Morgunblaðið - 07.05.2010, Blaðsíða 20

Nokkrar staðreyndir
um sundlaug Álftaness
SUNDLAUG okkar
Álftnesinga hefur verið
gerð að táknmynd fjár-
hagsvandræða líkt og
tómur glerturninn á
Höfðatorgi er oft
tengdur við offjárfest-
ingu í byggingariðnaði.
Heyrst hefur:
„Sveitarfélagið Álfta-
nes fór á hausinn vegna
sundlaugarinnar.“
Nei, mjög hröð fólksfjölgun, án
uppbyggingar tekjustofna, gerði
sveitarfélaginu mjög erfitt að
standa við skuldbindingar sínar. Á
tímabilinu 2000 til 2008 jókst íbúa-
fjöldi um rúm 60%. Sveitarfélögum
ber skylda að sjá börnum fyrir
menntun hvernig sem þau eru í
stakk búin til þess enda notar
sveitarfélagið 84% af föstum skatt-
tekjum sínum til fræðslu- og upp-
eldismála samanborið við 56% á
höfuðborgarsvæðinu öllu. Hlutfalls-
lega mikil útgjöld Álftaness til
skólamála eru eðlileg þar sem börn
og unglingar eru 18,6% íbúa sam-
anborið við 11-15% á höfuðborg-
arsvæðinu.
„Álftnesingar eru bruðlarar að
vilja fá sundlaug í sínu sveitarfé-
lagi, nóg er til af sundlaugum í
grenndinni.“
Nei, samkvæmt námskrá er
skylda að kenna börnum á grunn-
skólaaldri sund. Á því
tæpa ári sem sundlaugin
hefur verið í notkun eru
skólasundheimsóknir
orðnar um 6.400. Þessar
heimsóknir jafngilda 128
fulllestuðum 50 manna
rútuferðum í eitthvert ná-
grannasveitarfélagið með
tilheyrandi umstangi og
útgjöldum vegna leigu á
sundaðstöðu.
„Svo toppuðu þeir allt
með því að byggja lands-
ins stærstu rennibraut og
öldulaug.“
Nei, öldulaugarbúnaðurinn kost-
aði um 19 milljónir og vatns-
rennibrautin 35 milljónir króna
með uppsetningu auk kostnaðar við
kerin sem taka við krakkaskar-
anum. 60 milljónir eru miklir pen-
ingar, en þó ekki nema 2,5% af
heildarskuldum sveitarfélagsins.
Þessar viðbætur við laugina hafa
eflaust átt sinn þátt í því að hinn 1.
apríl sl. höfðu 90.886 manns heim-
sótt laugina frá opnun hennar hinn
23. maí 2009. Ef gert er ráð fyrir
að 15% gesta séu ekki Álftnesingar
en komi í laugina vegna sérstöðu
hennar má áætla að viðbótartekjur
vegna þeirra séu nú þegar tæplega
tvær milljónir króna sem koma til
móts við rekstrarkostnað sundlaug-
arinnar.
Eftir Rannveigu
Önnu Guicharnaud
Rannveig Anna
Guicharnaud
Höfundur skipar 3. sæti á lista
Álftaneshreyfingarinnar.
20 Umræðan KOSNINGAR 2010
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 7. MAÍ 2010
PRESTASTEFN-
AN sem var haldin í lok
apríl sl. kaus að vísa
málefninu „Ein hjú-
skaparlög“ til biskups
Íslands og kenning-
arnefndar kirkjunnar
fremur en að lýsa yfir
stuðningi sínum við það
á stefnunni sjálfri.
Raunar var helmingur
prestanna reiðubúinn
að skrifa undir stuðn-
ingsyfirlýsingu en hinn helmingur
var það ekki. Þessi niðurstaða þýðir
þó alls ekki að prestar þjóðkirkj-
unnar og guðfræðingar séu á móti
hugtakinu um „Ein hjúskaparlög“
ólíkt því sem nokkrar fréttir hermdu
ranglega eða misskildu.
Meginástæðurnar fyrir því að um
helmingur prestanna vildi bera málið
undir kenningarnefnd eru einkum
tvær: Í fyrsta lagi er það óvissa um
hvaða áhrif „Ein hjúskaparlög“ munu
hafa á samband þjóðkirkjunnar við
aðrar kirkjur í heiminum en aðeins
tvær kirkjur, sænska kirkjan og sam-
einaða kanadíska kirkjan (United
church of Canada) hafa viðurkennt
hjónavígslu milli samkynhneigðra
para í dag og í öðru lagi finnst mörg-
um prestum vanta staðfestingu á því
hvort kirkjulegur skilningur á hug-
takinu „hjónaband“ nái til ein-
staklinga af sama kyni. Mér skilst að
hvorugt af ofangreindu sé nýtt af nál-
inni og hafi verið til umræðu und-
anfarin ár. Ég tel því að það sé bara
tímasóun að bera málið undir kenn-
ingarnefnd aftur en ég trúi því þó að
nefndin muni vera jákvæð í áliti sínu
á einum hjúskaparlögum.
