Morgunblaðið - 09.12.2010, Blaðsíða 22

22 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 9. DESEMBER 2010
Slökkvilið
höfuborgasvæðisins
Munið að slökkva
á kertunum
Gætið þess að kerti séu vel
stöðug og föst í kertastjakanum
Hinn 2. desember sl.
birtist hér í Morg-
unblaðinu grein eftir
Gunnar Kristin Þórð-
arson guðfræðing og
bar yfirskriftina
„Skriflegt jafnrétti“.
Undirritaður sér sig
knúinn til að svara
grein þessari og fjalla
um nokkrar rang-
færslur og einnig að
benda á ástæður þess að karlar fara
oftar halloka í forræðisdeilum en
konur.
Greinarhöfundur kemur inn á ráð-
stöfunartekjur foreldra eftir skilnað
og setur fram dæmi um annars vegar
karl sem greiðir meðlag með tveimur
börnum sínum og hins
vegar einstæða móður með tvö
börn á framfæri. Greinarhöfundur
kynnir niðurstöðu um ráðstöf-
unartekjur þegar búið er að taka tillit
til framfærslu karlsins gagnvart
börnum sínum en ekki konunnar. Þá
setur hann dæmið þannig fram að
meðlagið renni til móður og auki ráð-
stöfunartekjur sem því nemur, en
ekki að meðlagið sé hluti föðurins í
framfærslu barnanna. Reiknar
greinarhöfundur kannski með því að
hin ríflega meðlagsgreiðsla föðursins
dugi fyrir allri framfærslu barnanna?
Það hefði alveg eins mátt snúa
dæminu við, setja karlinn í stöðu móð-
urinnar og öfugt og fá sömu nið-
urstöðu. Það er einfaldlega ekkert
misrétti þarna á ferðinni. Það foreldri
sem hefur börnin hjá sér á þeirra lög-
heimili fær einfaldlega þær bætur
sem það hefur rétt á vegna fram-
færslu barnanna. Skiptir þá engu
hvort um föðurinn eða móðurina er að
ræða.
Þegar við fjöllum um jafnrétti í
raun getum við ekki litið fram hjá
þeirri staðreynd að þátttaka feðra í
samböndum við uppeldi og umönnun
barna sinna er mun minni en þátt-
taka mæðranna. Þeir taka oftar en
ekki vinnu fram yfir fjölskyldulíf og
telja sig mikilvæga atvinnurekend-
um sínum eða eru of uppteknir af sín-
um áhugamálum. Við erum ekki
komin lengra í samfélagslegu jafn-
rétti heldur en svo að það er krafa á
karla að vinna meira en konur gera
og tómstundirnar eru tímafrekari –
margir karlar og konur ganga svo
inn í þetta hefðbundna mynstur.
Hver svo sem ástæðan er, þá eyða
feður í samböndum einfaldlega mun
minni tíma með sínum börnum en
mæðurnar.
Nýlegar rannsóknir sýna líka að
meira er um það að feður nýta sér
ekki til fulls þann rétt sem lög um
fæðingarorlof veita þeim. Þeir ann-
aðhvort taka ekki allt orlofið eða þeir
vinna svart á meðan á
orlofstöku stendur. Nú
tek ég fram að þetta er
langt frá því að vera al-
gilt, en því miður, allt of
stór hópur feðra er í
þessari stöðu.
Þegar foreldrar
standa frammi fyrir
dómstólum í forræð-
isdeilum þá skyldi því
engan undra þótt dóm-
arar taki tillit til þess-
ara þátta þegar úr-
skurðað skal og þá móður í vil í
flestum tilfellum.
Auðvitað eiga karlar að berjast
fyrir sínum réttindum ef þeim þykir
hallað á sig í málum er varða forræði
og umgengni yfir sínum börnum. En
það verður að vera innistæða fyrir
þeirri baráttu og í samfélaginu verð-
ur að vera tiltrú á að karlar séu og
vilji vera þátttakendur í uppeldi
barna til jafns við konur.
Hvers vegna þessi skyndilegi
áhugi svo margra feðra á jafnrétti
þegar þeir standa í skilnaði og for-
ræðisdeilum? Feður sem jafnvel hafa
sýnt börnum og barnauppeldi tak-
markaðan áhuga. Það skyldi þó aldr-
ei vera til að reyna að klekkja á
barnsmæðrum sínum frekar en
óvæntur áhugi á börnum sínum?
