Morgunblaðið - 07.05.2010, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 7. MAÍ 2010
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á http://www.mbl.is/mogginn/leidarar/
Út af fyrirsig þurftiekki frek-
ari staðfestingu á
að fyrningarleiðin
sem ríkisstjórnin
vill fara í sjávarútvegi sé ófær.
Sterk rök hafa verið færð fyrir
þeirri skoðun að sú leið sé lík-
leg til að valda kollsteypu í
sjávarútveginum og skaða
stórkostlega jafnt byggðirnar
sem þjóðarbúið í heild.
Má til að mynda vísa í
skýrslu Deloitte frá síðast-
liðnu hausti þar sem sagði að
„flest félög í sjávarútvegi
myndu fara í þrot og afskrifa
þyrfti skuldir þeirra“ yrði
fyrningarleiðin valin. Jafn-
framt væri hætta á að verð-
mæti myndu tapast þar sem
þekkingu á veiðum, vinnslu og
sölu sjávarafurða þyrfti að
byggja að hluta til upp aftur. Í
þeirri skýrslu kom einnig fram
að umræðan um innleiðingu
fyrningarleiðar hefði þegar
skapað mikla óvissu í grein-
inni. Óvissa er nokkuð sem
enginn ábyrgur aðili kallar yf-
ir undirstöðuatvinnugrein
þjóðar.
En þó að ekki þyrfti frekari
staðfestingu á göllum fyrning-
arleiðarinnar var ekki verra að
Háskólinn á Akureyri skyldi
vinna skýrslu um afleiðingar
þess fyrir fjárhag sjávar-
útvegsfyrirtækja ef aflaheim-
ildir yrðu innkall-
aðar í áföngum til
endurúthlutunar,
eins og samstarfs-
lýsing ríkisstjórn-
arinnar gerir ráð
fyrir, svo vitnað sé til orða
Fiskifrétta um málið.
Björn Valur Gíslason, þing-
maður Vinstri grænna og
varaformaður endurskoð-
unarnefndar sjávarútvegs-
ráðherra, segir í viðtali við
Fiskifréttir að skuldastaða
sjávarútvegsins bjóði ekki upp
á það að veiðiheimildir séu
innkallaðar og þeim endur-
úthlutað gegn gjaldi. Hann
telur þess vegna „að það verði
að fara einhverjar aðrar leiðir
en lagt var upp með í byrjun“.
Mikilvægt er að fá slíka yf-
irlýsingu frá stjórnarþing-
manni. Líkurnar á því að hægt
verði að forða sjávarútveg-
inum og þjóðarbúinu frá því
tjóni sem yrði ef áform rík-
isstjórnarinnar yrðu að veru-
leika aukast með hverjum
stjórnarþingmanninum sem
áttar sig á staðreyndum máls-
ins.
Það dugar hins vegar ekki
að einstaka stjórnarþingmenn
nái áttum í málinu. Rík-
isstjórnin verður að breyta um
stefnu, eyða þannig óvissu og
skapa viðunandi rekstrarskil-
yrði fyrir þennan undirstöðu-
atvinnuveg.
Stjórnarþingmaður
telur að stjórnin
sé á rangri leið}
Andstaðan eykst við
fyrningarleiðina
Því er stundumhaldið fram að
skilyrði fyrir far-
sæld í stjórnmála-
lífi sé að menn séu
leiðinlegir. Tölu-
verður hópur hefur
gegnum tíðina uppfyllt þetta
skilyrði vel, þótt skort hafi upp
á annað. Og enn er dágott
framboð á mönnum sem standa
vel að vígi hvað þetta snertir.
En skemmtilegir menn hafa
einnig náð langt í stjórnmálum
og létt mönnum lund á sama
tíma. Má nefna Ólaf Thors sem
gott dæmi um innlenda menn
og Ronald Reagan um þá er-
lendu. Vinstrimenn héldu því
gjarnan fram að slíkum fjör-
kálfum væri ekki treystandi til
mikilvægra verkefna. Þar
þyrftu þeir húmorslausu að
koma til. En ásamt hinu ríka
skopskyni bjuggu þessir tveir
bæði yfir ábyrgðarkennd og al-
vöru og náðu góðum árangri í
stjórnmálastarfi. Stjórn-
málajöfurinn Winston Chur-
chill þótti á sinni tíð einn
fyndnasti maður sinnar stétt-
ar. Og hann dugði
þó ekki illa til mik-
illa verka. Sagan
er því afdrátt-
arlaus.
Það er því ekki
hægt að hafa það á
móti Jóni Gnarr að hann sé
fyndinn. En hann verður hins
vegar að vera tilbúinn í hitt
líka verði hann kjörinn. Þær
tillögur sem Jón hefur kynnt
fram að þessu hafa verið dálítið
sérkennilegar, eins og hann
hefur sjálfsagt stefnt að. En
þær hafa þó ekki verið vitlaus-
ari en tillagan um sérstaka
hagvöxtinn í Reykjavík. Hún
var þó flutt af manni sem ekki
er hægt með neinni sanngirni
að saka um að vera skemmti-
legur.
