SunnudagsMogginn - 18.04.2010, Side 14

ráðherra sem fær gat á höfuðið.“
Sjálfur hefur Benedikt leikið „eitthvert
smotterí“ í kvikmyndum og sjónvarpi auk
þess að hafa verið að „performera uppi í
sveit“ eins og hann orðar það. „Ég á stund-
um erfitt með að skilgreina mig; hvort ég
er leikari, höfundur, kvikmyndagerð-
armaður eða leikstjóri. En ef rannsókn-
arnefndin yrði sett á mig og inn- og út-
flæðið skoðað þá tek ég sennilega megnið
af tekjum mínum inn sem leikstjóri í leik-
húsum.“
Verðlaun eins og utanípiss
Hvort sem Benedikt hefur troðið upp sem
leikari, leikstjóri eða kvikmyndagerð-
armaður getur hann varla kvartað undan
viðtökunum því að honum streyma við-
urkenningar og verðlaun fyrir frammi-
stöðu sína. Undanfarin ár hefur hann
t.a.m. verið fastagestur uppi á sviði við af-
hendingu Grímuverðlaunanna, stutt-
myndir hans hafa unnið til verðlauna á er-
lendum kvikmyndahátíðum og fyrir
skömmu hlaut hann Menningarverðlaun
DV fyrir sýninguna Jesú litla. Þó er ljóst á
Benedikt að sínum augum lítur hver silfrið.
„Ef ekki eru peningar í verðlaunum líkt
og felst í orðinu: að það sé verið að launa
mann með einhverju verði – þá eru verð-
laun ekkert annað en utanípiss. Þau
tengjast kannski mest þeim sem veitir
verðlaunin og vill skreyta sig með verð-
launahafanum á einhvern hátt. Auðvitað
er ég hrokafullur að segja þetta en við
skulum ekki gleyma því að verðlaun eru
tískufyrirbæri sem urðu svona áberandi
og mikilvæg á Íslandi með fjármálaból-
unni. Þau eru ákveðin aðferð til að neyt-
endamerkja hlutina á sama hátt og gagn-
rýnendur gefa stjörnur til að stimpla
hlutina fyrir kaupendur.“
Það vakti athygli að Benedikt tileinkaði
Menningarverðlaun DV ungum blaða-
manni, sem hafði nýverið verið sagt upp
störfum á blaðinu, og var það gert í mót-
mælaskyni við það sem Benedikt kallar
„mannorðsmorð“ ritstjóra blaðsins á
blaðamanninum. Hann segist þó gera
ákveðinn greinarmun á verðlaunum.
„Gríman er bransinn. Þar eru kollegarnir
að gefa klapp á öxlina og benda á að eitt-
hvað er vel gert. Það er annað með gagn-
rýnendaverðlaun á borð við Menning-
arverðlaun DV. Með því að þiggja
verðlaun frá gagnrýnendum gefur maður
þeim ákveðið vald yfir sér og er í rauninni
að gera lögmætan á einhvern hátt þeirra
dóm yfir sér. Ef ég er tilbúinn að taka við
hrósi þeirra hlýt ég líka að taka mark á
gagnrýninni. En vegna þess að mig lang-
aði svo að nota þetta tækifæri til að benda
á berrassaðan keisara ákvað ég að taka við
verðlaununum með því fororði að ég
áskildi mér rétt til að lýsa frati á skoðanir
þessara gagnrýnenda ef þær væru mér
ekki að skapi. En þakkaði þeim samt kær-
lega fyrir hólið og lít ekki svo á að þessi
tileinkun mín á þessum verðlaunum sé
dónaleg á nokkurn hátt gagnvart þessum
gagnrýnendum.“
Benedikt kemst í ham við að ræða þessi
mál enda segir hann mikilvægt að vera
samkvæmur sjálfum sér. „Hlutverk mitt í
leikhúsinu er að benda og ég get ekki bara
bent í leikhúsinu og brosað svo framan í
myndavélarnar þegar það hentar ein-
hverjum. Við verðum að segja sannleik-
ann. Ef nágranni okkar er ofbeldismaður
sem lemur börnin sín og konuna svo við
heyrum hljóðin í þeim og hann býður
okkur svo alltaf í grill á sumrin – hvað
eigum við að gera? Eigum við að fara
brosandi til hans eins og ekkert sé? Við
berum ábyrgð gagnvart hinu almenna
siðferði og ef við samþykkjum svona hluti
vörpum við rýrð á það. En það getur verið
flókið að fylgja því eftir. Þegar ég fer núna
í viðtal við Morgunblaðið er ég þá ekki
bara að skrifa upp á að blaðið sé með
virðulegan ritstjóra sem ég get verið í
blaðaviðtali hjá? Svarið við því er í spurn-
ingarformi: Við hvaða fjölmiðil get ég tal-
að ef ég ætla að vera svo prinsippfastur?“
Eins og Benedikt kemur inn á hefur
leikstjórnin orðið æ ríkari hluti af hans
starfi síðustu ár svo það liggur beint við
að spyrja hvað það sé sem dragi hann aft-
ur og aftur í stjórnunarstólinn? Svarið
kemur eftir stutta umhugsun: „Ég var dá-
lítið erfiður sem ungur leikari því ég var
Benedikt stýrir í fyrsta sinn föður sínum Erlingi Gíslasyni, sem hér er í hlutverki Jóns sterka. Guðrún Gísladóttir er Mette, kona Arneusar. Kjartan Guðjónsson í hlutverki Von Úffelen.
„Ég er ekki leikhúsmaður
sem sækist alltaf eftir því
að stuða fólk. Nú hef ég
meiri löngun til að faðma.“
„Leikararnir kunna að gera tilboð
eða uppreisn og það fara fram
mikil skoðanaskipti,“ segir
Benedikt um æfingarferlið.
Morgunblaðið/Árni Sæberg