Samt sem áður finnst mér sem
ákveðin vanþekking og ótti sé enn til
staðar á meðal okkar
presta. Ég á hér ekki
við þá sterku fordóma
sem ákveðinn hópur
fólks hefur gegn sam-
kynhneigð heldur van-
þekkingu og ótta hjá
fólki sem hefur frekar
góðan skilning á mál-
efnum samkyn-
hneigðra. Þetta skynja
ég í viðhorfi eins og:
„En staðfest samvist
tryggir samkynhneigðu
fólki sömu réttindi og fólki í hjóna-
bandi. Það skiptir því engu máli þó að
staðfest samvist sameinist í einum
hjúskaparlögum.“ Að mínu mati
varðar skoðun af þessu tagi ekki rétt-
indi fólks heldur afhjúpar hún í raun
fordóma og mismunun sem er djúp-
stæð. Víst er staðfest samvist „næst-
um“ það sama og hjónaband. Nú er
hægt að vígja staðfesta samvist hjá
presti með blessun. Af hverju verður
þá staðfest samvist að vera aðskilin
frá hjónabandi? Sumir munu svara:
„Af því að staðfest samvist er milli
einstaklinga af sama kyni, en hjóna-
band er milli karls og konu.“ Einmitt.
Munurinn milli hjónabands og stað-
festrar samvistar snýst bara um
kynjasamsetningu.
En af hverju þurfum við að að-
greina þessi tvö fyrirbæri sem hafa í
raun sama innihaldið eftir kynja-
samsetningu? Það hníga engin lög-
fræðileg rök að því, þar sem þessi tvö
form eru nú þegar jöfn að réttindum.
Það eru engin trúarleg rök sem hægt
er að færa fyrir því, a.m.k. í lúth-
erskri guðfræði, þar sem hjónaband
er borgaralegt hugtak. Ástæðan fyrir
því að málið hefur verið sent til kenn-
ingarnefndar, eins og ég skil það, er
fremur sú að laga á það að kenn-
ingaumhverfi kirkjunnar svo að
hjónaband samkynhneigðra falli þar
inn í. Það eru því ekki rök sem skilja
að þessi tvo form kirkjulegrar bless-
unar á sambandi tveggja einstaklinga
af sama kyni heldur aðeins áhyggjur
og ótti gagnkynhneigðra. Ég held að
staðfest samvist hafi sögulega merk-
ingu, en á þeim grundvelli er hún að-
eins tímabundið hugtak sem brúar
bilið á milli hinnar neikvæðu hegð-
unar samfélagsins í garð samkyn-
hneigðra í fortíðinni og jákvæðrar
framtíðar. Hún er ekkert annað en
„sérmeðferð“ til þess eins að leyfa
samkynhneigðum að njóta réttinda
sinna í sínu umhverfi en ekki í sam-
eiginlegu umhverfi með öllum öðrum
borgurum.
Ef til vill höfum við gagnkyn-
hneigðir þroskast nægilega til þess
að sýna samkynhneigðum góðan
skilning og vináttu – svo framarlega
sem þeir búa í sínum heimi. Það er
hins vegar ótti sem hindrar menn í að
nálgast „ein hjúskaparlög“ og við
þurfum að komast yfir hann. Meiri-
hluti samfélagsins á að sjá að það er
ekki þörf á neinni girðingu á milli sín
og samkynhneigðra. „Staðfest sam-
vist“ er jú girðing sem meirihlutinn
vill halda til þess að aðgreina sam-
kynhneigð frá umhverfi sínu. Mér
sýnist þetta vera atriði sem við eigum
að velta vel fyrir okkur. Við þurfum
að halda áfram að losa okkur við for-
dómana og fræðast og láta af órök-
studdum ótta gagnvart samkyn-
hneigðum og óþarfa aðgreiningu ef
við viljum byggja upp samfélag þar
sem réttlæti og kærleikur ríkir. Að
þessu leyti varða „ein hjúskaparlög“
meirihluta samfélagsins en ekki að-
eins samkynhneigða sjálfa.
Hvers vegna þurfum
við „ein hjúskaparlög“?
Eftir Toshiki Toma
»Meirihluti sam-
félagsins á að sjá að
það er ekki þörf á neinni
girðingu á milli sín og
samkynhneigðra.
Toshiki Toma
Höfundur er prestur innflytjenda.
LEIÐTOGAR í
stjórnmálum keppast
nú við að iðrast og
ferst þar líkt og farí-
seum þeim sem vildu
helst iðrast sem hæst
svo að allir heyrðu. En
í iðrunarlestri gömlu
hrunflokkanna er samt
falskur tónn.
