Morgunblaðið - 11.12.2009, Blaðsíða 29

Minningar 29
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 11. DESEMBER 2009
✝ Ólafur TryggviJónsson var
fæddur í. Hólmi í
Austur-Land-
eyjahreppi í Rang-
árvallasýslu 29. maí
1922. Hann lést á
Hjúkrunar- og dval-
arheimilinu Lundi,
Hellu, fimmtudaginn
3. desember 2009.
Foreldrar hans
voru Jón Árnason,
bóndi á Hólmi í Aust-
ur-Landeyjarhreppi,
Rangárvallasýslu, f.
7. mars 1885 á Skíðbakka A-
Landeyjum, d. 14. október 1964,
og Ragnhildur Runólfsdóttir, f. 26.
október 1889 á Fossi, Hvamms-
hreppi, V-Skaftafellssýslu, d. 5.
desember 1986. Systkini Ólafs
Tryggva: Ragnar Hólm, f. 27.12.
1914, d. 9.6. 2001, Guðmundur, f.
26.2. 1916, d. 19.7. 1964, Ingólfur,
f. 25.6. 1920, Árni, f. 12.5. 1926, d.
29.07. 2008 og Ásta,
f. 16.8. 1927.
Ólafur kvæntist 26.
nóvember 1949
Magneu Helgu
Ágústsdóttur f. 16.
janúar 1926, d. 28.
september 1998 frá
Hemlu í Vestur-
Landeyjum. Börn
þeirra eru: 1) Ágúst
Ingi Ólafsson f. 2.1.
1949 giftur Sóley
Ástvaldsdóttur f.
23.1. 1951 og eiga
þau þrjú börn. Sig-
rún f. 1969, Ástvaldur Óli f. 1971
og Magnús f. 1977. 2) Ragnhildur
Ólafsdóttir f. 20.3. 1950 gift Sæ-
mundi Sveinbjörnssyni f. 5.3. 1945
og eiga þau tvö börn. Sveinbjörn f.
1970 og Ingibjörg f. 1971.
Útför Ólafs Tryggva verður
gerð frá Breiðabólstaðarkirkju í
Fljótshlíð, föstudaginn 11. desem-
ber og hefst athöfnin kl. 11:30.
Hann Óli frá Hemlu kvaddi hljóð-
lega sína samferðamenn 3. desember
síðastliðinn. Hans verður minnst af
mörgum. Mig langar að deila með
ykkur tveimur minningarbrotum:
Það fyrra er nokkuð gamalt. Afburða
góður hestur í minni eigu, Jörundur,
hafði fengið sinn dóm. Fella þurfti
hestinn og var það engum auðvelt.
Hann tengdafaðir minn hafði ofan af
fyrir mér og við ræddum heima og
geima. Þannig fór hann að því að láta
mig gleyma stað og stund. Seinna
minningarbrotið er frá því í nóvember
síðastliðnum. Óli hafði verið óvenju
hress í nokkra daga. Hann hringdi í
son sinn Ágúst Inga og bað hann að
koma til sín, ekki eftir hádegi sam-
kvæmt venju, heldur „núna“ sem við
gerðum. Um klukkan tíu um morgun
vorum við hjá Óla, þann 21. nóvem-
ber, hann ótrúlega hress og glaður.
Það kom til tals að fara í bíltúr í Land-
eyjar eða hvert sem væri. Úr varð að
við fórum upp í Gunnarsholt og niður
hjá Keldum. Óli mætti á réttum tíma í
mat á heimili sínu, Dvalarheimilinu og
hjúkrunarheimilinu á Hellu. Þar naut
hann umhyggju, hlýju og virðingar
síðastliðin tíu ár. Hann fór ekki troðn-
ar slóðir, setti mark á sína samferða-
menn. Við erum ef til vill ætíð að læra
í lífinu en það er eitt sem er víst með
það „að fæðast og deyja“, það vitum
við. Stóri eða litli kaflinn þar á milli er
það sem skiptir máli. Hann þarf að
vera góður. Kveðja og þakkir fyrir
samfylgdina.
Sóley Ástvaldsdóttir.
