Morgunblaðið - 04.11.2010, Page 21

Morgunblaðið - 04.11.2010, Page 21
UMRÆÐAN 21 MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 4. NÓVEMBER 2010 Í nýlega föllnum dómi við Héraðsdóm Suðurlands komst dóm- arinn að því að almennur borgari á Íslandi hafi tekið lán í erlendri mynt og ógengistryggt þrátt fyrir að samið hafði verið um geng- istryggingu og erlenda vexti. Dómarinn og lögmaðurinn Í síðustu grein undirritaðs í Morgunblaðinu var bent á að þáver- andi dómsmálaráðherra lagði eitt sinn fram frumvarp til laga um lög- menn. Frumvarpið hafði verið í smíðum hjá Réttarfarsnefnd um nokkurn tíma og lagði upp með að lögmenn yrðu ekki skyldaðir í félag, þ.e. að það yrði félagafrelsi, enda sögð hætta á réttarspjöllum ella ef menn yrðu þvingaðir undir einn “vinskap“. Frumvarpið, með réttarbótinni, var gert óvirkt að stórum hluta, m.a. af lögmanni Lýsingar hf., sem varði það félag í svokölluðum gengislánamálum nýlega. Alþingi var misnotað, ábyrgð lögmanna var gerð að engu gegn almennum mannréttindum. Dómarinn og þrællinn Með nýföllnum dómi hafa átt sér stað réttarspjöll á Íslandi. Venju- legt fólk var dæmt til þrældóms í andstöðu við almenn mannréttindi, eftir þungbæra málsmeðferð og með dómara sem virð- ist hafa aðra sýn á mannréttindi en þorri löglærðra um allan heim. Hafa of lágar tekjur dómara stefnt dóms- kerfinu í hættu? Lögmaðurinn og þrællinn Lögmaður stefndu sýndi af sér dóm- greindarskort og stefndi umbjóðanda sínum í meiri áhættu með þvældum málflutningi sínum en efni stóðu til. Hver ber þarna ábyrgð? Er það Lögmannafélagið, Úrskurðarnefnd lögmanna, sem úr- skurðar innan eigin vébanda og vin- skapar, eða lögmaðurinn sjálfur? Lögmaður stefndu óskaði eftir áliti EFTA-dómstólsins. Sú ósk kom ekki fram á réttum stað og tíma við flutning málsins. Formið er fast. Lögmaðurinn hef- ur svo yfirgnæfandi umboð í lögum frá umbjóðanda sínum að þar ræður hann öllu, hvað sem tautar og raul- ar. Dómarinn beitir dómsvaldi sínu óspart fyrir ríkið og bankann gegn þrælnum þrátt fyrir aukinn rétt neytenda í lögum síðustu ár. Þræll- inn er því seldur í ánauð í umboði lögmanns sem gæti alveg eins hafa viljað að þetta færi svo illa sem raunin varð. Umbjóðandinn er neytandi og fórnarlamb í senn. Hann hefur ekki þekkingu á þessum sviðum og treystir presti sínum, lögfræð- ingi og lækni. Flestir virðast vera starfs- menn ríkisins og dæma ávallt í eigin sök. Þetta þekkir íslensk þjóð. Dómurinn og bankinn Gengistryggt lán í erlendri mynt að jafn- virði 20 milljóna króna hinn 5. sept- ember 2007 var gengistryggt. Gleymdist það? Greiða átti LIBOR- vexti af láninu sbr. efni þess. Í mál- inu kemur skýrt fram að Íslands- banki hf. hafi fengið lánið tekið yfir að fjárhæð 16.345.211 JPY og 174.186 CHF hinn 14. október 2008, þ.e. í miðju hruninu. Slitastjórnir að hámarka virði kröfuhafa? Þessi fjárhæð m.v. gengi gjald- miðlanna 5. september 2007 nemur 19.551.711 krónum en ef miðað er við 14. október 2008 nemur hún 34.443.031 krónu og þá er aðeins miðað við höfuðstól og ekki tillit tekið til afborgana. Rangt? Á þessum tíma lá ekki fyrir dóm- ur Hæstaréttar um ólögmæti geng- istryggðra lána sem féll í júní 2010 og varðaði skuldbindingar í íslensk- um krónum, ekki erlendri mynt. Þeir sem tóku ákvörðun um virði lánanna við yfirfærsluna yfir í hina nýju banka á þessu virði verða að bera hallann af því að hafa ekki reiknað þetta rétt. Áhættan liggur hjá þeim en ekki þrælnum. Bankinn, ríkið og réttlætið Gengistryggðu lánin