Fréttablaðið - 11.11.2011, Blaðsíða 18

18 11. nóvember 2011 FÖSTUDAGUR
FRÁ DEGI TIL DAGS
greinar@frettabladid.is
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík SÍMI: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRAR: Arndís Þorgeirsdóttir arndis@frettabladid.is, Kristján Hjálmarsson, kristjan@frettabladid.is Trausti Hafliðason trausti@frettabladid.is og Höskuldur Daði Magnússon (dægurmál) hdm@frettabladid.is
HELGAREFNI: Sigríður Björg Tómasdóttir sigridur@frettabladid.is MENNING: Bergsteinn Sigurðsson bergsteinn@frettabladid.is ALLT OG SÉRBLÖÐ: Roald Eyvindsson roald@frettabladid.is og Sólveig Gísladóttir solveig@frettabladid.is
ÍÞRÓTTIR: Sigurður Elvar Þórólfsson seth@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Kolbrún Ingibergsdóttir kolbrun@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI OG ÚTGÁFUSTJÓRI: Ari Edwald
RITSTJÓRI: Ólafur Þ. Stephensen olafur@frettabladid.is AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Steinunn Stefánsdóttir steinunn@frettabladid.is
Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að
fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í
gagnabönkum án endurgjalds. Issn 1670-3871
L
ögreglan hefur beitt símahlerunum í mjög vaxandi mæli
við rannsókn sakamála á undanförnum árum. Undanfarin
tvö ár hafa dómstólar þannig kveðið upp rúmlega 170
úrskurði á ári sem heimila lögreglu að hlera síma fólks.
Framan af þessu ári virðist þróunin sú sama. Sjálfsagt
munar hér talsvert um rannsóknir embættis sérstaks saksóknara,
sem fékk 72 sinnum heimild til símhlerana í fyrra.
Símahleranir geta verið nauðsynlegt rannsóknarúrræði en mikil-
vægt er að beita því ekki of frjálslega, þar sem þær vega augljós-
lega að friðhelgi einkalífs.
Ýmsir hafa þó áhyggjur af
að á eftirlit með þeim skorti.
Róbert Spanó, forseti lagadeildar
Háskóla Íslands, gagnrýndi skort
á eftirliti með hlerununum í pistli
sínum hér í blaðinu í byrjun
mánaðarins. Hann benti á að
ríkissaksóknari ætti að fylgjast
með að lögreglustjórar sinntu þeirri skyldu sinni að tilkynna þeim
sem væru hleraðir um það eins fljótt og verða mætti, en saksóknari
hefði upplýst að því eftirliti væri lítið sinnt vegna fjárskorts.
Róbert lagði sömuleiðis til að skoðað yrði hvort ástæða væri til
að skipa sérstakan talsmann þess sem væri hleraður, líkt og tíðk-
ast í Danmörku og Noregi. Vegna þess að enginn gætir hagsmuna
þess sem sætir rannsókn eru dómsúrskurðir um símhleranir aldrei
kærðir til Hæstaréttar. Aukinheldur liggja engar upplýsingar fyrir
um hversu mörgum hleranabeiðnum dómstólar hafna. Þá taldi
Róbert vafa leika á hvort við brotum sem sérstakur saksóknari
rannsakaði lægi í öllum tilvikum nægilega þung refsing til að rétt-
læta að þessu rannsóknarúrræði væri beitt.
Bogi Nilsson, fyrrverandi ríkissaksóknari, tók undir gagnrýnina
í helgarblaði Fréttablaðsins. Það sama gerðu Bjarni Benediktsson,
formaður Sjálfstæðisflokksins, og Ögmundur Jónasson
innanríkisráðherra í umræðum á Alþingi fyrr í vikunni. Ögmundur
sagðist hafa vakið athygli ríkissaksóknara á málinu og daginn eftir
gat Fréttablaðið sagt frá því að saksóknari hygðist nú efla eftirlitið
og krefðist þess af dómstólum að fá afrit af öllum úrskurðum í
hlerunarmálum, sama hvort hleranir væru samþykktar eða ekki.
Í gær sagði Fréttablaðið síðan frá því að starfsmaður símafyrir-
tækis lægi undir grun um að hafa hlerað símtal í heimildarleysi.
Það er ósannað hvort svo er, en einnig kom fram að ekkert ytra
eftirlit væri með framkvæmd símahlerana hjá símafyrirtækjunum.
Ásgeir Karlsson, yfirmaður greiningardeildar ríkislögreglustjóra,
telur að nauðsynlegt sé að lögreglan athugi bakgrunn starfsmanna
sem taki þátt í framkvæmd símahlerana.
Almenningur verður að geta treyst því að lögregla beiti ekki
símahlerunum nema rík ástæða sé til og grunur leiki á alvarlegum
glæpum. Fólk verður sömuleiðis að geta treyst því að fjarskipta-
leynd sé rækilega tryggð hjá símafyrirtækjunum. Það eru gagn-
kvæmir hagsmunir þeirra og viðskiptavinanna að meira eftirlit sé
með þeim starfsmönnum sem taka þátt í að framkvæma hleranir.
Síðast en ekki sízt hlýtur ríkissaksóknari að verða að gegna sínu
lögbundna eftirliti með rannsóknum lögreglunnar. Þar geta menn
ekki borið fyrir sig fjárskort. Ef lögreglan hefur mannskap til að
hlera 170 manns á ári verður saksóknari að hafa mannskap til að
hafa eftirlit með þeirri starfsemi.