Hann var kallaður Óli í Hemlu,
hann afi. Þar stunduðu hjónin Ólafur
og Magnea umfangsmikla hrossa-
rækt á myndarlegu býli sem var
æskuheimili ömmu Möggu. Þar var
gott landrými og stórkostlegt útsýni
til allra átta. Samhliða hrossarækt-
inni ráku þau fjárbúskap sem og
kúabúskap framan af. Þeir voru
margir sem höfðu kynnst afa í gegn-
um hrossaræktina hvort sem var í
næstu sveitum eða fjær. Á áttunda
áratugnum tóku að birtast erlendir
hestakaupmenn í Hemlu. Það var dá-
lítill ævintýrabragur yfir því. Ekki
vitum við til þess að afi hafi verið
tungumálamaður en það virtist engu
skipta. Afi var annars bóndi af gamla
skólanum, hafði lært af því að vinna.
Hann var alinn upp við bústörf að
Hólmi í Austur-Landeyjum ásamt
fimm systkinum. Fjórum þeirra
kynntumst við vel, Ragnari, Ingólfi,
Árna og Ástu en Guðmundur lést
ungur að aldri. Fögur söngrödd ein-
kenndi þá bræður. Afi söng reyndar
ekki oft svo við heyrðum til en það er
aðeins um ár síðan hann tók lagið,
Fósturlandsins Freyja, ásamt félaga
sínum Braga á Dvalarheimilinu
Lundi. Það var yndisleg stund. Ásta,
eina stelpan í hópnum á það svo til að
bresta í ljóðaupplestur á miðju eld-
húsgólfinu. Þannig unna þau öll list-
inni á einn eða annan hátt dugnaðar-
fólkið frá Hólmi. Afi lærði málaraiðn
og var meistari í þeirri grein. Af-
bragðs handbragð var á öllu hans
málverki. Okkur krökkunum þótti
stofan í Hemlu vera sú litríkasta og
flottasta á landinu. Hún var tvískipt
með rauðu lofti öðrum megin og bláu
hinum megin. Afi sá ávallt til þess að
bæði íbúðarhús og útihús væru fal-
lega máluð í hvítu og rauðu og fór vel
á því þar sem húsin standa uppi á hæð
skammt frá þjóðvegi nr. 1. Þeir vissu
það líka sem þekktu hann afa að hann
vildi hafa liti í lífinu. Dag einn til-
kynnti afi okkur krökkunum að við
þyrftum öll að koma með honum út í
hestahagann. Þar beið okkar nokkuð
óvænt. Hann hafði valið folald fyrir
hvert og eitt okkar. Folöldin höfðu
hvert sitt sérkenni, þannig að auðvelt
var fyrir okkur að þekkja þau af löngu
færi. Folald þess yngsta var hryssa
og þar með var kveiktur ræktunará-
huginn í þeim stutta. Við lærðum
margt í sveitinni, bæði hin ýmsu verk
og að unna náttúrunni. Að liggja í Sól-
eyjarhafi lengst úti á túni í Hemlu og
horfa upp í himininn var engu líkt.
Strákarnir þrír í hópnum voru
snemma ráðnir vinnumenn hjá afa og
ömmu. Það kitlaði taugarnar að fá að
aka vinnuvélunum og þótti gott að fá
að taka til hendinni. Afi var útsjón-
arsamur við búskapinn og við minn-
umst þess þegar hann útbjó sér for-
láta krókstaf úr plaströri, nokkurra
metra langan, til að krækja í lömb
sem átti að marka. Gjarnan vorum við
krakkarnir svo sendir á eftir þeim
sem hann ekki náði með stafnum.
Þúfnahlaup í sauðburði og smala-
mennsku varð síðar ágætis undir-
staða undir frjálsíþróttaiðkun nokk-
urra okkar. Afa þótti varið í að fólk
stundaði íþróttir og skorti ekki hvatn-
ingu frá honum þegar á þurfti að
halda til að styrkja sjálfstraustið.Við
kveðjum afa með söknuði. Góðu
minningarnar lifa lengi.
Sigrún, Sveinbjörn, Óli,
Ingibjörg og Magnús.
Meira: mbl.is/minningar
Ólafur Tryggvi Jónsson
✝ Valbjörn J. Þor-láksson fæddist á
Siglufirði 9. júní
1934. Hann lést á
hjúkrunarheimilinu
Skógarbæ, 3. desem-
ber 2009. Foreldrar
hans eru Ásta Júl-
íusdóttir fædd á
Valabjörgum í
Helgafellssveit, Snæ-
fellsnesi, árið 1900,
d. 1970, og Þorlákur
Anton Þorkelsson,
fæddur á Húns-
stöðum í Stíflu,
Skagafirði árið 1897, d. 1980.
Hálfsystkini Valbjarnar sammæðra
eru Unnur Sigurðardóttir, f. 1919,
d. 2000, Brynhildur Olgeirsdóttir,
f. 1921, Stella Erna Hansen, f.
