SunnudagsMogginn - 18.04.2010, Síða 35

18. apríl 2010 35
um án þess að þurfa að kíkja á blöðin.“
Bróðir hennar, Trevor Duke, er þekktur leikari, rúm-
lega áratug eldri.
Spurð um hvort lífsstarfið sé þegar ráðið svarar Chloë
Moretz játandi. Leiklistin sé afar heillandi og ekki komi
annað til greina en leggja hana fyrir sig.
En hún er þó ekki eina áhugamálið. „Mig hefur lengi
dreymt um að verða flugmaður, sérstaklega að fljúga
þyrlu,“ segir hún. Hún stefnir að því að mennta sig á því
sviði að gamni sínu en það verður auðvitað ekki fyrr en
aldurinn leyfir.
Chloë Moretz segir starf leikarans geta verið erfitt en
kveðst þó lukkunnar pamfíll.
„Mamma er alltaf með mér þegar ég er á tökustað og
stundum foreldrarnir báðar. Fæst börn eru svo heppin
að vera með mömmu sinni á hverjum einasta degi,
þannig að ég er mjög lánsöm. Mér finnst ég fædd undir
heillastjörnu.“
Þegar ég leyfi mér að spyrja leikkonuna ungu hvernig
sé að vera „stjarna“ – celebrity – svo ung, hlær hún. „Ég
myndi nú ekki segja að ég væri stjarna. Ég er bara 13 ára
stelpa.“ Greinilega með báða fætur á jörðinni.
Bróðir hennar, leikarinn, hefur alla tíð hvatt Chloë
áfram og til þess að feta braut leiklistarinnar af alvöru.
„Fjölskyldan hefur reyndar gert það öll – en þess þurfti
svo sem ekki. Ég hef alltaf haft mjög gaman af þessu og
var staðráðin í því sjálf að verða leikari eftir að ég komst
á bragðið.“
Hún segir að bróðirinn Luke sé í raun leiklistarkennari
hennar og þjálfari sem hafi í gegnum tíðina verið afar
handhægt. En þau hafa enn ekki leikið saman í mynd.
„Mig dreymir hins vegar um að leika með honum. Það
yrði æðislegt og er í raun takmark hjá mér.“
Í Kick-Ass leikur hún m.a. á móti hinum heimsfræga
Nicolas Cage og ber honum vel söguna. „Mér fannst frá-
bært að leika með Cage. Ég var mjög taugaveikluð áður
en ég hitti hann fyrst; Cage er frægur maður og frábær
leikari en svo kom í ljós að hann er rosalega næs og okk-
ur gekk mjög vel að vinna saman. Það er ekki hægt að
hugsa sér þægilegri samstarfsmann.“
Leikstjórinn, Matthew Vaughn, hefur greint frá því að
Cage hafi verið nánast sjálfkjörinn í myndina, því hann
sé einn þekktasti myndasögusafnari heims. Cage mun
einn af fáum sem eiga upprunalegt eintak af fyrsta tölu-
blaði Superman-myndasagnanna, svo dæmi sé tekið!
Myndirnar þrjár þar sem Moretz kemur við sögu og
frumsýndar eru á þessu ári eru af mismunandi toga. Hún
segist hafa gaman af öllu því sem leiklistin býður upp á;
hasar, gamanmyndum, dramatík … En hún dregur ekki
dul á að mjög skemmtilegt hafi verið að leika í Kick-Ass
þar sem hasarinn er í fyrirrúmi. Ofbeldið er reyndar
gríðarlegt og mörgum finnst allt að því vafasamt að barn
skuli fara með þetta hluverk. Hún leggur þó sjálf áherslu
á að ekki megi taka þetta of bókstaflega enda myndin
byggð á teiknimyndasögu. „Og ég tók að sjálfsögðu ekki
að mér hlutverkið nema með samþykki foreldra minna.
Þau lásu reyndar handritið yfir á undan mér; ég hafði
ekki hugmynd um hvað myndin var fyrr en þau höfðu
kynnt sér málið og samþykkt að ég fengi að vera með.
Þannig er það alltaf,“ sagði leikkonan unga áður hún
kvaddi. Þurfti að fara að leggja á borð áður en vinkon-
urnar kæmu í afmælið.
Nicolas Cage og Moretz. Ekki hægt að hugsa sér þægilegri samstarfsmann, segir hún.
Hættuleg? Virðist saklaus en er víst ekki öll þar sem hún er séð.
