Morgunblaðið - 04.11.2010, Blaðsíða 4

4 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 4. NÓVEMBER 2010
Anna Lilja Þórisdóttir
annalilja@mbl.is
Flestir hafa leitað til hjálparstofnana
í enda mánaðar, þegar laun og bætur
eru gengin til þurrðar. En það virðist
vera að breytast.
Sífellt fleiri sækja matarúthlutanir
í upphafi mánaðar, en í byrjun októ-
ber sóttu yfir eitt þúsund manns mat-
og hreinlætisvörur til Mæðrastyrks-
nefndar og Fjölskylduhjálpar. Í gær,
við fyrstu úthlutun mánaðarins, voru
þeir tæplega eitt þúsund.
„Ég hélt ekki að það kæmu svona
margir annan mánuðinn í röð. Ég sá
mörg ný andlit,“ sagði Ásgerður Jóna
Flosadóttir, formaður Fjölskyldu-
hjálparinnar.
Matarúthlutun Mæðrastyrks-
nefndar hófst klukkan tvö í gær.
Klukkan eitt var starfsfólk nefndar-
innar önnum kafið við að setja upp
tjald við innganginn, en með tilkomu
þess þurfa gestir Mæðrastyrksnefnd-
ar ekki að bíða úti í köldum vetrar-
stormum. Þegar fólk kemur á staðinn
þarf að gefa upp kennitölu og sýna
skilríki. Það er fært inn í skrá, sem
tengist Þjóðskrá.
„Umræðan um að fólk sé að villa á
sér heimildir til að fá ókeypis mat
byggist á fordómum,“ segir Ragn-
hildur Guðmundsdóttir, formaður
stjórnar Mæðrastyrksnefndar. „Við
vitum að þeir eru miklu fleiri sem
hugsa hlýlega til okkar. Mæðra-
styrksnefnd á marga vini og vel-
unnara.“
Nokkur gagnrýni hefur verið á
störf hjálparstofnana að undanförnu.
„Talað er um niðurlæginguna sem
felst í því að standa í biðröð og að láta
afhenda sér mat í poka. En hingað
kemur fólk með reisn og við tökum á
móti því með reisn. Hins vegar mynd-
um við gjarnan vilja að rót vandans
yrði fundin,“ segir Ragnhildur.
„Félagsþjónusta Reykjavíkurborg-
ar hefur sent fólk til okkar þegar allt
um þrýtur hjá þeim. Það er því afar
einkennilegt að fá gagnrýni úr þeirri
áttinni,“ segir Ragnhildur og segir
hjálparstofnanir taka við þegar hinu
opinbera sleppir.
Ásgerður Jóna tekur í sama
streng. „Á meðan ástandið er svona
slæmt, þá er ekki hægt að aðstoða
fólk öðruvísi en með sjálfboðastarfi.
Velferðarapparatið virðist ekki vera
fært um neitt annað en að viðhalda
sjálfu sér. Það er endalaust verið að
búa til nefndir og halda ráðstefnur.
En það hjálpar ekki fólki, sem á ekki
fyrir mat.“
Mikil neyð þegar í
upphafi mánaðar
 „Ráðstefnur hjálpa ekki fólki sem á ekki fyrir mat“
Hanna María Pétursdóttir, fimm ára gömul telpa, teiknaði fyrir ári mynd
af broskarli. Móðir hennar, Auður Lind Aðalsteinsdóttir, lét framleiða tíu
þúsund endurskinsmerki með mynd af karlinum broshýra, með það í
huga að allur ágóði af sölunni rynni til Fjölskylduhjálparinnar. Hún fékk
styrk frá ýmsum fyrirtækjum til að fjármagna framleiðslu endurskins-
merkjanna.
Nú hefur broskarlinn heldur betur látið gott af sér leiða, fyrir utan það
að þjóna hlutverki sínu dyggilega sem öryggistæki í svartasta skamm-
deginu. Í gær færði Hanna María Fjölskylduhjálpinni allan ágóða af sölu
broskarlanna og nam hann 1,1 milljón króna.
Broskarlar fyrir milljón
HJÁLPARSAMTÖK EIGA MARGA VINI
Broskarl Teikning Hönnu Maríu Pétursdóttur af broskarli hefur glatt marga.