1923, d. 1931 og Reinharð V. Sig-
urðsson, f. 1927. Alsystkini Val-
bjarnar eru Stella Borgþóra, f.
1931, Sigurður Þorkell Zetó, f.
1930, d. 2009, Anna Sigríður, f.
1937, d. 2006, Hanna Sólveig, f.
1937, d. 1995 og Páll Róbert, f.
1943.
Börn Valbjarnar eru: 1) Magnús
Valur Albertsson, f. 1954, ætt-
leiddur, móðir Þóra Filippía Árna-
dóttir, maki Guðný Guðmunds-
dóttir, börn: a) Albert Þór, maki
Valbjörn ólst upp á Siglufirði
fram að unglingsárum er fjöl-
skyldan flutti til Keflavíkur. Hann
stundaði frjálsíþróttir meira og
minna alla sína ævi, æfði hjá ÍR,
Ármanni og KR og hafði þá skoð-
un að íþróttamenn ættu að keppa
fyrir þau félög sem besta aðstöðu
veita. Valbjörn var einn fremsti
íþróttamaður Íslendinga á liðinni
öld í tugþraut og sérstaklega
stangarstökki, en þess má geta að
fyrstu stöngina sína tálgaði hann
úr árarblaði. Valbjörn var kosinn
íþróttamaður ársins árin 1959 og
1965, sama ár og hann varð Norð-
urlandameistari í tugþraut. Hann
tók þátt í þrennum Ólympíu-
leikum, Róm 1960, Tókýó 1964 og
Mexíkó 1968. Í mörg ár var Val-
björn þjálfari af hugsjón hjá Ár-
manni og KR og var vinsæll og
dáður af ungu kynslóðinni. Val-
björn starfaði í Sundhöll Reykja-
víkur og rak Mini-golfvöll á Skóla-
vörðustíg á sínum yngri árum.
Hann starfaði einnig á Laug-
ardalsvellinum áratugum saman
og er Valbjarnarvöllur nefndur
eftir honum. Það var gert eftir að
hann varð heimsmeistari í flokki
öldunga í tugþraut í Hannover í
Þýskalandi árið 1979, þá 45 ára að
aldri.
Útför Valbjarnar fer fram frá
Fossvogskirkju í dag, föstudaginn
11. desember, og hefst athöfnin kl.
11.
Lóa Dagbjört Krist-
jánsdóttir, börn:
Daniel Victor og
Magnús Valur. b)
Berglind, maki Valdi-
mar Þór Svavarsson,
barn: Guðni Þór. c)
Sigrún Ýr, maki
Gunnar Rafn Borg-
þórsson, börn: Embla
Dís og Borgþór. d)
Magnús Árni. 2)
Bryndís, f. 1957,
móðir Guðlaug Gunn-
arsdóttir, maki Gunn-
ar R. Gunnarsson. 3)
Hrafnhildur Hákonardóttir, f.
1959, ættleidd, móðir Þorgerður
Rósa Sigurðardóttir, maki Gunnar
Kvaran, börn: Hildur, Sigurður
Þór og Rósa Sigurðarbörn. 4) Ást-
ríður Sigríður, f. 1960, móðir Guð-
rún Sigurðardóttir, d. 1994, maki
Árni Ingi Garðarsson, börn: Sig-
urður Andri og Elín Bríta Sig-
valdabörn. 5) Guðrún Linda, f.
1969, móðir Sigríður Bachmann
Egilsdóttir, maki Friðgeir Guð-
mundsson, börn: Gísli Þór, Sigríð-
ur Erla og Páll Ingi. 6) Herdís, f.
1972, móðir Halla Guðrún Ingi-
bergsdóttir, maki Lúðvík Guð-
jónsson, börn: Dimmey Rós og
Daníel Hallur.
Minningar streyma fram þegar
ég minnist góðs látins íþrótta-
félaga til áratuga, Valbjörns J.
Þorlákssonar stangarstökkvara og
tugþrautarkappa. Hann fæddist á
Siglufirði. Þaðan bárust sögur af
ungum og efnilegum íþróttamönn-
um s.s. séra Braga Friðrikssyni
sem tók sveinamet af sjálfum
Gunnari Huseby og þar var Frið-
leifur Stefánsson, síðar tannlækn-
ir, sem fylgdi Vilhjálmi Einarssyni
eftir í þrístökkinu framan af. Og
þarna var Valbjörn en hann hélt
áfram, fluttist suður til Keflavíkur.
