SunnudagsMogginn - 06.12.2009, Blaðsíða 44

44 6. desember 2009
Eitt besta atriðið í Spinal Tap
er þegar bassaleikarinn Derek
Smalls fær loks að láta ljós sitt
skína með hálftíma bassasólói
sem hann kallar Bass Odyssey.
Ég verð að viðurkenna að þeg-
ar ég sá þessa óborganlegu
uppákomu rifjaðist upp fyrir
mér þegar ég lá yfir Yessongs
1973 og hlustaði uppnuminn á bassasóló
Chris Squire í „The Fish (Schindleria
Praematurus)“ – sama pæling, en annars
vegar í gamni, en hins vegar full alvara.
Yes var nefnilega þannig – sameinaði
það besta í rokki áttunda áratugarins;
tæknilega fimleika, djúpar pælingar og
mikinn metnað annars vegar og yf-
irgengilega tilgerð og skort á sjálfs-
gagnrýni hins vegar. Það er
auðvelt að gagnrýna sveitina í
dag, en á þeim tíma var þetta
bara þrælfínt, eða það fannst
mér í það minnsta er ég lá út-
úrsýrður og hlustaði á Tales
from Topographic Oceans
samfellt í sólarhring eða svo.
Platan er tvöföld, en á
henni ekki nema fjögur lög, eitt á hverri
plötuhlið, og samkvæmt því sem lesa
mátti í umslaginu byggðist verkið á at-
hugasemd um indversk helgirit (shastra)
í neðanmálsgrein í bókinni Autobiog-
raphy of a Yogi eftir Paramahansa Yog-
ananda.
Segja má að með þessari skífu hafi Yes
risið hæst (eða lagt lægst, eftir því hvern-
ig á það er litið), því ekki er bara að laga-
smíðar séu gríðarflóknar og snúnar held-
ur eru textarnir venju fremur snúnir og
lyklaðir og ekki gott að gera sér grein
fyrir því um hvað er verið að syngja.
Hljóðfæraleikur á skífunni er allur til fyr-
irmyndar og gítarleikarinn Steve Howe
fer á kostum, spilar af slíkum innblæstri
og fimi að annað eins hafði varla heyrst í
ensku rokki. Það eina sem út á hljóðfæra-
slátt má setja er að það er of lítið af Rick
Wakeman, en þeir Jon Anderson söngv-
ari og Steve Howe voru nánast búnir að
setja allt saman, semja og útsetja, áður en
Wakeman kom að verkinu. Fyrir vikið
var Wakeman víst ósáttur við plötuna, en
það er önnur saga.
arnim@mbl.is
Poppklassík Tales from Topographic Oceans – Yes
Proggplatan frá helvíti
S
vokallaðar súpergrúppur eða stjörnu-
hljómsveitir, hljómsveitir sem skip-
aðar eru tónlistarmönnum sem eru
þekktir fyrir sólóverk sín, eða hafa
þegar slegið í gegn með öðrum hljómsveitum,
eru eins misjafnar og þær eru margar. Tilgang-
urinn er líka misjafn, stundum er verið að
reyna að blása lífi í gamla jálka líkt og var með
The Traveling Wilburys (George Harrison, Jeff
Lynne, Roy Orbison, Tom Petty og Bob Dylan),
eða þá að ná inn smá pening eins og Blind Faith
(Eric Clapton, Ginger Baker, Steve Winwood
og Ric Grech). Þær geta líka verið afrakstur
fylleríssamkomu, nú eða bara það að áþekkir
tónlistarmenn / hljómsveitir ferðist um heim-
inn saman líkt og var með Monsters of Folk
sem sendi frá sér fyrstu plötuna um daginn.
Þjóðlagaófreskjur, eða hvað?
Monsters of Folk er hljómsveit þeirra Conor
Oberst og Mike Mogis úr Bright Eyes og Jim
James (sem kallar sig Yim Yames þegar hann er
í sveitinni) úr My Morning Jacket og Matthew
Stephen Ward, sem jafnan er kallaður M.
Ward. Þeir kynntust á tónleikaferð þar sem
Bright Eyes, M. Ward og Jim James kynntu
hver sitt efni, en eftir því sem leið á ferðina fóru
þeir að spila hver hjá öðrum og síðan saman
eftir hverja tónleika og þegar færi gafst. Í lok
tónleikaferðarinnar bundust þeir fastmælum
um að gera meira úr kunningsskapnum og
helst að setja saman hljómsveit og gefa út
breiðskífu.
Þó heiti sveitarinnar bendi til þess að um sé
að ræða þjóðlagasveit þá er það öðru nær, mús-
íkin er mjög í takt við það sem þeir félagar hafa
verið að gera hver í sínu lagi með þeirri
áherslubreytingu þó að tónlist er ekki eins raf-
mögnuð og vill vera hjá þeim mörgum. Nafnið
er einmitt komið upp úr þeirri pælingu að þeir
segja, þ.e. að tónlistin átti að vera órafmögnuð
að mestu.
Margföld uppskera
Í ljós þess að þeir eru allir önnum kafnir, ýmist
sem sólólistamenn eða sem liðsmenn hljóm-
sveita kemur ekki á óvart að það tók þá nokkur
ár að koma þessari hugmynd á koppinn, og í
raun merkilegt að það hafi ekki tekið þá nema
fimm ár, en fyrstu drög að skífunni voru tekin
upp í heimahljóðveri Mike Mogis í janúar 2008.
