Birtingur - 01.12.1958, Blaðsíða 82

hefur sýnt í starfi sínu að hann er vand-
virkur og smekkvís leikstjóri, íhugull og
nákvæmur. Sjónarmið hans eru heilbrigð
og frjálsleg, hann hefur þau fram án
djöfulgangs, helzt með lagni, hann á
skilið lof fyrir stjórn sína á Horfðu
reiður um öxl.
Áðurnefnd leikrit voru öll í Þjóðleik-
húsinu nema Allir synir mínir.
Óperan var heldur ekki af lakara taginu
í Þjóðleikhúsinu: Rakarinn frá Se-
v i 11 a eftir Rossini undir röggsamri
stjórn Róberts Abrahams Ottóssonar,
mikið lán var að hann skyldi flytjast
liingað!
Rússneska sýningin
Það var auma sýningin sem Rússar
sendu okkur. Eiga þeir ekki betri mynd-
hst í Sovétríkjunum? Það sem við feng-
um að sjá bendir til þess að sú listgrein
sé á lágu stigi í því landi. Það er stund-
um verið að segja okkur að listin sé í
einhvers konar þjónustu við þjóðfélagið
þar um slóðir og uppbyggingu þess. Ekki
fæ ég skilið að hverju gagni þetta getur
komið í byggingarstarfseminni sem hér
var sýnt. Hvergi bólaði á því að þar bylt-
ist neinn kraftur, það glitti í andlit kont-
óranna í gegnum hið sviplausa málverk
sem lá slétt og fellt á dúknum.
Stundum hefur okkur verið sagt frá
því að myndlistarsöfnin í Sovétríkjunum
séu full af fólki sem gengur undrandi um
og kannast við andlitin leiðtoganna ef
það er þá ekki nýbúið að skipta og þekkir
þreskivélategundirnar. Það leiðist um
söfnin og kinkar kolli og hin góðu andlit
þess ljóma. Þetta erum við stundum að
lesa í blöðunum sem telja sig líta vin-
samlega á málin.
En ég er nú einhvernveginn svo eitrað-
ur af vesturlandahugsunarhætti að mér
finnst myndlist geti haft einhvern annan
tilgang heldur en vekja stundarlanga á-
nægjukennd eða félagssælu í sunnudags-
flokkum þeirra sem sjaldan koma á safn.
Einhvern tíma var því haldið fram að
listamennirnir væru loftvog samfélagsins
og þeir vitnuðu um líf tímans. Kannski
hefur listin í Sovétríkjunum eins og hún
birtist í þessari sýningu tekið við hlut-
verki kirkjunnar; var það ekki Marx sem
talaði um að boðskapur kirkjunnar væri
ópíum handa fólkinu. Nú þykir sumum
merki um sjúklegt sovéthatur að vitna
ekki í Lenin, hann var einhverju sinni að
tala um kvikmyndalistina: hversu voldug
hún væri í lífi fólksins, og hvatti til þess
að sú listgrein væri efld sem mest mætti
verða í Sovétríkjunum vegna þess hve
sterkt hún gæti orkað á hugi manna til
átaka. En, sagði hann, hún yrði að starfa
samkvæmt sínum eigin eðlislögmálum og
ltafa frelsi og svigrúm til að þróast, það
mætti ekki neita forminu því án þess
væri ekki hægt að koma neinu erindi til
skila.
Af þeim litlu kynnum sem ég hef af
Sovétmyndlist finnst mér að í þeirri grein
hampi opinberir aðilar fullmjög þeim að-
vífandi samningamönnum sem smeygja
sér inn í viðtalssali stjórnmálamannanna
með stranga sína undir handleggnum,
pentskúfa í erminni og litatúburnar undir
beltinu eins og skotfærahylki skæruliða
og spyrja stjórnmálamennina upp á hvað
megi bjóða fólkinu. Ég trúi því ekki að
svona stór þjóðafjölskylda eigi ekki betri
hæfileikamenn. En ég er hræddur um að
þannig hljóti að fara þar sem þeir eiga
öllu að ráða sem eru þjálfaðir og mótaðir
í daglegum erli stjórnmálanna, í skóla
80 Birtingur