í erlendri mynt áttu að lækka við fall krónu. Lánin eru gengistryggð þar sem er- lendi höfuðstóllinn tekur breyt- ingum. Slíkt vinnur með fjár- málastöðugleika, ekki gegn honum og er réttlátt. Það vita allir nú að bankarnir unnu gegn almenningi, gegn ríkinu, en nú virðist sem ríkið vinni með bönkum og gegn almenn- ingi. Það er óréttmætt að bera fyrir sig yfirfærslu lánsins og verðgildi þess í mati aðila eins og dómarinn virðist gera. Lánið átti að færast hinn 14. október 2008 í hinn nýja banka á um 9.332.711 JPY (gengi 1,0715 isk/jpy) og um 102.891 CHF (gengi 97,19 isk/chf) en ekki á því virði sem að framan greinir og gert var. Íslandsbanki hf. vélaði þrælinn í skilmálabreytingu sbr. það sem fjallað er um í dómnum. Þá var lánið tilgreint og sagt standa í 15.636.919 JPY og 166.633 CHF hinn 19. nóv- ember 2008. Stefndu töldu sig vera að fara í frystingu með lánið, vera að fá aðstoð banka síns en voru vél- uð í að samþykkja höfuðstólinn eins og bankinn og ríkið vildi hafa hann. „Inni í kompunni með mér einni svipti biskupinn af sér hempunni.“ Þrællinn og ríkið Telja má fullvíst að dómarinn í málinu, sem er maður eins og við hin, hafi dæmt eins og búið er að markaðssetja málið í fjölmiðlum mjög lengi. Var dómarinn beinlínis að stefna sjálfstæði Íslands í voða vegna áróðurs innan þriðja ríkisins? Ríkið samþykkti nýju bankana, yfirfærslu lánanna og það verð sem þau voru færð yfir á í nýja banka. Eru lögmenn og dómarar ekki leng- ur óháðir ríkinu? Er þrískipting rík- isvaldsins ekki í gildi á Íslandi? Löggjafinn hefur innleitt reglur Evrópusambandsins um neytenda- rétt. Íslenska dómskerfið og ís- lenska ríkið refsar samt sínum þræl enda sjálfstætt og fullvalda ríki. Eftir Svein Óskar Sigurðsson Sveinn Óskar Sigurðsson » Telja má fullvíst að dómarinn í málinu, sem er maður eins og við hin, hafi dæmt eins og búið er að markaðs- setja málið í fjölmiðlum mjög lengi. Höfundur er BA í heimspeki og hag- fræði. Viðskiptafræðingur, MBA. Dómarinn, þrællinn og ríkið Það er greinilegt að breyting á umræðu um kynferðislegt ofbeldi hefur orðið í samfélag- inu. Ekki líður sá dag- ur að ekki sé verið að ræða um dóma sem falla í kynferð- isafbrotamálum hér- lendis sem og erlendis. Mikilvægt er að við fáum að sjá og heyra af þeim málum sem ná alla leið inn í dómsali. Að þolandi segi frá, sé trú- að og fái tækifæri til að kæra ger- anda sinn. En við skulum átta okkur á því að flest þessara mála koma aldrei upp á yfirborðið, hvað þá að þau komist í réttarsal. Undirrituð hefur haldið erindi um forvarnir gegn kynferðislegu ofbeldi á börnum í sex ár. Í gegnum árin hafa vaknað spurningar eins og; ef börnin segja ekki frá, hvernig náum við að finna og opna umræðuna um gerendurna? Þess vegna er mikil- vægt að við opnum augu okkar fyrir spurningunni, hvernig förum við að því að þekkja ofbeldismennina/ konurnar? Carla van Dam, klínískur réttar- sálfræðingur, hefur ritað tvær bæk- ur um þetta efni þar sem kemur fram að kynferðislegt ofbeldi sé samfélagslegur vandi. Gerendur tæla til sín börnin, rífa niður varnir þeirra jafnvel fyrir framan fullorðið fólk sem áttar sig ekki á því sem er að gerast eða gerir ekkert í málinu af því það er svo „óþægilegt“. Tæl- ingin getur verið falin snerting eins og kitl, strokur utanklæða sem inn- an og jafnvel snertingar sem „óvart“ færast yfir á einkastaðina. Nuddast upp við brjóst og rass. Þessi falda snerting og strokur eru oftar en ekki framkvæmdar af fjölskyldu- meðlimum eða einhverjum