Jafnrétti þarf að vera til staðar í
sambandinu og við uppeldi og um-
mönnun barnanna allan tímann, en
ekki bara þegar hinum „ábyrgu feðr-
um“ þykir svo.
Skrifræðislegt jafnrétti er til stað-
ar nú þegar. Jafnréttið í raun er það
sem baráttan stendur um, hjá báðum
kynjunum. Það er okkar karlmanna
að sýna það og sanna að löngun okk-
ar og áhugi á að sinna börnum okkar
sé ekki bara tilkominn þegar við
sjáum fram á það að samverustund-
um getum við ekki stjórnað að vild né
ráðskast með líf barnsmæðra okkar.
Það hlýtur að vera kappsmál fyrir
karla að vilja taka jafn ríkan þátt í lífi
barna sinna jafnt innan sambands
sem utan þess vilji þeir standa undir
því að geta kallast ábyrgir feður.
Þannig getum við staðið jafnfætis
mæðrunum þegar og ef til forræð-
isdeilna kann að koma og þá sem
jafningjar í foreldrahlutverkinu.
Ábyrgð feðra
Eftir Sigurð
Magnússon.
Sigurður Magnússon
» Jafnrétti þarf að vera
til staðar í samband-
inu og við uppeldi og
umönnun barnanna allan
tímann, en ekki bara
þegar hinum „ábyrgu
feðrum“ þykir svo.
Höfundur er matreiðslumaður og er
fjögurra barna faðir.
Núna horfir í að tveir hópar lífeyr-
isþega séu að verða til. Annars vegar
starfsmenn einkageirans og hins
vegar opinberir
starfsmenn með
sinn verð- og
launatryggða líf-
eyrissjóð. Það er
ólíðandi að þurfa
að horfa upp á
þann mismun
sem er að verða.
Starfsmenn
einkageirans eru
að horfa á tap lífeyrissjóðanna um
allt að 30 prósentum og með tilheyr-
andi skerðingu á lífeyrisréttindum
sem þegar eru að talsverðu leyti
komin til framkvæmda. Opinberu líf-
eyrissjóðirnir hafa líka þurft að þola
tap og væntanlega álíka og lífeyr-
issjóðir einkageirans. En stóri mis-
munurinn er að lífeyrisréttindi op-
inbera starfsmannsins skerðast ekki
um eina krónu.
Og þá komum við að næsta þætti,
sem er að starfsmaður einkageirans
þarf ekki einungis að bera sitt 30
prósenta tap, heldur þarf hann líka
að fjármagna tap opinbera lífeyr-
issjóðsins. Það tap kemur á starfs-
menn einkageirans sem aukin skatt-
byrði sem rýrir ráðstöfunartekjur
hans um alla framtíð.
Svo til að kóróna vitleysuna og
fullkomna óréttlætið geta stjórn-
málamenn ekki séð lífeyrissjóði
einkageirans í friði og heimta af
þeim alls kyns fórnir sem munu
skerða lífeyrisréttindin enn frekar.
Þeir sjálfir njóta samt verð- og
launatryggðra lífeyrisréttinda sem
skerðast ekki um eina krónu.
Núna er komið nóg og það er ekk-
ert annað í stöðunni en að allir
landsmenn búi við sömu lífeyrisrétt-
indi. Við eigum ekki að þurfa að
horfa á einhverja forréttindahópa
með hrokaða diska af kræsingum og
ábæti á eftir á sama tíma og aðrir
þurfa að lifa á hrísgrjónum.
DAGÞÓR HARALDSSON
skrifstofumaður.
Hrísgrjón í ellinni
Frá Dagþóri Haraldssyni
Dagþór Haraldsson
Bréf til blaðsins
Í ljósi mannlegs
veruleika kann þér ef-
laust stundum að finn-
ast eins og þú sért að-
eins sem sandkorn á
strönd sem treðst und-
ir í ágangi daganna.
Sandkorn sem að lok-
um skolast burt og
verður bara einhvern
veginn viðskila við
sjálft sig og tilgang
sinn.
En veistu að í augum Guðs ert þú
svo miklu meira en það. Í hans aug-
um ertu eitthvað. Og ekki bara eitt-
hvað heldur eins og óendanlega dýr-
mæt fögur perla. „Því svo elskaði
Guð heiminn að hann gaf einkason
sinn til þess að hver sem á hann trú-
ir glatist ekki heldur hafi eilíft líf.“
Guð sendi ekki son sinn í heiminn til
þess að dæma okkur, heldur til þess
að frelsa okkur, fyrirgefa okkur og
bjóða okkur eilíft líf með sér, öllum
þeim sem það vilja þiggja.
