Morgunblaðið - 06.08.2011, Side 20
20 FRÉTTIRViðskipti | Atvinnulíf
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 6. ÁGÚST 2011
● Kreditkortavelta heimila jókst um 8,5
prósent á tímabilinu janúar til júní í ár
miðað við sama tímabil í fyrra. Debet-
kortavelta jókst um 4,8 prósent á sama
tíma. Raunhækkun á innlendri
greiðslukortaveltu nam 3,8 prósentum
á tímabilinu.
Greiðslukortavelta Íslendinga erlend-
is jókst um 23,3 prósent en erlend
greiðslukortavelta hérlendis jókst um
13,3 prósent á fyrri helmingi ársins
miðað við sömu mánuði í fyrra.
Greiðslukortavelta
eykst milli ára
Morgunblaðið/ÞÖK
Bjarni Ólafsson
bjarni@mbl.is
Evrópski seðlabankinn reyndi í gær að slá á
áhyggjur fjárfesta eftir miklar lækkanir á
hlutabréfamörkuðum á fimmtudag með því
að lýsa því yfir að hann gæti farið að kaupa
spænsk og ítölsk ríkisskuldabréf. Á fimmtu-
dag hafði bankinn aðeins sagst ætla að
kaupa portúgölsk og írsk ríkisskuldabréf og
olli það vonbrigðum meðal fjárfesta.
Þrátt fyrir yfirlýsinguna í gær fór svo að
stærstu hlutabréfavísitölur álfunnar lækk-
uðu töluvert. Fram eftir degi leit út fyrir að
lækkunin yrði óveruleg eða jafnvel að ein-
staka vísitölur myndu hækka, en á síðustu
klukkutímunum tóku vísitölur dýfu niður á
við.
Segir í frétt Financial Times að ástæðan
fyrir áframhaldandi lækkunum á hlutabréfa-
mörkuðum séu áhyggjur fjárfesta af hag-
vexti í heiminum. Þá er skuldavandi Evr-
ópuríkja ofarlega í huga margra, en þeim
ríkjum fer fjölgandi sem virðast eiga í alvar-
legum erfiðleikum með skuldir sínar.
Hækkanir ársins þurrkaðar út
Breska FTSI hlutabréfavísitalan lækkaði
um 2,7 prósent í gær og hefur lækkað um ein
11,1 prósent á árinu. Langstærstur hluti
þessarar lækkunar varð í liðinni viku, en þá
lækkaði vísitalan um 9,8 prósent. Sambæri-
lega sögu er að segja af frönsku CAC vísitöl-
unni, sem hefur lækkað um 13,8 prósent á
árinu, þar af 10,7 prósent í vikunni.
Ástæður fyrir lækkunarhrinunni í vikunni
eru margar, en ein sú mikilvægasta snýr að
Ítalíu. Ítalskir ráðamenn leituðu á náðir Evr-
ópusambandsins og í kjölfarið fór ávöxtunar-
krafa á ítölsk ríkisskuldabréf yfir kröfuna á
sambærilegum spænskum bréfum í fyrsta
sinn í rúmt ár. Því hærri sem ávöxtunar-
krafan er því lægra er verðið á bréfunum og
því hærri er fjármögnunarkostnaður við-
komandi ríkja.
Silvio Berlusconi, forsætisráðherra Ítalíu,
átti nokkurra klukkutíma neyðarfund með
fjármálaráðherranum Giulio Tremonti, þar
sem þeir ákváðu að flýta umbótum í ítalska
hagkerfinu. Hingað til hafa viðbrögð Berlus-
conis við minnkandi trausti fjárfesta á
ítalska hagkerfinu aðallega falist í því að
saka spákaupmenn og utanaðkomandi þætti
um hvernig farið hefur.
Meðal þess sem sagt er vera í umbóta-
pakkanum er nýtt ákvæði í stjórnarskrá rík-
isins sem kveður á um að ríkissjóð megi ekki
reka með halla og ótilgreindar umbætur á
velferðarkerfinu. Þá er rætt um að lækka
laun kjörinna fulltrúa og skera niður framlög
til stjórnmálaflokka.