Flokkar þessir
hreyktu sér af því um langt árabil
að hafa skapað „góðærið“ meðan
bankabólan hét því nafni. Talsmenn
ríkisstjórnarinnar bentu á fjöl-
margt því til sönnunar að þeir
hefðu komið hlutunum í kring með
einkavæðingu bankanna, með sam-
þykkt EES og með auknu frjáls-
ræði í viðskiptum. Við vorum harla
mörg bláeyg meðal kjósenda þess-
ara flokka sem trúðum þessu að
einhverju eða öllu leyti.
Nú þegar öllum má vera ljóst að
„góðærið“ var að stórum hluta tek-
ið að láni og restinni stolið er kom-
ið annað hljóð í strokkinn. Forystu-
menn flokkanna biðjast reyndar
margfaldlega afsökunar á því að
hafa ekki verið árvökulir, að hafa
ekki horft gagnrýnum augum á
hlutina en taka um leið fram að
sökin sé fyrst og fremst
og eiginlega eingöngu
bankanna. Rétt eins og
„góðærið“ áður var eig-
inlega eingöngu stjórn-
málamönnum að þakka.
Vissulega voru þeir
Björgólfur Thor og Sig-
urður Einarsson í miklum
metum meðal stjórn-
arflokkanna tveggja en
það var aldrei haft á orði
að þeir ættu góðærið, sem
samt er nú þeim að kenna
eftir á.
Í þessu er fólgin mikil afneitun.
Staðreyndin er að Íslandsbersar
allra tíma eru inni við beinið eins.
Upphafið að ránskapnum lá í því
þegar stjórnarflokkarnir tveir
ákváðu að ræna þjóðina ríkisbönk-
unum og gefa þá staurblönkum vin-
um sínum. Í þessari skuldsettu yf-
irtöku bankanna voru á ferðinni
stærri afglöp en svo að það sé líð-
andi að þau liggi refsilaus hjá
garði.
Meðan ekki liggur óyggjandi fyr-
ir hverjir vissu og stóðu að því
óheillaverki höfum við litla mögu-
leika á að gera upp við hrunið.
Eftir Bjarna
Harðarson
Bjarni Harðarson
Höfundur er atvinnurekandi og skip-
ar annað sætið á lista VG í Árborg í
komandi sveitarstjórnarkosningum.
Að þakka sér góðærið
en kenna bönkunum
um harðærið
MORGUNBLAÐIÐ birtir alla út-
gáfudaga aðsendar umræðugreinar
frá lesendum. Blaðið áskilur sér rétt
til að hafna greinum, stytta texta í
samráði við höfunda og ákveða hvort
grein birtist í umræðunni, í bréfum
til blaðsins eða á vefnum mbl.is.
Blaðið birtir ekki greinar, sem eru
skrifaðar fyrst og fremst til að
kynna starfsemi einstakra stofnana,
fyrirtækja eða samtaka eða til að
kynna viðburði, svo sem fundi og
ráðstefnur.
Innsendikerfið
Þeir sem þurfa að senda Morgun-
blaðinu greinar eru vinsamlega beðn-
ir að nota innsendikerfi blaðsins.
Formið er undir liðnum „Senda inn
efni“ ofarlega á forsíðu mbl.is. Einnig
er hægt að slá inn slóðina
www.mbl.is/sendagrein.
Ekki er lengur tekið við greinum
sem sendar eru í tölvupósti.
Nánari upplýsingar gefur starfs-
fólk greinadeildar.
Móttaka aðsendra greina
–– Meira fyrir lesendur
PANTAÐU AUGLÝSINGAPLÁSS
Katrín Theódórsdóttir
Sími: 569 1105
kata@mbl.is
Þann 14.maí gefur Morgunblaðið út
sérblað Ferðasumar 2010
ferðablað innanlands.
Ferðablaðið mun veita upplýsingar
um hvern landshluta fyrir sig.
Ferðablaðið höfðar til allrar
fjölskyldunnar, þannig að allir ættu
að finna sér stað eða skemmtun
við hæfi.
MEÐAL EFNIS:
Fjölskylduvænar uppákomur um land allt.
Hátíðir í öllum landshlutum
Gistimöguleikar.
Ferðaþjónusta.
Útivist og náttúra.
Uppákomur.
Skemmtun fyrir börnin.
Sýningar.
Gönguleiðir.
Tjaldsvæði.
Skemmtilegir atburðir.
Ásamt fullt af öðru
spennandi efni.
NÁNARI UPPLÝSINGAR GEFUR:
PÖNTUNARTÍMI AUGLÝSINGA:
Fyrir kl. 16, föstudaginn 7. maí.
Ferðasumar 2010
ferðablað innanlands