Morgunblaðið - 07.05.2010, Blaðsíða 19

19
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 7. MAÍ 2010
Burstað af Beethoven Fjölmennur hópur starfsmanna safna, meðal annars Þjóðminjasafnsins og Listasafns Íslands, starfaði í Byggðasafninu á Skógum í gær við að þrífa muni sem hafa orðið
fyrir öskufalli vegna eldgossins í Eyjafjallajökli. Þorgerður Hanna Hannesdóttir, starfsmaður Þjóðskjalasafns Íslands, burstar hér af styttu af tónskáldinu Beethoven.
Kristinn
FYRIR sextíu árum
tók saga Evrópu nýja
stefnu. 9. maí 1950
bauð Robert Schu-
man, utanríkis-
ráðherra Frakklands,
löndum Evrópu og
Þýskalandi þar á með-
al að taka þátt í sam-
eiginlegu pólitísku
verkefni. Þetta var
kjarkmikið skref í átt
til friðar og sáttar svo skömmu eft-
ir seinni heimsstyrjöld, en fyrir
vikið er stríð á milli hinna evrópsku
grannríkja í bandalaginu óhugs-
andi. Aðdráttarafl bandalagsins ýtti
undir hrun kommúnismans og lok
kalda stríðsins. Ríkisstjórnir Evr-
ópu hafa smám saman fundið leiðir
til að leysa ágreining sinn í samein-
ingu. Fundarherbergi í Brussel
hafa tekið við af blóðugum vígvöll-
um. Það eru framfarir.
Þegar ferðin hófst á dögum
Schumans, Adenauers og annarra
stofnenda voru ríkin sex og við-
fangsefnið kol og stál. Nú erum við
bandalag 27 lýðræðisríkja og 500
milljóna borgara og náum yfir Evr-
ópu frá Finnlandi til Portúgals og
Írlandi til Rúmeníu. Við deilum
stærsta markaði heims og mik-
ilvægri löggjöf, flest okkar hafa
sameiginlega mynt, við deilum
landamærum og pólitískum stofn-
unum; við deilum fortíð og framtíð.
Þið leggið nú hart að
ykkur að ganga í lið
með okkur.
Það er ekki alltaf
auðvelt að deila hlut-
um. Akkurinn er fólg-
inn í því að styrkur
allra og möguleikar
aukast. Þess vegna
gerum við það. Hins
vegar þýðir það að
deila með öðrum að
stundum hafa vand-
ræði eins áhrif á alla.
Þegar unnið er að
sameiginlegu markmiði hverjum og
einum til góðs verða menn einnig
að vera viðbúnir því að takast sam-
eiginlega á við óvænt bakslag.
Samstaða er einskis virði ef hún á
aðeins við þegar vel viðrar.
Söguleg velgengni dugar ekki til
að varða sameiginlega framtíð.
Hverja kynslóð verður að sannfæra
að nýju um að við þörfnumst sam-
bandsins eða að hún vilji ganga í
það.
Hvers vegna halda 27 ríki áfram
að vinna saman? Vegna þess að
ríkisstjórnir landanna 27 gera sér
grein fyrir því að í hnattvæddum
heimi okkar daga gætu þær ekki
lengur tryggt velferð og öryggi
borgaranna ef þær væru einar á
báti. Því er það svo að jafnvel þótt
þær séu ekki sammála um allt og
deili stundum harkalega kjósa rík-
isstjórnirnar 27 frekar aðild að
Evrópusambandinu en að standa
einar úti í kuldanum.
En hvers vegna þurfa þær á
borgurunum að halda í þessu verk-
efni? Vegna þess að engin ríkis-
stjórn kemst af án stuðnings fólks.
Því vil ég ræða um hvað Evrópa
hefur þér að færa og hvað hún vill
fá frá þér.
Evrópusambandið færir fólki
margvíslegt hagræði, neytendum,
ferðalöngum og frumkvöðlum. Fólk
í sambandinu getur nú flogið ódýrt
til borga og stranda um alla álfuna.
Símtöl innan sambandsins kosta
aðeins brot af því sem þau gerðu.
Öruggt er að kaupa vöru frá hvaða
ESB-landi sem er. Með aðild að
ESB er auðvelt að komast í nám
erlendis. Því má segja – eins og
bent er á í bæklingum okkar í
Brussel – að „Evrópa“ hafi opnað
rými frelsis og tækifæra.