sem þekkir barnið vel. Einstaklingi sem er sérstaklega ljúfur og þægilegur. Þrátt fyrir að eitthvað sé óþægilegt við hann getur enginn sett fingurinn á það. Einstaklingum sem beita kynferð- islegu ofbeldi má skipta í tvo flokka samkvæmt Carla van Dam. Grab- bers/tækifærissinna og groomer/ætlunarsinna. Þeir sem nást eru í flestum tilfellum tæki- færissinnar. Ætl- unarsinnar eru stærsti hópurinn eða 75% af gerendum kynferð- islegs ofbeldis. Þeir nota svokallaða „sölu- mannstækni“ og aðlöð- un og verða „virtir“ samfélagsþegnar. Það er þessi virðing sem þeir gera mikið til að öðlast, svo þeir virðist traustir og yf- ir allan vafa hafnir! Þeir treysta á að við lítum framhjá óþægilegri snertingu. Ræð- um ekki við aðra foreldra um óæski- lega hegðun kennara og þjálfara. Viljum ekki valda fullorðnum nein- um óþægingum. Gerendur sem eru ætlunarsinnar beita börnin ekki of- beldi fyrr en þeir hafa fyrst náð full- orðnum á sitt band og myndað sterk tengsl svo þeir séu hafnir yfir ásak- anir ef þær skyldu koma upp. Þessi aðferð er gerð af ráðnum hug af hundruðum kynferðisafbrotamanna sem þeir sjálfir hafa sagt frá, nefnir Carla í bók sinni. Með því að verða meðvitaður um hætti og hegðun þeirra geta fullorðnir nú áttað sig á því að það er á þeirra ábyrgð að vernda barnið en ekki á ábyrgð barnsins að segja frá. Carla ítrekar það í bók sinni að hér er skýr leið til að grípa inn í þar sem kynferð- isafbrotamenn sem eru „of góðir“ gætu verið að reyna að draga niður siðferðisvitund hinna fullorðnu og barnanna og þannig náð að stíga yfir mörkin þeirra. Ekki sætta þig lengur við óþægi- leg eða skrítin samskipti við fjöl- skyldumeðlimi eða aðra sem eru í kringum barnið þitt. Mikilvægt er að gera sér grein fyrir þessu þar sem 95% af þeim sem beita kynferð- islegu ofbeldi þekkja barnið. Ef við þekkjum ekki þetta ferli er upplifunin óumflýjanleg vantrú þeg- ar vel liðinn einstaklingur sem virt- ist traustur í samfélaginu fær ákæru. Ákærur sem koma frá barni eða jafnvel vandræðaunglingi gagn- vart „virtum“ eintaklingi. Orð gegn orði. Engin vitni og foreldrar barna eiga erfitt með að trúa þessu upp á einstaklinginn. Horfum ekki framhjá því lengur heldur verum tilbúin að bregðast við með þær upplýsingar sem við höfum til að vernda barnið og hindra að aðilinn fái aðgang að barninu. Í því felst ábyrgð foreldrisins. Kennari sem strýkur yfir bak og læri nemenda. Þjálfari sem vill skoða meiðsl í nára og rassi. Frændi sem heimtar að fá að sitja með börnin sem eru orðin of gömul til að það sé setið með þau. Ef við upplifum hegðun einhvers full- orðins óþægilega þá ber okkur að biðja viðkomandi að hætta. Með því er verið að gefa bæði honum og barninu skýr skilaboð. Það er ekki lagi að snerta barn á þennan hátt. Við viljum ekki að það sé komið svona fram við barnið. Með þessum orðum vil ég einnig benda á að óæskilegur aldursmunur á barni eða unglingi sem er í vina- sambandi eða nánum samskiptum við fullorðinn einstakling er eitt af því sem er varhugavert og ætti því ekki að taka því sem eðlilegum hlut. Það er ekkert eðlilegt við að fullorð- inn karlmaður sé í slíku sambandi við barn sem er 20-40 árum yngra. Eftir Sigríði Björnsdóttur »Með því að verða meðvitaður um hætti og hegðun ger- enda geta fullorðnir átt- að sig á að það er á þeirra ábyrgð að vernda barnið en ekki á ábyrgð barnsins að segja frá. Sigríður Björnsdóttir Höfundur er framkvæmdastjóri Blátt áfram. Hverjir fremja kynferðis- ofbeldi gegn börnum? Ráðamenn Morg- unblaðsins hafa neitað að birta grein undirrit- aðs á grundvelli rit- skoðunar er fram fer hjá blaðinu. Því er fróðlegt að fletta upp í Morg- unblaðinu 9. október 2010 þar sem fjallað er um þann er áskotnaðist friðarverðlaun Nóbels fyrir árið 2010. Fyrirsögn umræddrar greinar í Morgunblaðinu er: „Ættum að láta af þeim ljóta ósið að líta á orð sem glæpi.