Konan í borgarstjórnar-
stólnum hefur á hinn bóginn
sýnt að hún nær árangri meðan
önnur stjórnvöld klúðra sínum
málum. Og hún hefur um leið
sýnt án allrar tilgerðar að hún
er glaðbeitt og hress og gengur
til verka full af fjöri og ábyrgð í
senn. Það er góð blanda.
Það er ekki ófrá-
víkjanlegt skilyrði
að stjórnmálamenn
séu leiðinlegir}
Gaman og alvara fer vel saman
E
f marka má spár þegar þetta er
skrifað hafa þingkosningar í
Bretlandi endað á þann veg að
enginn flokkur hefur meirihluta
í neðri deild þingsins og ef ein-
hver hefur meirihluta er hann mjög lítill.
Ótrúlegasta fólk hér á landi er þegar farið að
eigna sér hlut í velgengni Frjálslynda flokks-
ins breska, þar á meðal sumir samfylking-
armenn – sem er merkilegt í ljósi þess að Sam-
fylkingin er sköpuð í ímynd hins svokallaða
„Nýja Verkamannaflokks“ Tony Blair.
Ég held hins vegar að sjálfstæðismenn hér á
landi ættu að horfa vandlega á gengi Íhalds-
manna í Bretlandi og læra af háttsemi leiðtoga
þess flokks, David Cameron.
Fyrir um ári var Íhaldsflokkurinn með
hreint ótrúlegt forskot í skoðanakönnunum.
Mældist hann með um 45 prósenta fylgi á móti 25 pró-
senta fylgi Verkamannaflokksins og tæplega 20 prósenta
fylgi Frjálslynda flokksins.
Stór hluti þess fylgis var eflaust byggður á mikilli
óánægju með forsætisráðherrann Gordon Brown og
Verkamannaflokkinn almennt, en ef vel hefði verið haldið
á spilunum hefði Íhaldsflokkurinn getað siglt inn í kosn-
ingar vongóður um góðan meirihluta á þingi.
Cameron og ráðgjafar hans glutruðu því tækifæri hins
vegar niður með því að sigla lóðbeint inn á miðjuna og í
ákveðnum tilvikum yfir hana.
Minnir það óþægilega á orð formanns Sjálfstæð-
isflokksins og annarra áhrifamanna þar um að
flokkurinn eigi að sækja inn á veiðilendur
miðjumoðsins.
Slík áform hljóma eflaust vel í eyrum mark-
aðs- og auglýsingasérfræðinga og að ákveðnu
leyti virðast þau rökræn. Þegar enginn flokk-
ur er til hægri við Sjálfstæðisflokkinn geta
hægrimenn ekkert annað gert en að kjósa
hann þótt þeir geri það með óbragð í munn-
inum, en þeir sem eru lengra til vinstri eru
hins vegar líklegri til að greiða flokkinum at-
kvæði sitt. Það er því allt að vinna og engu að
tapa.
Þessi rökhugsun er hins vegar röng. Í
fyrsta lagi er engin kosningaskylda á Íslandi.
Þeir hægrimenn sem blöskrar jafnaðar- og
miðjumennskan í Sjálfstæðisflokknum þurfa
ekki að kjósa og margir þeirra munu skila
auðu í kosningum að öðru óbreyttu. Í öðru lagi er erfitt að
sjá að maður, sem leggur áherslu á gildi jafnaðar-
mennsku, velji Sjálfstæðisflokkinn fram yfir vinstriflokk-
ana, hversu langt inn á miðjuna sem flokkurinn sækir.
Sjálfstæðisflokkurinn verður aldrei frjálshyggjuflokk-
ur og hefur aldrei verið það, hvað sem líður ofsafengnum
yfirlýsingum froðufellandi vinstrimanna um nýfrjáls-
hyggju (hvað sem það nú þýðir). Flokkurinn hefur hins
vegar haft hlutverk sem talsmaður ákveðinnar markaðs-
og einstaklingshyggju, sem á sér fylgismenn í stórum
hluta þjóðarinnar. Sjálfstæðisflokkurinn getur séð í Bret-
landi hvað gerist ef hann gleymir því.
Bjarni
Ólafsson
Pistill
Lexía fyrir Sjálfstæðisflokkinn
STOFNAÐ 1913
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Ritstjórar:
Davíð Oddsson Haraldur Johannessen
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal
Útgefandi:
Óskar Magnússon
„Mjög fáar bókanir
að koma inn“
FRÉTTASKÝRING
Eftir Egil Ólafsson
egol@mbl.is
Þ
að sem er verst við þetta
er að það eru mjög fáar
bókanir að koma inn,“
segir Kristján Daní-
elsson, hótelstjóri á Rad-
isson Hótel Sögu, þegar hann er
spurður um áhrif eldgossins í Eyja-
fjallajökli á bókanir á hótelinu. For-
stjóri Icelandair hefur sömu sögu að
segja. Bókanir séu aðeins fjórðungur
af því sem þær ættu að vera á þessum
árstíma.