Ólafur Þ.
Stephensen
olafur@frettabladid.is
SKOÐUN HALLDÓR
Nú hillir undir að Rammaáætlun fái formlega stöðu eftir afgreiðslu
Alþingis. Fjöldi fólks hefur komið að
undirbúningi áætlunarinnar, þar á
meðal margt færasta vísindafólk þjóðar-
innar. Orkuveita Reykjavíkur hefur átt
þess kost að koma að undirbúningi og
mótun þeirra aðferða sem beitt hefur
verið til að ná víðtækri sátt um orkumál
eftir áralangan ágreining. Fyrir það er
þakkað.
Allt frá því snemma á síðustu öld hafa
Reykvíkingar þurft að sækja sér orku til
lýsingar og hitunar í önnur sveitar félög.
Höfuðborgin stendur á nesi og hefur
neysluvatn, rafmagn og heitt vatn verið
sótt sífellt austar, fyrst í Elliðaárnar og
nú síðast upp undir Hengil. Hagsmunir
borgarsamfélagsins hafa því lengi legið
í því hvaða aðgang það hefur að orku-
gjöfum til langrar framtíðar.
OR sér þorra Íslendinga fyrir hita-
veitu. Í umsögn sinni um Rammaáætlun
leggur fyrirtækið áherslu á að orku-
vinnsla til lengri framtíðar sé ekki úti-
lokuð á þeim hluta Hengilssvæðisins
sem talið er best fallið til slíkra umsvifa,
þ.e. við Bitru. Það er mikilvægt að Orku-
veitan hafi tiltæk nokkur vinnslusvæði
í Henglinum sem sátt er um að nýta í
áföngum. Þau þurfa að tryggja örugga
orku á veitusvæðinu en einnig þurfa þau
að standa undir sjálfbærum rekstri jarð-
hitasvæðanna.
Stjórn OR hefur nýlega ítrekað að
engin áform séu að svo stöddu um bygg-
ingu Bitruvirkjunar. Litið til framtíðar
leggur OR til að Bitru verði raðað í bið-
flokk. Með því að setja nýtingu þar í
bið er skapað svigrúm til að fara heild-
stætt og vandlega yfir mið- og austur-
hluta Hengilsvæðisins og ganga lengra í
greiningu, samráði og stefnumörkun en
gert hefur verið til þessa. Þannig verður
unnt að afla frekari upplýsinga og fá
fram betri lausnir, byggða á reynslu, en
hingað til um hvaða áhrif orkunýting þar
muni hafa á náttúrufar og útivistargildi
svæðisins. Það er sú leið sem OR vill
fara. Þeim upplýsingum og sjónarmiðum
sem að baki henni búa er lýst í umsögn
OR sem birt er á www.rammaaaetlun.is.
Langtímaáætlun
um verndun og orkunýtingu
Orkumál
Hólmfríður
Sigurðardóttir
umhverfisstjóri
Orkuveitu
Reykjavíkur
Valið af handahófi?
Frumtök, Félag atvinnurekenda
og Samtök verslunar og þjónustu
hafa unnið heljarinnar greiningu á
íslenskum lyfjamarkaði og falið hana
velferðarráðuneytinu til úrvinnslu.
Greiningin er allrar athygli verð, og
ekki síður myndavalið
í skýrslunni. Forsíðuna
prýðir mynd af dreyminni
ungri konu sem flatmagar
á grasbala og er ekki
sýnilega lyfjuð eða lasin.
Inni eru tvær myndir,
önnur af miðaldra fólki í
gönguferð og hin af konu
sem liggur innan um
haustlauf og les í bók. Það
þarf býsna skapandi hugsun til að
tengja þetta íslenska lyfjamarkaðnum
og að manni læðist sá grunur að
höfundar hafi tekið rannsóknir sínar á
honum skrefi of langt.
Engin meiri háttar mistök
Jónas Fr. Jónsson hefur frá hruni
haldið því sjónarmiði ötullega
á lofti að hann hafi ekki gert
nein alvarleg mistök við
stjórnvölinn hjá Fjármála-
eftirlitinu. Stofnunin hafi
bara verið undirmönnuð
og því ekki í stakk
búin til að fylgja
eftir örum vexti
bankanna.
Íslenski súrrealisminn
Þess vegna jaðrar það við súrrealisma
að Jónas skuli núna verja hendur
Ingólfs Guðmundssonar, fyrrverandi
framkvæmdastjóra Íslenska lífeyris-
sjóðsins, í dómsmáli gegn FME. FME
telur að Ingólfur hafi sýnt lausatök
við stjórn sjóðsins árið 2008, ekki
brugðist rétt við aðstæðum og matað
FME á röngum upplýsingum – og það
í forstjóratíð Jónasar. Hlutverk Jónasar
er að reyna að sannfæra dómara um
að starfsfólk FME, þeirra á meðal
Ragnar Hafliðason, aðstoðarforstjóri
hans um árabil, sé úti að aka í
málinu. Þessu rugli tryðu líklega
fáir utan landsteinanna.
stigur@frettabladid.is
Eftirliti með símahlerunum ábótavant:
Hver er að hlusta?