Þá urðu til grunnar að fimmtán lögum sem síð-
an voru slípaðir í öðru hljóðveri í maí. Að sögn
mætti hver með tvö lög sem allir mátti fikta í og
það sem á vantaði sömdu þeir saman.
Liðsmenn Monsters of Folk eru mis-þekktir,
sumir nánast orðnir stjörnur, eins og til að
mynda Conor Oberst / Bright Eyes, en aðrir
njóta mikillar virðingar en minni vinsælda,
eins og M. Ward. Af viðtökum Monsters of Folk
má þó ráða að í þessu tilfelli virðist sem upp-
skeran ætli að verða margfalt útsæðið.
Félagarnir í stjörnuhljómsveitinni Monsters of Folk: Conor Oberst, Mike Mogis, Jim James og M. Ward.
Gaman saman
Stjörnuhljómsveitir má kalla þær hljómsveitir sem
skipaðar eru tónlistarmönnum sem slegið hafa í gegn
einir eða í öðrum hljómsveitum.
Árni Matthíasson arnim@mbl.is
Sú „súpergrúppa“ sem kemur
fyrst upp í hugann er nátt-
úrlega Trúbrot, enda má segja
að allt hafi leikið á reiðiskjálfi
á Íslandi þegar fréttist að
Gunnar Þórðarson, Rúnar Júl-
íusson og Shady Owens hefðu
sagt skilið við Hljóma og
stofnað nýja hljómsveit með
þeim Karli Sighvatssyni og
Gunnari Jökuli Hákonarsyni
úr Flowers.
Af öðrum súpergrúppum ís-
lenskum má nefna GCD, sem
þeir Bubbi Morthens og Rúnar
Júlíusson settu saman og svo
er spurning hvort ekki megi
kalla samstarf þeirra Kristjáns
KK Kristjánssonar og Magn-
úsar Eiríkssonar súpergrúppu,
eða kannski súperdúó.
Trúbrot - íslensk stjörnusveit.
Morgunblaðið/Ólafur K. Magnússon
Íslenskar
stjörnur
Þótt sala á tónlist á raf-
rænu formi hafi aukist
mikið eru upphæðirnar
enn svo litlar að útgef-
endum þykir ekki taka
því að taka þær saman
ef marka má samantekt
Tim Quirk, sem söng
með sveitinni Too Much
Joy á sínum tíma.
Sú var á mála hjá War-
ner fyrir tveim áratugum og undanfarin ár
hefur tónlist sveitarinnar aðeins verið til
sölu á rafrænu formi. Þrátt fyrir það gekk
Quirk illa að fá yfirlit yfir söluna, en með
klíkuskap tókst það eftir nokkurra ára streð
og sjá: eftir fimm ára netsölu fékk sveitin
62,27 dali, eða sem nemur um 7.500 krón-
um. Sjá: www.toomuchjoy.com/?p=1397.
Tim Quirk, söngvari
Too Much Joy.
Lítið fæst fyrir
netsölu á tónlist
Tónlist
Eitt af því sem kom mönnum á óvart með
vinsældir Susan Boyle vestan hafs er sölu-
metið sem hún setti; 701.000 eintök fyrstu
vikuna, sem er talsvert meira en U2 og Em-
inem náðu á árinu.
Annað sem kom mönnum til að sperra
eyrun var að hlutfall af sölu á plötunni á staf-
rænu sniði var mun lægra en vant er: Sex
prósent af sölunni voru á stafrænu sniði
sem er mun minna en skífan sem fór á topp-
inn vikuna á undan, en þar voru diskar 55%
af sölunni, hitt selt í stafrænu formi.
Skýringin er væntanlega sú að þeir sem
keyptu plötu Boyle voru eldri áheyrendur,
vildu fá eitthvað áþreifanlegt í hendurnar, og
þá vaknar spurningin: Af hverju hefur þess-
um hópi ekki verið sinnt hingað til? Eflaust
mun rigna yfir okkur plötum með einmana
piparjúnkum á næstu mánuðum.
Susan Boyle snýtti U2 og Eminem.
Reuters
Susan Boyle slær
í gegn í föstu formi
Þó sölumet Susan Boyle virðist benda til
þess að platan sé bráðlifandi, eða sumar
plötur í það minnsta, eru menn enn að leita
að bestu leiðinni til að selja tónlist á staf-
rænu sniði. Ein hugmynd sem hefur vakið at-
hygli vestan hafs er fyrirbæri sem framleið-
andinn, SanDisk, kallar slotRadio, eða
raufarútvarp. Það byggist á því að menn
kaupa sér minniskort með músík til notk-
unar í sérstökum spilastokki, slotRadio, til
að mynda rokkkortið sem er með 1.000 lög-
um af Billboard-listanum. Öll herlegheitin
kosta svo ekki nema 39,99 dali, rétt innan
við fimmþúsundkallinn og verður að tekjast
góð kaup, svo ekki sé meira sagt.
slotRadio og minniskort frá SanDisk.
Þúsundlagasafn
á minniskorti