Áður en eldgosið hófst í Eyja-
fjallajökli sögðu forystumenn í ferða-
þjónustunni að útlit væri fyrir besta
ferðamannaár í sögunni. Frá janúar
til mars fjölgaði erlendum ferða-
mönnum um 5% miðað við sömu mán-
uði í fyrra. Viðsnúningur varð hins
vegar eftir að eldgosið hófst. Ferða-
mönnum fækkaði í apríl um 17% í
samanburði við apríl í fyrra. Ferða-
menn í mars voru tæplega 26 þúsund,
en þeir voru hins vegar 23 þúsund í
apríl.
Ferðaþjónustan varð fyrir miklu
áfalli þegar Keflavíkurflugvöllur lok-
aðist í apríl. Kristján sagði að sem
betur fer hefði flugvöllurinn verið op-
inn undanfarna daga en um tíma
hefði litið út fyrir að landið væri að
tæmast af ferðamönnum.
Kristján sagði að það væri enn
nokkuð um afbókanir en það væri
ekkert óeðlilegt á þessum tíma. Það
versta væri hversu lítið kæmi inn af
bókunum fyrir sumarið. „Aðal-
ástæðan fyrir þessu er að fólk treyst-
ir því ekki að flugsamgöngur séu
komnar í lag. Það er ennþá öskugos í
gangi og það truflar flugsamgöngur.
Meðan þetta ástand varir er þetta allt
mjög erfitt.“
Vonar að öskugosið hætti
Kristján sagði mjög gott að átak til
að kynna landið væri að fara í gang.
Upplýsa þyrfti fólk um að það væri
ekki hættulegt að koma til Íslands.
Vonandi kæmi það til með að skila til-
ætluðum árangri.
„Ég vona bara að þetta öskugos
hætti og við taki fallegt hraungos.“
Kristján sagði að nýting á hótelinu
undanfarna daga væri búin að vera
vel undir áætlunum. „Síðustu 10 dag-
arnir eru búnir að vera mjög lélegir
og með því versta sem við höfum séð.
Apríl varð undir meðalmánuði, en við
reiknuðum með að hann yrði mjög
góður mánuður.“
Birkir Guðnason, forstjóri Ice-
landair, hefur sömu sögu að segja og
Kristján. Ekki sé mikið um afbókanir
en bókanir skili sér mjög hægt inn.
Birkir sagði í lok apríl að bókanir
væru aðeins fjórðungur af því sem
væri eðlilegt á þessum árstíma. Hann
segir að staðan sé óbreytt. Bókanir
hafi ekki enn tekið neinn kipp. Mark-
aðsátakið eigi vonandi eftir að breyta
því.
Ferðaþjónustan tekur inn mest af
sínum tekjum yfir sumarmánuðina,
en aðra mánuði er reksturinn í járn-
um eða í tapi. Það er því mjög alvar-
legt fyrir fyrirtæki í ferðaþjónustu ef
þau eru rekin með tapi framan af
sumri.
Kristján bendir á að þegar svona
gerist átti menn sig á hversu ferða-
þjónustan sé mikilvæg. Fækkun
ferðamanna leiði til minni veltu í
verslunum, veitingastöðum, hjá leigu-
bílum, símafyrirtækjum og fleirum.
Morgunblaðið/Kristinn
Ferðamenn Miklu færri ferðamenn hafa komið til landsins en vænst var.
Ferðamenn virðast óttast að komast ekki til landsins og að verða fastir hér.
Mjög hægði á bókunum erlendra
ferðamanna til landsins eftir að
eldgosið hófst. Bókanir hafa ekki
tekið við sér þó að þrjár vikur séu
síðan gosið hófst.
Fréttir um að aukinn kraftur hafi
færst í gosið í Eyjafjallajökli og að
meiri aska komi frá eldstöðinni eru
ekki góð tíðindi fyrir ferðaþjón-
ustuna. Mökkurinn náði um tíma 10
km hæð í gær, en það þýðir að askan
nær mun hærra upp í háloftin. Þetta
eru vond tíðindi fyrir flugfélögin því
að ef askan kemst upp í 30 þúsund
feta hæð er hún komin í sömu hæð
og flugvélar eru í. Undanfarna daga
hefur askan ekki náð svona hátt og
því hefur t.d. engin truflun orðið á
alþjóðaflugi yfir Íslandi.
Spáð er vestanáttum fram yfir
helgi sem þýðir að askan leitar í átt-
ina frá Keflavíkurflugvelli. Ef vind-
urinn snýr sér í austanátt er sú
hætta fyrir hendi að loka þurfi flug-
vellinum á ný með tilheyrandi tjóni
fyrir flugfélögin og óþægindum fyr-
ir farþega.
AUKINN
KRAFTUR
››