“ Þessa fyrirsögn ættu ráðamenn Morgunblaðsins að taka sér til fyr- irmyndar og fara ekki út á þá hættu- legu braut að stunda ritskoðun á efni er fjallar um glæpsamlegt athæfi af hálfu ráðandi afla í þjóðfélaginu. Umrædd grein sem óskað var eftir að birt yrði fjallaði um lögbrot og brot á mannréttindum sem framin voru af hálfu ráðandi afla í þjóðfélaginu. Þriðjungsvald í hinu þrískipta stjórnkerfi Íslendinga hefur verið á stalli eins og guðir fortíðarinnar. Það er talið glæpur að gagnrýna lögbrot þeirra er fara með dómsvaldið í landinu og dómararnir eru hinir ósnertanlegu í íslensku samfélagi. Í krafti ósnertanleikans hafa komist til valda innan dómskerfisins menn sem svífast einskis og virða ekki lög er sett hafa verið af löggjafarsamkomu þjóð- arinnar. Þetta komast þeir upp með í skjóli þess að enginn þorir að and- mæla eða benda á lögbrotin af ótta við hefndaraðgerðir af hálfu þessara manna. Dæmi eru um að lögmenn, sem eiga að vera sérfræðingar til aðstoðar hin- um almenna borgara við málflutning, neita að taka að sér mál og gefa þá yf- irlýsingu að þeir treysti sér ekki til að taka málið að sér af ótta við hefnd- araðgerðir af hálfu dómara. Ef þeir taki málið að sér geti þeir hætt sem lögmenn því þeim verði refsað af dóm- urum með því að niðurstöður í málum er þeir flytji verði alla tíð þeim í óhag. Ef lögmaður gefur tilvonandi skjól- stæðingi sínum slíka yfirlýsingu er komin skýringin á áliti meirihluta þjóðarinnar á dóms- kerfinu. Meirihluti þjóðarinnar ber ekkert traust til dómstóla. Staða dómsmála á Ís- landi í dag er eins og vald rannsóknarréttar kirkjunnar var á mið- öldum. Ótti fólks við hina ósnertanlegu er slíkur að enginn þorir að tjá sig um þá réttar- farsglæpi sem framdir eru í skjóli ósnert- anleikans. Það tók áratugi fyrir þá sem urðu fyir kynferðisglæpum hinna kristnu höfðingja að ná rétti sínum eins og fréttir utan úr heimi hafa borið með sér og slíkar fréttir hafa einnig birst í Morgunblaðinu. Það þarf hugsanlega áratuga bar- áttu á Íslandi til að tekið verði á þeim gerræðisglæpum sem framdir eru í skjóli dómstóla og dómara hins ís- lenska réttleysis. Réttarfarsnauðgun er glæpur á við hvaða aðra nauðung sem framin er. Það að þegnarnir eru beittir af hinu ráðandi afli í þjóðfélag- inu ólöglegum aðgerðum og brotið á rétti þeirra er vísbending um þann skort á sið- ferði er hefur hrjáð íslenskt samfélag eins og bankahrunið, stjórnsýslan, kirkjuveldið og dómsvaldið hefur sýnt hinum almennu þegnum íslensks samfélags á umliðnum áratugum. Hér með er skorað á ráðamenn Morgunblaðsins að afleggja rit- skoðun og virða hið ritaða mál. Aths. ritstj.: Orðaval í umræddri grein var að mati Morgunblaðsins ekki sæmandi. Greinarhöfundur neitaði beiðni um að færa það til betri vegar og þess vegna var birtingu hafnað. Morg- unblaðið gerði engar athugasemdir við innihald greinarinnar. Eftir Kristján Guðmundsson »Hér með er skorað á ráðamenn Morgunblaðsins að afleggja ritskoðun og virða hið ritaða mál. Kristján Guðmundsson Höfundur er fv. skipstjóri. Ritskoðun Morgunblaðsins

x

Morgunblaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.