’
Mamma er alltaf með
mér þegar ég er á töku-
stað og stundum for-
eldrarnir báðar. Fæst börn
eru svo heppin að vera með
mömmu sinni á hverjum ein-
asta degi, þannig að ég er
mjög lánsöm. Mér finnst ég
fædd undir heillastjörnu.
N
ú hefur áhugi á siðgæðisumræðu vax-
ið, og kallað er eftir gömlu gildunum.
Einatt virðist samt sem að litið sé á
siðfræði sem eitthvað sem stendur
utan við okkur, markmið sem maður getur til-
einkað sér og notað ef svo býður við að horfa,
siðgæði sé eitthvað sem er utan okkar en ekki
innra með okkur. En það er einmitt þar sem við
verðum að leita svara við hinum siðferðislegu
spurningum og álitamálum sem leita á, innra
með okkur, í hjarta manns og samvisku. Siða-
reglur geta aldrei náð yfir allar siðlausar ákvarð-
anir. Siðuð manneskja veit sig bera ábyrgð.
Manneskjan er sköpuð af Guði og til samfélags
við Guð og náungann, og við berum ábyrgð á
hvert öðru og lífinu gagnvart Guði. Siðgæðið
gengur út frá því að við séum samferða, saman í
því að takast á við vandkvæðin og viðfangs-
efnin, saman í því að komast upp og út úr
vandkvæðum og áfram til góðs fyrir lífið og
heiminn. Við verðum því að sjá siðgæðislega
ábyrgð okkar, spurningarnar um gott og illt,
rétt og rangt, frá tveimur sjónarhornum: núsins
og eilífðar. Guð talar til manneskjunnar ekki í
eitt skipti fyrir öll, heldur í samtali og sam-
verkan sköpunarinnar sem endurnýjar, um-
myndar, endurskapar. Hann minnir okkur enn
og aftur á kröfuna um að trúa á Guð og elska
náungann eins og sjálfan sig.
Jesús kom ekki til að afnema lögmálið heldur
uppfylla það, eftir því sem hann segir sjálfur
(Matt. 5.17). Í og með Jesú erum við meðvituð
um hina ströngu kröfu lögmálsins og að við höf-
um syndgað og erum í þörf fyrir náð og hjálp-
ræði. Við erum öll týndir synir og dætur föð-
urins á himnum sem elskar og virðir, og
fyrirgefur þeim sem snúa sér til hans. Þótt
syndin setji enn mark sitt á mannlegt allt og
dauðinn sé óhjákvæmilegur þá ber okkur samt
að berjast gegn afleiðingum syndarinnar og efla
það sem lífið eflir í opinberu og einkalífi í þeim
fjölmörgu smáu og stóru siðrænu ákvörðunum
sem við tökum frá degi til dags.
Sagan um syndafallið (1. Mós. 3) varpar ljósi á
að við höfum misst fótanna á hinni siðgæðislegu
braut sem skaparinn hefur markað okkur. Við
erum ráðvillt og ringluð andspænis því sem sál
og samviska býður, og ótal raddir, áhrif og áreiti
laða og kalla. Þess vegna þurfum við á leiðsögn
að halda, leiðarkorti og áttavita til að finna veg-
inn heim. Það er að finna í orðinu, bæn og trú.
Boðskapur Biblíunnar um náð Guðs og hjálp er
eilífur, sígildur, og verður því að boða, kenna og
bera áfram. Hann er umfram allt fluttur með
sögum, dæmisögum, táknum og vísunum sem
við verðum að túlka í ljósi tímans, aðstæðna og
krafna dagsins. Að endurtaka í sífellu einstakar
ritningargreinar Gamla og Nýja testamentisins í
breytilegum aðstæðum merkir ekki endilega að
boðorð kærleikans er í heiðri haft. Það er hægt
að skaða og spilla og eyða og deyða með orðinu.
Það sýnir freistingasagan í Matt. 4. berlega.
Djöfullinn var iðinn við að vitna í orðið: „… því
að ritað er: …“ Við verðum ætíð að spyrja hvað
kærleikurinn til náungans krefst í þessum eða
hinum aðstæðunum. Og líta til fordæmis Jesú
Krists, sem túlkar ritninguna, varpar ljósi á
kröfur hennar og boð.
Gildi, sið-
gæði, boð
og breytni
IV Siðgæði
Hugvekja
Karl Sigurbjörnsson