Tillögurnar skotnar niður
Forseti framkvæmdastjórnar Evrópusam-
bandsins, José Manuel Barroso, lagði til að
neyðarsjóður ESB yrði stækkaður um 440
milljarða evra, m.a. vegna vanda Ítalíu, en sú
hugmynd hefur verið skotin niður af þýskum
stjórnvöldum. Efnahagsráðherra Þýska-
lands, Philipp Rösler, gagnrýndi tímasetn-
ingu tillögunnar.
Skuldavandinn í Evrópu er nú farinn að
hafa bein áhrif á afkomu evrópskra fjármála-
fyrirtækja. Tap breska bankans Royal Bank
of Scotland nam 1,4 milljörðum punda, 265
milljörðum króna, á fyrstu sex mánuðum
ársins. Skýrist það meðal annars af því að
bankinn færði niður eign sína í grískum rík-
isskuldabréfum. Hagnaður RBS á fyrri hluta
ársins í fyrra nam 9 milljónum punda.
Evrópskir markaðir í frjálsu falli
Reuters
Ítalía Þrátt fyrir allt var Berlusconi kokhraustur þegar hann mætti á blaðamannafund í gær.
Enn héldu evrópsk hlutabréf áfram að lækka í gær Hækkanir ársins þurrkaðar út Ítalía lofar
bót og betrun í ríkisfjármálum Ávöxtunarkrafa á ítölsk skuldabréf hærri en á spænskum bréfum
● Alls var 85 kaupsamningum þinglýst
á höfuðborgarsvæðinu á tímabilinu
29. júlí til og með 4. ágúst.
Þar af voru 68 samningar um eignir í
fjölbýli, 15 samningar um sérbýli og 2
samningar um annars konar eignir en
íbúðarhúsnæði. Heildarveltan var 2.326
milljónir króna og meðalupphæð á
samning 27,4 milljónir króna. Kemur
þetta fram á vef Þjóðskrárinnar.
Engum samningi var þinglýst á Suð-
urnesjum, þremur á Akureyri og einum
samningi var þinglýst á Árborgarsvæð-
inu. Hús Um 85 fasteignir seldust í vikunni.
Alls 85 kaupsamningum þinglýst
● Árni Tómasson, formaður slitastjórnar Glitnis, segir að dómur Héraðsdóms
Reykjavíkur í máli Stapa lífeyrissjóðs gegn Straumi-Burðarás fjárfestinga-
banka geti ýtt undir að fleiri kröfuhafar höfði mál gegn föllnu bönkunum.
Þetta kemur fram í frétt Bloomberg-fréttastofunnar.
Í versta falli getur sú niðurstaða tafið vinnu við nauðasamningsferli. „Þetta
er eitt af því sem við þurfum að skoða vel og meta hver áhrifin verða ef nið-
urstaðan verður staðfest í Hæstarétti. Þetta getur leitt til þess að nauðasamn-
ingar, ef til þeirra kemur, verða flóknari og jafnvel tímafrekari,“ sagði Árni í
viðtali við Viðskiptablaðið í vikunni.
Niðurstaðan ýtir undir fleiri kröfur
● Skuldabréfavísitala GAMMA hækkaði
um 0,17 prósent í gær og endaði í
208,62 stigum. Verðtryggði hluti vísi-
tölunnar lækkaði um 0,03 prósent, en
sá óverðtryggði hækkaði um 0,67 pró-
sent. Úrvalsvísitala Kauphallarinnar
hækkaði um 0,12 prósent vegna 2,22
prósenta hækkunar á Icelandair.
Vísitölur hækka
Stjórn og stjórn-
endur danska
skartgripafram-
leiðandans Pan-
dora hefðu strax
eftir fyrsta árs-
fjórðung þessa
árs getað upplýst
um að útlit væri
fyrir mikinn
samdrátt á helstu mörkuðum fyr-
irtækisins.
Danska blaðið Børsen segir frá
því að sænski Handelsbanken
gagnrýni nú Pandora fyrir villandi
og of litla upplýsingagjöf til mark-
aðsaðila.
Upplýsingarnar sem um ræðir
eru að strax á fyrsta fjórðungi var
ljóst að sala til verslana í Bretlandi
og Þýskalandi var farin að minnka.
Í stað þess að greina frá þessari
þróun í ársfjórðungsuppgjöri sínu
hélt Pandora fast við bjartsýnar
afkomuspár, sem komu svo í haus-
inn á fyrirtækinu þremur mán-
uðum síðar þegar ekki var lengur
hægt að leyna því í hvert stefndi.
