SunnudagsMogginn - 06.12.2009, Blaðsíða 20

20 6. desember 2009
leikur hann?“ En kjarni málsins er sá, að Einar sit-
ur hér í dag, við erum að tala saman og fyrir mér er
Einar í grænu peysunni sögumaðurinn í myndinni.
Það er Einar í núinu. En hitt er hvernig Einar getur
orðið ef hann fellur.“
„Það var heppni... eða já, lán í óláni, að þið
skylduð ná mér,“ segir Einar Pálmi.
„Við ætluðum að gera öðruvísi mynd, en heim-
ildarmynd er þannig að veruleikinn kemur upp í
hendurnar á manni og myndin verður ekki öðru-
vísi en heimildin,“ segir Einar Már. „Við ætluðum
að skoða ýmsa staði sem orðið hefðu á vegi hans,
bæði þegar hann leitaði hjálpar og þegar hann
sökk djúpt, en svo var þetta útkoman. Við vönd-
uðum okkur og bárum það svo undir nafna. Og
kjarninn er ekki sá að sýna hve illa er komið fyrir
drykkjumanni, heldur muninn á þessum tveim
mönnum, Einari sem er í lausninni, eins og við
segjum, og hinum.“
– En af hverju tókst þú að þér þetta efni?
„Mér var boðið að gera þessa heimildarmynd,“
segir Einar Már, örlítið hikandi, „ég hef fjallað
mikið um þessi mál og svo er ég sjálfur í liðinu.“
Þeir hlæja báðir.
„Þökkum liðið,“ segir Einar Pálmi.
„Alkóhólismi hefur alltaf leitað á mig sem um-
fjöllunarefni,“ heldur Einar Már áfram. „Þannig
var það líka á meðan ég drakk sjálfur, eftir-
minnilegar persónur hafa skapast með þeim hætti,
til dæmis afinn í Fótsporum á himnum. Síðan
missti ég sjálfur tök á áfengisneyslunni og leitaði
mér hjálpar, sem gaf mér enn dýpri sýn á þennan
vanda.“
Hann brosir út í annað.
„Ég tekst á við þennan tíma í ljóðabókinni Ég
stytti mér leið framhjá dauðanum og skáldsögunni
Rimlar hugans. Segja má að myndin sé að tölu-
verðu leyti framhald af þessum verkum. Ég hef
áður skrifað handrit að kvikmyndum, er skrifaður
einn fyrir Englum alheimsins og skrifaði Börn
með 14-16 ára stúlkur ófrískar inni á Vogi, en for-
dómarnir eru slíkir, að enginn talar um það. Ef til
vill af því að veislan er að vera í vímu um helgar,
jafnt hjá fjölmiðlafólki sem stjórnmálamönnum,
og því erfitt að fjalla um þetta. Mér finnst það
skrýtið að læknar skuli ekki viðurkenna þennan
sjúkdóm, eins og sykursýki eða aðra sjúkdóma,
því ég hef farið í meðferð með skurðlæknum og
þingmönnum, og veit að alkóhólismi fer ekki í
manngreinarálit.“
– En hann lýsir sér öðruvísi.
„Já, fylgikvillarnir eru auðvitað aðrir, klukkan
sjö á föstudegi dettur maður ekki í sykursýki, öf-
ugt við áfengi eða annað sterkara. Og maður særir
ekki ástvini sína með því að vera sykursjúkur eða
rænir skartgripaverslun með insúlínsprautu. En
það er enginn sjúkdómur eins.“
Lán í óláni
– Þið unnuð ekki deildina?
„Nei, stóri sigurinn var að koma aftur á fót
knattspyrnuliði, fá 40 til 50 stráka, nýkomna úr
grenjunum á Hverfisgötu, úr harðri neyslu vímu-
efna, til að mæta á æfingar, spila leiki, halda hóp-
inn í rútunni, borða og grilla saman. Sigurinn var
að fá þessa stráka til að koma úr hryllilegum
kringumstæðum inn í normið. Þeir voru fullir
sektarkenndar, ótta, kvíða, samviskubits; það
biðu þeirra jafnvel dómar og fjölskyldurnar voru
tvístraðar. Þeir mættu upp í Egilshöll, stuð í stuð,
bakvörðurinn skuldaði kannski einhverjum úr
liðinu pening, en það vannst sigur! Það var sterk
upplifun að sjá þennan stóra hóp þjappast inn í
gamla áhugamálið sitt. Þarna voru strákar sem
hefðu farið alla leið í landsliðið ef ekki hefði verið
fyrir þennan sjúkdóm, höfðu til þess alla hæfileik-
ana og taktana.“
Einar Már sest við borðið og segir um nafna
sinn, sem fellur í myndinni, en náði sér svo vel á
strik á nýjan leik: „Það hafa margir spurt: „Hver
H
eyrðu, myndin er vel gerð, en auðvit-
að er þar sumt sem ég hefði ekki viljað
upplifa,“ segir Einar Pálmi Árnason
um heimildarmyndina Sigur í tapleik,
sem sýnd verður í Sjónvarpinu á þriðjudagskvöld.
Myndin er úr smiðju Einars Más Guðmundssonar
og fjallar um lífið í kringum fótboltalið SÁÁ. Og
Einar Pálmi datt inn í myndina þegar hann tók að
sér þjálfun liðsins í utandeildinni, en hann þjálfaði
alla yngri flokka KA í mörg ár.
Tvístraðar fjölskyldur
„Ég var spurður hvort ég væri tilbúinn að taka að
mér þessa stráka,“ segir hann. „Og þegar tökur
hófust á heimildarmyndinni fengu þeir brennandi
áhuga á mér, þessir höfðingjar, eftir að hafa
kynnst mér og minni sögu. En auðvitað er myndin
fyrst og fremst um unga drengi, sem hafa farið í
harða neyslu vímuefna og eru að koma sér aftur á
réttan kjöl. Hún sýnir að til er leið út úr þessu. En
þetta er ekki kennslumyndband fyrir stórklúbba í
evrópskri knattspyrnu,“ segir hann og hlær.
– Þú lætur í þér heyra á hliðarlínunni.
„Já, já, ég spilaði auðvitað mikið, upp alla yngri
flokkana, en drakk mig svo út úr íþróttinni, eins
og þessir ungu menn gerðu líka. En á þeim tíma
var ekki komið SÁÁ. Ég fór að þjálfa þegar ég hætti
að sparka, þá ungur maður á miðjum þrítugsaldri,
og þjálfaði í töluverðan tíma. Þorvaldur Örlygsson
var hjá mér frá því hann var gutti þar til hann
undirritaði samning við Forest. Og svo ég komi því
nú að fyrir Guðjón Þórðarson vin minn, þá var
kjarninn í liðinu sem vann eina Íslandsmeist-
aratitil KA, árum saman hjá mér í yngri flokk-
unum.“
– Hvenær fórstu fyrst í meðferð?
„Ég fór á Silungapoll, 24 ára gamall. Það þótti
ungt þá.“
– Og er ungt?
„Það þykir það ekki í dag, því miður. Við erum
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Alltaf þessi stórkostlega von
Sigur í tapleik nefnist heimildarmynd sem sýnd verður í Sjónvarpinu á þriðjudag, en þar
fjallar Einar Már Guðmundsson um lífið í kringum knattspyrnulið SÁÁ og baráttuna við
Bakkus, meðal annars með því að fylgja eftir þjálfara liðsins Einari Pálma Árnasyni.
Pétur Blöndal pebl@mbl.is
Einar Pálmi og Einar
Már ræða sigrana í líf-
inu, líka í ósigrunum.