Birtingur - 01.12.1958, Síða 5

ur í Þrastaskógi þegar ég var innan við fermingu, en Benedikt hér í
Reykjavík vorið 1934. Nú eru báðir þessir vinir mínir látnir.
Kynntistu snemma rithöfundum?
Ekki að neinu ráði fyrr en á útmánuðum 1936, að ég var kominn i
hópinn, sem stóð að Rauðum pennum, orðinn heimagangur hjá Kristni
Andréssyni og farinn að skunda vestur í Unuhús á síðkvöldum ásamt
Jóni úr Vör. Við Jón urðum fljótt miklir mátar og þurftum nauð-
synlega að hittast á hverjum degi til að bera saman bækur okkar.
Gáfaður maður, sem horfði eitt sinn á eftir okkur á götu um þessar
mundir, lét svo umirælt, að hann hefði aldrei séð montnari pilta. Ég
er líka á því, að við höfum verið nokkuð tindilfættir, enda ungir,
óreyndir, síyrkjandi og bjartsýnir, þrátt fyrir kreppu, nazisma og
styrjaldarhættu, báðir sannfærðir um að bræðralagshugsjón sósíal-
ismans yrði búin að sigrast á hverskonar villimennsku og rangsleitni
í mannheimi eftir örfá ár. Síðan hófst harmleikur Spánar, Austurríkis
og Tékkóslóvakíu. Kreppan hér heima — nei, það var ekkert lát á
henni fyrr en styrjöldin var skollin á. Mér er nær að halda að ýmsir
hefðu lagt árar í bát, ef Kristins Andréssonar hefði ekki notið við og
Þóru Vigfúsdóttur konu hans. Þau hjón brutu sig blátt áfram í mola
fyrir skáld og rithöfunda, hvort sem um var að ræða þjóðfræga
snillinga eða vonarpening á útigangi, neituðu sér um flest til að geta
liðsinnt þessum mönnum, örvuðu þá og studdu, buðu þá velkomna á
heimili sitt frá dagmálum til miðnættis. Steinn Steinarr var þar til
dæmis með annan fótinn í mörg ár. Mér er kunnugt um að Kristinn
hlaut mikið álas úr ýmsum áttum fyrir að birta ljóð hans og dást að
þeim í þokkabót. Þeir sem standa að víðlesnasta blaði landsins munu
hinsvegar ekki hafa uppgötvað skáldskap Steins fyrr en skömmu
áður en hann dó.
Hvaða íslenzkir höfundar höfðu helzt áhrif á ritstörf þín á unglings-
árunum?
Blessaður vertu, ég endist ekki að telja þá alla! Jón Thoroddsen, Jón
Trausti og Einar H. Kvaran skiftu mér á milli sín þegar ég var á
fermingaraldri. Litlu síðar varð ég mjög hrifinn af sumum verkum
Gunnars, Kristmanns og Kambans, Sigurðar Nordals, Kiljans og Þór-
bergs, Jóhannesar úr Kötlum, Davíðs og Tómasar. Mér finnst nauð-
synlegt að rifja upp fyrir mér Snorra og Sæmundareddu öðruhverju,
íslendingasögur og þjóðsögur, Ijóð Jónasar, Þorsteins og Einars. Ég er
sem sé ekkert frábrugðinn hversdagslegum mönnum, sem eitthvað lesa
á annað borð, og skammast mín sízt fyrir að játa, að margt í bók-
menntum okkar, fornum og nýjum, hefur haft djúprætt áhrif á mig.
Birtingur 3