Þar hóf hann að æfa frjálsar
íþróttir, einkum stangarstökk.
Framfarir hans urðu skjótar. Árið
1957 bætti hann stangarstökksmet
Torfa Bryngeirssonar sem var eitt
hið besta í Evrópu á sínum tíma.
Hæst stökk Valbjörn 4,50 m árið
1961 en heimsmetið var þá 4,80 m.
Það frábæra afrek vann hann á
stálstöng. Upp frá þessu fóru að
koma trefjastangir sem þeyttu
mönnum upp og yfir rána og þá
fóru að koma þykkar lendingar-
dýnur í stað sandhrúgu til að
lenda í og atrennubrautir úr gervi-
efnum. Við þetta gjörbreyttust öll
afrek.
Árið 1962 bætti Valbjörn frægt
met Arnar Clausen í tugþraut en
Örn var á sinni tíð (1949-1951)
einn þriggja bestu tugþrautar-
manna í heimi. Met Arnar var þá
Norðurlandamet. Árið 1965 varð
Valbjörn Norðurlandameistari í
tugþraut. Tvívegis var hann kjör-
inn íþróttamaður ársins þ.e. 1959
og 1965.
Síðar varð hann heimsmeistari
öldunga. Ótal sinnum keppti hann
á alþjóðlegum stórmótum og sigr-
aði margsinnis sem og í lands-
keppnum. Íþróttaiðkun og keppni
hélt hann áfram laust fram yfir sl.
aldamót. Fullyrða má að enginn
hafi oftar orðið Íslandsmeistari en
hann, að líkindum eitthvað á annað
hundrað sinnum.
Ég minnist áranna með Valbirni
með hlýju. Við æfðum og kepptum
saman utanlands og innan í ára-
tugi. Af hans hálfu var aldrei
neinn hávaði. Eina vesenið í kring-
um hann var þegar verið var að
þvælast um með stöngina hans,
nær 6 metra langa, á milli staða
erlendis í flugvélum, lestum og
leigubílum. Fyrir kom þegar verst
lét að maður hugsaði, af hverju
velur maðurinn sér ekki aðra
keppnisgrein? Þegar allt var svo í
höfn var öllu slegið upp í hlátur og
grín, en slíkur andi var jafnan
ríkjandi meðal frjálsíþróttamanna
og er vonandi enn.
Valbjörn var áhugasamur um
sólböð. Þá var hann kvennagull.
Það þótti honum ekki verra. Minn-
isstætt er það frá aðstöðuleysinu
fyrrum daga þegar opnaður var
gluggi á gafli ÍR-hússins til þess
að reka stangarendann út um svo
fengist lengri atrenna.
Þá kom nýtt met 3,90 m. Þessi
mikli keppnismaður átti við van-
heilsu að stríða allra síðustu árin
og nú er hann allur. Eftir standa
góðar minningar um frábæran
íþróttamann og góðan félaga.
Hafðu þökk fyrir samveruna. Það
veit ég að ég mæli fyrir hönd ÍR-
inga og annarra frjálsíþrótta-
manna.
Blessuð sé minning þín.
Jón Þórður Ólafsson
Kveðja frá Íþrótta- og
Ólympíusambandi Íslands
Fallinn er frá einhver mesti
íþróttamaður Íslands fyrr og síðar.
Valbjörn Þorláksson var í hópi
fjölhæfustu íþróttamanna Evrópu í
stangarstökki og tugþraut, og
keppti fyrir Íslands hönd á þrenn-
um Ólympíuleikum, í Róm 1960, í
Tókyó 1964 og Mexíkó 1968. Val-
björn náði einnig þeim árangri að
verða Norðurlandameistari í tug-
þraut, auk þess að ná þeim merka
áfanga að vera kjörinn Íþrótta-
maður ársins tvisvar, árin 1959 og
1965. Raunar er ekki síður athygl-
isvert að hann átti eitt af sex efstu
sætunum í því kjöri fyrstu tíu árin
sem viðurkenningin var veitt.
Afreksferill Valbjörns var lengri
en hefðbundið má teljast, og sem
slíkur fyrirmynd þess að viðhalda
líkamlegu atgervi.
Hann varð heimsmeistari í
flokki öldunga, sem segir meira en
margt annað um langan og gæfu-
ríkan íþróttaferil. Í kjölfar þess af-
reks var nefndur eftir honum
keppnisvöllur í Laugardal honum
til heiðurs, en hann hafði starfað
um áratugaskeið í Laugardalnum í
nánum tengslum við þær íþróttir
sem höfðu staðið honum nærri-
.Valbjörn var glæsilegur íþrótta-
maður sem íslensk íþróttahreyfing
horfir nú á bak með söknuði.