Þegar Pandora birti uppgjör fyr-
ir annan ársfjórðung og leiðrétta
afkomuspá hrundi hlutabréfaverð
fyrirtækisins og nam lækkunin
rúmum 65 prósentum á einum
degi.
Gengi bréfa Pandora hækkaði
reyndar um rúm sjö prósent í gær,
en Børsen greindi frá því að stjórn-
endur og aðrir innherjar fyrirtæk-
isins hefðu verið að kaupa hluta-
bréf undanfarna daga, einkum
eftir hrunið í byrjun vikunnar.
Stjórnarmaðurinn Erik D. Jen-
sen keypti á miðvikudag hlutabréf
í fyrirtækinu fyrir rúmar 430.000
krónur danskar, andvirði um 9,5
milljóna íslenskra króna. Þá keypti
Christian Frigast, forstjóri verð-
bréfasjóðsins Axcel, bréf fyrir um
milljón danskar krónur, en Axcel
er stór hluthafi í Pandora. Að lok-
um keypti fyrirtæki tengt öðrum
stjórnarmanni Pandora bréf fyrir
rúma milljón danskra króna.
Pandora
leyndi upp-
lýsingum
Bjarni Ólafsson
bjarni@mbl.is
Ekki er hægt að láta eins og það sé
ekki stóralvarlegt mál ef rétt reyn-
ist að ekki hafi verið staðið að yf-
irtöku Fjármálaeftirlits á SpKef
með lagalega réttum hætti, að sögn
Bjarna Benediktssonar, formanns
Sjálfstæðisflokksins.
„Getur það verið að FME ætli að
láta það hanga í lausu lofti hvort
nauðsynlegar lagaheimildir hafi
verið fyrir yfirtökunni á SpKef?
Það getur ekki verið að menn telji
það ásættanlegt að uppi sé vafi um
slík mál,“ segir Bjarni.
„Þetta er enn eitt atriðið varð-
andi aðkomu þessarar ríkisstjórnar
að endurreisn fjármálakerfisins
sem verður að rannsaka og skýra
fyrir þjóðinni,“ segir Bjarni.
„Ég hef kallað eftir því að fjár-
málaráðherra geri opinberar upp-
lýsingar um þann ágreining sem
kominn er upp milli ríkis og Lands-
banka um virði eigna SpKef. Það er
sjálfsagt að fólk viti í hverju sá
ágreiningur felst.“ Vísar Bjarni þar
til frétta af nýju mati Landsbank-
ans á eignum SpKef, en það gefur
til kynna að mun meira fé þurfi frá
ríkinu til að sparisjóðurinn standist
eiginfjárkröfur FME.
„Þetta kallar á tafarlausa skoðun.
Ekki bara þessa tiltekna máls,
heldur líka almennt um inngrip
þessarar ríkisstjórnar í fjármála-
fyrirtæki. Mér sýnist vera í upp-
siglingu töluverður skellur fyrir
ríkissjóð vegna þess að menn hafa
ítrekað misreiknað efnahagsreikn-
inga. Hver hefðu viðbrögðin orðið
ef Íslandsbanki hefði farið á haus-
inn nokkrum mánuðum eftir að
hann var stofnaður haustið 2008,
svo dæmi sé nefnt? Maður spyr sig
líka hvort ástæðan fyrir lægra
eignamati sé einfaldlega sú að svo
illa hafi verið haldið á málum að
eignirnar hafi rýrnað af þeim sök-
um,“ segir Bjarni.
Kallar á tafar-
lausa rannsókn
Bjarni Benediktsson vill upplýsingar
um eignir SpKef og ástæður rýrnunar
Morgunblaðið/Árni Sæberg
SpKef Bjarni vill skýringar á ágreiningi vegna mats á eignum SpKef.
!"# $% " &'( )* '$*
++,-./
+00-10
++.-0+
22-3+.
2+-31/
+.-.1
+,3-/.
+-4.,2
+04-,5
+14-32
++1-3.
+0/-+4
++0-+1
22-30+
2+-+5+
+.-0+2
+,+-5/
+-4./,
+0,-30
+14-40
223-0202
++1-5,
+0/-1
++0-,+
22-+4,
2+-+/5
+.-014
+,+-0+
+-4050
+0,-15
+14-/4
Skannaðu kóð-
ann til að sjá
gengið eins og
það er núna á