Við þurfum þó að vera hrein-
skilin. Þegar blasir við neyðar-
ástand eins og nú gerir vegur slíkt
hagræði ekki nægilega þungt.
Stjórnmálamenn þurfa einnig að
svara erfiðu spurningunum. Til
dæmis: hvers vegna höfum við,
fimmtán Evrópuþjóðir og AGS,
ákveðið að lána 110 milljarða evra
til að hjálpa Grikkjum og tryggja
framtíð evrunnar? Eða: hvers
vegna teljum við, 27 Evrópuríki, að
vesturhluti Balkanskaga – svæði
sem skammt er síðan leið miklar
þjáningar vegna stríðs – ætti þegar
þar að kemur að fá aðild? Þessi
málefni snúast ekki bara um hag-
ræðingu fyrir suma heldur tilvist-
arlegan stöðugleika og frið fyrir
alla.
Sem forseti framkvæmdastjórnar
Evrópusambandsins, þar sem 27
þjóðarleiðtogar koma saman til að
fjalla um horfur og vanda okkar
Evrópubúa, vil ég ávarpa ykkur.
Við biðjum ekki um ákefð og fána-
burð, við biðjum þig ekki að ganga
í friðarkór. Við biðjum aðeins um
árvekni þína. Við viljum að þú áttir
þig á því að þegar við gerum sam-
komulag eða leysum vanda dagsins
býr oft meira undir en bara sam-
komulagið, meira en bara vandinn.
Þegar mest er undir á þessum
augnablikum eru örlög sjálfrar
Evrópu oft í húfi. Saman verjum
við þann fjársjóð, sem okkur er
kær.
Leyfið mér að minna ykkur á
hvað við erum að verja. Evr-
ópubúar njóta forréttinda í heim-
inum. Lönd okkar eru öfunduð fyr-
ir pólitískan stöðugleika, fyrir
velferðarkerfi og félagslega aðstoð,
fyrir lífsgæðin í Evrópu. Í Evrópu-
sambandinu býr hálfur milljarður
karla og kvenna, sem hafa hlotið
einhverja bestu menntun og þjálf-
un, sem um getur í heiminum. Við
erum mesta viðskiptaveldi heims.
Þetta er árangur, sem vert er að
vera stoltur af. Hann sýnir ein-
staka getu okkar til að þróast og
tryggja um leið arfleifð okkar. Við
höfum enn getuna til þess.
Í breytilegum heimi eru hins
vegar önnur svæði tilbúin til að
gera betur en við efnahagslega.
Störf okkar og áhrif eru í húfi.
Þjóðernishyggja og lýðskrum veita
ekki svör við þessum áskorunum.
Til að verja okkar evrópsku gildi,
hagsmuni og störf þurfum við að
halda áfram að vinna saman og
þegar við förum fram á eigin spýt-
ur að gera það í sameiginlega þágu.
Heimurinn í dag krefst styrkari
efnahagsstefnu og aukinnar ein-
ingar í utanríkis- og umhverfis-
málum. Ég fagna því að allir aðilar
að framkvæmdastjórn ESB eru til-
búnir að axla þessa sameiginlegu
ábyrgð.
Fyrir sextíu árum lögðu Schu-
man og félagar í sameiginlegt verk-
efni. Löndunum, sem slógust í för,
hefur vegnað vel. Ekki er lengur
hægt að tala bara um „Brussel“.
Málið snýst um velgengni, öryggi
og sameiginleg örlög hálfs milljarðs
manna í 27 lýðræðisríkjum og
þeirra, sem hafa hug á að bætast í
hópinn í okkar fallegu álfu.
Í dag bið ég ykkur aðeins um
eitt, að staldra við og átta ykkur á
því að við Evrópubúar erum í
þessu saman.
Eftir Herman
Van Rompuy »Heimurinn í dag
krefst styrkari efna-
hagsstefnu og aukinnar
einingar í utanríkis- og
umhverfismálum.
Herman Van Rompuy
Höfundur er forseti framkvæmda-
stjórnar Evrópusambandsins.
Hvers vegna Evrópa þarfnast þín nú