Fyrir hönd Íþrótta- og Ólympíu-
sambands Íslands sendi ég að-
standendum samúðarkveðjur.
Ólafur E. Rafnsson, forseti ÍSÍ.
Valbjörn Þorláksson var góður
félagi og vinsæll íþróttamaður,
innan vallar sem utan. Á sjötta
áratugnum var stangarstökkið
hans aðalgrein og var hann í hópi
ÍR-inga sem náðu góðum árangri á
alþjóðamælikvarða á þeim árum.
Einn félagi hans úr ÍR og íslenska
landsliðinu, Kristján Jóhannsson
langhlaupari, skrifaði um Valbjörn
í bók sinni Fimmtán íþróttastjörn-
ur.
Þar segir frá keppnisferðum um
Evrópu þar sem Valbjörn var jafn-
an í fremstu röð. Í keppni á Stock-
holms Stadion hafði Vilhjálmur
Einarsson sigrað í þrístökkinu og
nú var komið að stangarstökkinu
þar sem bestu Svíarnir og sterkur
Bandaríkjamaður voru meðal
keppenda. „Ég fylgi Valbirni eftir
með augunum, þar sem hann
gengur meðfram atrennubrautinni
með stöngina í annarri hendi.
Vöðvarnir hnyklast undir sól-
brenndri húðinni. Hér vinna sam-
an kraftur og mýkt. Þarna fer
„hinn gríðarsterki Íslendingur“
eins og einn blaðamaðurinn í
Stokkhólmi hafði skrifað daginn
áður. Allra augu mæna á Valbjörn.
Guðmundur Þórarinsson þjálfari
hans kallar: „Já, bara ákveðinn“.
Piltur kinkar kolli, mundar stöng-
ina, lítur fram á brautina, bíður
augnablik, en hleypur síðan af
stað, léttum, fjaðurmögnuðum
skrefum. Atrennuhraðinn vex og á
hárréttu augnabliki stingst endi
stangarinnar í kassann.
Á fáum sekúndubrotum gerist
margt. Líkaminn sveiflast upp,
sveigður í boga. Þá kemur snún-
ingurinn, stökkvarinn stendur
næstum því á höndum og fæturnir
vísa hátt upp og yfir slána. Nú
spyrnir Valbjörn við stönginni af
öllu afli, fæturnir taka að falla nið-
ur og líkaminn er í bogmyndaðri
stellingu yfir slánni; þetta er
hættulegasta augnablik stökksins.
Skyldi Valbjörn rífa með sér
slána? Nei, hann sleppur – fellur
niður í mjúkt sagið – stöngin fer
sína réttu leið, en ráin er kyrr og
það glampar á hana í kvöldsólinni.
Fagnaðaróp kveða við frá áhorf-
endum, en við strákarnir hlaupum
til Valbjarnar og óskum honum til
hamingju.
Drengurinn er hinn rólegasti,
slær öllu upp í grín, en við vitum,
að undir niðri er hann innilega
glaður yfir hinu nýja Íslandsmeti.
Útlendingarnir komast ekki yfir
þessa hæð (4,40) og litlu síðar
stendur Valbjörn á hæsta verð-
launapallinum og hlýtur mikið
lófatak frá hinum sænsku áhorf-
endum.“ Valbjörn keppti síðar fyr-
ir Ármann og KR en átti góða fé-
laga í öllum félögum. Við ÍR-ingar
erum stoltir yfir afrekum Val-
björns sem ÍR-ings og þökkum
hinar fjölmörgu góðu stundir sem
við áttum með þessum fjölhæfa
íþróttamanni. Blessuð sé minning
hans.
Fyrir hönd Frjálsíþróttadeildar
ÍR,
Gunnar Páll Jóakimsson.
Valbjörn J. Þorláksson
 Fleiri minningargreinar um Val-
björn J. Þorláksson bíða birtingar og
munu birtast í blaðinu næstu daga.
Andlátstilkynningar
HELGARÞJÓNUSTA - andlátstilkynningar
í mánudagsblaðið eru eingöngu bókanlegar á
mbl.is frá kl. 18:00 á föstudegi til kl. 12:00 á
sunnudegi
Slóðin er: http://mbl.is/mogginn/andlat/form/