Þú ert því ekki bara hluti af hópi
fólks sem berst bara í tilgangsleysi
áfram með straumnum af gömlum
vana. Og því síður ertu eins og hver
önnur síld í tunnu.
Höfundur og fullkomnari lífsins
hefur áhuga á þér sem persónu og
einstaklingi því að hann elskar þig
eins og þú ert, ekki eins og ein-
hverjir aðrir vilja e.t.v. að þú sért.
Hann elskar þig út af lífinu, hann
sem er vegurinn, sannleikurinn og
lífið sjálft. Hann lét meira að segja
lífið í þinn stað og reis síðan upp frá
dauðum. Hann sigraði dauðann í eitt
skipti fyrir öll og tileinkaði þér sig-
urinn, svo þú fengir lífi haldið um ei-
lífð.
Ekki mistök
eða slys
Það fer enginn í
gegnum ævina eins og
þú og það bregst eng-
inn við eins og þú því
að enginn er sem þú.
Þú ert óviðjafnanlegt
einstakt eintak, eilífð-
arverðmæti sem eng-
inn og ekkert jafnast á
við eða kemur í staðinn
fyrir.
Í augum Guðs ert þú
nefnilega ekki mistök.
Ekki fánýtur, lítilsverður hlutur eða
slys, þvert á móti. Þú ert ljóð sem
hann hefur ort og er er að yrkja með
þér. Ástarljóð, óður til lífsins. Ljóð
sem ætlað er að bera birtu og yl inn
í aðstæður þeirra sem á vegi þínum
verða, já allra þeirra sem þarf að
uppörva og herða.
Þú ert einstök sköpun hans sem
býrð yfir ómetanlegri þekkingu og
einstakri reynslu. Láttu því engan
líta smáum augum á þekkingu þína,
reynslu eða getu. Gefðu heldur af
þér og láttu muna um þig í umhverfi
þínu. Miðlaðu þannig reynslu þinni
og þekkingu, segðu sögurnar sem
þér hafa verið sagðar og kenndu
bænirnar sem þér voru kenndar í
æsku.
Ólík með misjafnar
skoðanir
Við erum nefnilega öll kölluð til
verka, góðra verka. Að vera hendur
og fætur Jesú Krists í þessum
heimi. Að sjá fólk með augnaráði
frelsarans og mæta fólki með opinn
faðminn. Hlúa að, breyta og bæta.
Vera trú í stóru sem smáu og sjá
samferðafólk okkar með hjartanu.
Já, alla sem við eigum samskipti við,
viðskipti eða umgöngumst á einn
eða annan hátt.
Þótt við séum sannarlega ólík og
með misjafnar skoðanir á mönnum
og málefnum þá höfum við öll sömu
grunnþarfirnar. Við þráum að vera
elskuð og fá að elska. Þess vegna fer
okkur best að vinna saman, tala
saman og vera samferða í gegnum
lífið. Okkur kann að vera ætluð ólík
hlutverk en þó ómissandi í þeirri
hræddu og hrjáðu og oft á tíðum
köldu veröld sem við lifum í.
Ekki bíða eftir blessunum Guðs
Guð hefur prýtt þig með ein-
hverju sem enginn gerir betur en
þú. Því að þér er ætlað ákveðið hlut-
verk samferðafólki þínu til bless-
unar, sjálfum þér til framfara og
heilla og Guði til dýrðar.
Láttu lífið ekki renna þér úr
greipum eins og sand sem fýkur út í
loftið og verður viðskila við sjálfan
sig og tilgang sinn. Láttu lífið þann-
ig ekki framhjá þér fara heldur lifðu
því. Stattu ekki bara hjá sem áhorf-
andi, bíðandi eftir blessun Guðs.
Lifðu heldur í henni frá degi til
dags.
Óendanleg verðmæti
Eftir Sigurbjörn
Þorkelsson » Þú ert ástarljóð sem
Guð hefur ort og er
að yrkja með þér frá
degi til dags. Óður til
lífsins, sem ætlað er að
bera birtu og yl inn í að-
stæður fólks.
Sigurbjörn
Þorkelsson
Höfundur er rithöfundur og sinnir nú
m.a. tímabundnum verkefnum sem
ráðgjafi hjá Vinnumálastofnun rík-
isins.