagbók sinni: „Strax her vesten for
styrter 0xeraaen ned i giauen, og effter at flyde et Stykke vei langs
samme, skiære sig giennem dens sondre væg, hvor ovenfor dannes som et
Svælg, som delinqventinder forhen bleve drugnede udi.“11 Líkindi eru
Raeð orðalagi Sveins og þeirri frásögn sem bókarhöfundur birtir (bls. 55)
°S eignar hiklaust Jóhanni Pálssyni (1795-1840). Jón Sigurðsson forseti
befur ritað efst á tvíblöðunginn sem frásögn þessa geymir: „höndJóhanns
Pálssonar..en ekki eru rök fyrir því að telja Jóhann höfund hennar.
Klausan um drekkingar er þar sett neðanmáls og af frágangi má vel ætla að
þetta sér ekki frumrit. Þessi frásögn ásamt sögn sem Sigurður málari hafði
eftir gamalli konu norður í Skagafirði segja einar um drekkingaraðferðir
n- ÍB2fol., bls. 132.