FRÉTTASKÝRING
Jónas Margeir Ingólfsson
jonasmargeir@mbl.is
Norðurlandaráð samþykkti í gær til-
lögu þess efnis að ráðið beindi þeim
tilmælum til Norrænu ráðherra-
nefndarinnar að
dönsk stjórnvöld
hættu að vísa nor-
rænum þegnum
úr landi sem
þörfnuðust fé-
lagslegrar að-
stoðar. Danir
hafa vísað sex
hundruð og þrjá-
tíu manns úr
landi frá árinu
2000 með skírskotun til þarfar þeirra
fyrir félagslega aðstoð. Þetta er talið
brjóta í bága við norræna sáttmálann
um félagslega aðstoð og félagslega
þjónustu frá árinu 1994. Í tillögum
þingsins kemur fram að hin norrænu
ríkin túlki þennan sáttmála á þann
veg að öllum þegnum frá Norð-
urlöndum séu tryggð sömu réttindi.
Helgi Hjörvar, forseti Norð-
urlandaráðs, segir Karen Elleman,
samstarfsráðherra Dana, hafa gert
grein fyrir þessum brottvís-
unarmálum og afstöðu Dana í þeim í
þinginu í gær. „Hún áréttaði það að
þeir teldu sínar aðferðir ekki vera
brot á norræna sáttmálanum. Um
það sköpuðust mjög harðar umræð-
ur og mikil áhersla lög á mikilvægi
þess að réttindi íbúa á Norð-
urlöndum séu túlkuð eins í öllum
löndunum. Þetta er náttúrlega einn
vinnumarkaður sem við höfum,“ seg-
ir Helgi.
Þverpólitísk samstaða
Tillagan var samþykkt með fimm-
tíu og átta atkvæðum gegn fimm.
Helgi segir þetta til marks um þver-
pólitíska samstöðu um málið. „Það
verður að teljast mjög breið og þver-
pólitísk samstaða. Bæði þvert á hitt
pólitíska litróf og þvert á öll löndin.
Samstaða um það að þetta sé ekki
viðunandi og auðvitað mikilvægt fyr-
ir fólk sem er í vandræðum og leitar
til hins opinbera í vandræðum sínum
að því sé ekki vísað úr landi. Þetta
eru skýr skilaboð til Danmerkur frá
Norðurlandaráði.“
Helgi segist vita um mál þar sem
Íslendingi var meinuð félagsleg þjón-
usta í Danmörku.
„Við vitum um eitt mál sem tengist
íslenskri konu sem átti von á barni og
leitaði eftir aðstoð í tengslum við það.
Það mál er í áfrýjun og hún dró um-
sókn sína til baka og sem betur fer
eru þetta ekki mörg mál sem hafa
farið í hið formlega ferli.“
Helgi kveður þó fjölmargt fólk
ekki leita réttar síns í slíkum málum
þar sem það sé ekki í stöðu til þess.
„Það er auðvitað umtalsverður fjöldi
tilfella þar sem fólki hefur verið sagt
að það ætti að fara úr landi og hefur
ekki skotið málinu áfram. Það hefur
bara hlýtt því og er væntanlega í
mjög lélegri aðstöðu til að standa á
rétti sínum fyrst það er að leita eftir
aðstoð.“
Skýr skilaboð til Dan-
merkur frá nágrönnum
 Meina norrænum þegnum um aðstoð  „Harðar umræður“
Vísað úr landi
» Danmörk hefur vísað 630
manns úr landi á tíu árum með
skírskotun til þarfar þeirra fyr-
ir félagslega aðstoð.
» Aðrar Norðurlandaþjóðir
hafa ekki meinað þegnum slíka
aðstoð.
» Þing Norðurlandaráðs beinir
nú þeim tilmælum til danskra
stjórnvalda að vísa ekki nor-
rænum þegnum úr landi.
Helgi Hjörvar
Strandríkjaráðstefna Heimssýnar
Grand hótel föstudaginn 5. nóvember kl. 9:00 til 12:00
Grænland, Ísland, Færeyjar og Noregur mynda samfellda landfræði-
legri keðju á N-Atlantshafi. Ríkin eru virk í alþjóðlegu samstarfi og
standa utan Evrópusambandsins, þótt blikur séu á lofti vegna um-
sóknar Íslands. Á ráðstefnunni verða ræddar áskoranir sem ríkin fjögur
standa frammi fyrir á 21. öld.
Dagskrá
Ásmundur Einar Daðason alþingismaður og formaður Heimssýnar
Ávarp
Högni Höydal, þingmaður og formaður Þjóðarflokksins í Færeyjum
Norður-Atlantshafssamband sem valkostur við ESB
Heming Olaussen formaður Nei til EU í Noregi
Norsk andspyrna gegn ESB, norðurslóðir og vestnorrænt
samstarf utan ESB
Josef Motzfeldt, formaður Inatsisartut og forseti grænlenska þingsins
Hagsmunir strandríkja í Norður-Atlantshafi og Evrópusam-
bandsins eru andstæðir (Skriflegt erindi)
Björn Bjarnason, fyrrverandi dómsmálaráðherra
Er eitt strandríkið, Ísland, að hverfa?
Pallborðsumræður undir stjórn Páls Vilhjálmssonar, framkvæmdastjóra
Heimssýnar.
Ráðstefnustjóri er Ragnar Arnalds, fyrrverandi ráðherra og formaður
Alþýðubandalagsins
Ráðstefnan eru öllum opin og aðgangur er ókeypis.
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
„Auðvitað erum við að þessu í fullri
alvöru og ef menn eru að spyrja hver
stefnan sé þá fórum við yfir það í dag
[í gær]. Við erum að tala um stefnuna
í nýsköpunarmálum, í mannafls-
frekum stórframkvæmdum, í græn-
um störfum og svo framvegis. Sjálf-
stæðisflokkurinn hefur sett fram
sínar hugmyndir í þessum málum og
þær munu sannarlega koma til um-
ræðu ef þeir vilja fara í slíkt samráð,“
segir Jóhanna Sigurðardóttir for-
sætisráðherra, aðspurð um þá gagn-
rýni stjórnarandstöðunnar að ekkert
nýtt hafi komið fram á fundi um at-
vinnu- og skuldamál með stjórninni í
gær.
„Ég held að það sé þetta sem verið
er að kalla eftir og ef menn halda að
þetta sé eitthvert leikrit, eins og mér
finnst þeir stundum vera að nefna, þá
er full alvara að baki þessu hjá okk-
ur.“
Fundur í Þjóðmenningarhúsinu
Jóhanna boðar fund um skulda-
vanda heimilanna eftir næstu helgi.
„Það verður væntanlega á mánu-
daginn sem skýrsla þessarar nefndar
liggur fyrir og þá viljum við í fram-
haldinu boða til fundar aftur í Þjóð-
menningarhúsinu með öllum þeim
aðilum sem komu að þessum málum
fyrir þremur vikum.“
– Þú ert skipstjórinn á þessu skipi
og stýrir stjórninni. Stjórnarand-
stæðingar gagnrýna þig fyrir að vera
ekki nógu sýnileg og að þú sért orðin
þreytt. Hvað viltu segja um þessi tvö
atriði?
„Þetta er alrangt. Ég er uppfull af
bjartsýni fyrir hönd samfélagsins um
að við getum náð okkur út úr þessu
ef við berum gæfu til þess að ná sam-
an um lausn á erfiðleikunum. Við
þurfum á jákvæðni að halda í sam-
félaginu en ekki svartsýni, sem mér
finnst of mikið bera á hjá stjórnar-
andstöðunni.“
– Þú minnist á að þið séuð hálfnuð.
Sérðu fyrir þér að þessi stjórn ljúki
kjörtímabilinu?
„Já. Auðvitað stefnum við að því að
ljúka þessu kjörtímabili og það er
ágætt að þessir menn sem eru að
gagnrýna okkur svona hart muni eft-
ir því hvert er nú upphafið að þessum
erfiðleikum sem við erum að glíma
við.“
Hefur ekkert fram að færa
Bjarni Benediktsson, formaður
Sjálfstæðisflokksins, telur stjórnina
ekki hafa lagt fram neitt nýtt.
„Hún hefur auðvitað ekkert annað
fram að leggja en einhvers konar al-
menn áform um að reyna að bregðast
við. Fyrir mér er það algerlega
óskiljanlegt hvers vegna ég ætti að
fara að ganga til samstarfs við rík-
isstjórnina um að hvika frá þeim hug-
myndum sem ég tel að komi þjóðinni
að gagni. Þetta er eingöngu gert til
að skapa frið um ríkisstjórn sem ég
tel að hafi ekki afl eða mátt til þess
að ljúka verkefninu.“
Jóhanna lýsir
sig tilbúna
til samráðs
 Vill skoða tillögur sjálfstæðismanna
 Kveðst munu ljúka kjörtímabilinu
Jóhanna
Sigurðardóttir
Bjarni
Benediktsson